MAŁOPOLSKI OŚRODEK DORADZTWA ROLNICZEGO
z siedzibą w Karniowicach

Gmina Nawojowa położona jest w południowej części powiatu nowosądeckiego na trasie przelotowej z Nowego Sącza do Krynicy Górskiej. Oprócz Nawojowej w skład gminy wchodzi jeszcze siedem innych miejscowości t.j.; Bącza-Kunina, Żeleźnikowa Wielka i Żeleżnikowa Mała, Frycowa, Homrzyska, Złotne oraz Popardowa.

Obszar gminy umiejscowiony na wysokości od 338 do 1.053 m.n.p.m jest obszarem górzystym z dużym zróżnicowaniem przyrodniczym, klimatycznie typowym dla terenów Beskidu Sądeckiego. Znaczną część stanowią pięknie zalesione obszary gdyż ¼ obszaru gminy leży w obrębie Popradzkiego Parku Krajobrazowego a znaczna część stanowi jego otulinę lub jest zaliczona do „obszaru chronionego krajobrazu”.

Oprócz licznych pomników przyrody gmina posiada też zabytki architektoniczne. Do najważniejszych z nich należą XIX wieczny Kościół pw. Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny, wyposażony w liczne zabytki sztuki sakralnej, a także zespół pałacowo – parkowy należący niegdyś do rodu Stadnickich.

Szczególną uwagę należy zwrócić na tutejszy folklor, na którego ogromny wpływ miały liczne grupy etniczne zamieszkujące obszar Beskidu Sądeckiego, do najważniejszych można zaliczyć Lachy Sądeckie, Pogórzan oraz grupy Górali Sądeckich i Łemków. Każda z tych grup posiadała unikatowe zdobnictwo ubioru i swoistą obrzędowość.

Bogata i zróżnicowana fauna i flora oraz specyfika miejscowej ludności, ściśle związanej z naturą i dawnymi obyczajami stanowią tu znakomitą bazę do kultywowania tradycji ludowych; dialektu, muzyki, rzeźby i specyficznego budownictwa.. Na terenie gminy działa prężnie Gminny Ośrodek Kultury, którego głównym zadaniem jest rozpowszechnianie miejscowego folkloru za pośrednictwem zespołów; regionalnego „Nawojowiacy” i dziecięcego „Piecuchy”.

Za datę powstania zespołu „Nawojowiacy” uważa się 1 stycznia 1993 roku a inicjatorem jego założenia był ówczesny dyrektor Zespołu Szkół Rolniczych w Nawojowej a obecny Wójt Gminy dr inż. Stanisław Kiełbasa. Pomysł ten spodobał się także władzom gminy i tak narodził się zespół, którego pierwszy skład stanowiła grupa starostów i młodzieży szkoły rolniczej a instruktorem i choreografem zarazem została po dzień dzisiejszy Zofia Skwarło zaś kierownikiem muzycznym Ryszard Poradowski – członek kapeli i klarnecista. Od stycznia 1994 roku  aż do dziś kapela „Nawojowiacy” działa przy Gminnym Ośrodku Kultury w Nawojowej gdzie organizowane są jej występy, które zawsze ściągają liczne grono widowni. W ciągu tych lat skład zespołu zmieniał się wielokrotnie, ale zawsze jego członkami byli i są mieszkańcy gminy. Do jego szeregów ciągnęły od zawsze liczne grupy młodzieży.

Zespół święcił wiele sukcesów na scenach polskich i zagranicznych. Jednak, jak przyznają jego członkowie początki nie należały do najłatwiejszych, bowiem głównym problemem był brak finansów. Dlatego też pierwsze występy odbywały się w wypożyczanych od innych zespołów strojach, które bardzo często były niedopasowane rozmiarem. Tak było do czasu aż kapele było stać na kupienie własnych strojów ludowych.

Praca nad przygotowaniem programu artystycznego wymaga od członków ogromnego zaangażowania i wysiłku fizycznego. Próby odbywają się dwa razy w tygodniu, w środy i piątki, a każda z nich trwa około trzy godziny  na które składają się; różnego typu ćwiczenia rozgrzewające, wspólne omawianie programu i praca nad jego wyćwiczeniem i przyswojeniem. Jednocześnie próby mają tancerze jak i kapela, której członkami są ludzie wykształceni zawodowo jak i amatorzy. Największą atrakcją dla widzów są jednak piękne stroje regionalne.

Do programu artystycznego „Nawojowiaków”, oprócz ludowych tańców należą występy obrzędowe i kolędnicze oraz zabawy i zwyczaje z tutejszych terenów. Do najciekawszych trzeba zaliczyć Ocepiny i Obigrowkę.

Kapela zdobyła na przestrzeni ostatnich lat liczne nagrody i wyróżnienia. Do niektórych z nich można zliczyć; II i III Miejsce w Wojewódzkim Konkursie Muzyk, Śpiewaków i Drużbów Weselnych „Drużbacka” w Piwnicznej, II Nagroda na XX Przepatrzowinach Teatrów Regionalnych w Czarnym Dunajcu, I Nagroda na VI Ogólnopolskim Festiwalu Wiejskich Zespołów Artystycznych w Kielcach, II Miejsce i „Srebrne Serce Żywieckie” zdobyte na Festiwalu Folkloru Górali Polskich, I Miejsce i „Złota Spinka Góralska” zdobyta na Karnawale Góralskim w Bukowinie Tatrzańskiej.

Opisując działalność „Nawojowiaków” nie można nie wspomnieć o dziecięco- młodzieżowym zespole regionalnym „Piecuchy”. Powstał w 1995 roku z inicjatywy pani Moniki Bulińskiej która została jego kierownikiem artystycznym i choreografem. W skład grupy wchodzą młodzi tancerze i muzycy a sama kapela przedstawia obrzędy i tańce Lachów Sądeckich. Zespół święcił wiele triumfów i zdobył liczne nagrody na różnych przeglądach i festiwalach.

Dzięki działalności artystycznej zespołów regionalnych Gmina Nawojowa staje się miejscem gdzie mocno kultywuje się dawne tradycje i folklor. Nie zmienia to jednak faktu, że jest to także prężnie rozwijająca się miejscowość która chce i potrafi wykorzystać swoje atuty i nie boi się współczesnego świata śmiało patrząc w przyszłość. Dowodem tego może być fakt, że obecnie na jej terenie jest przeprowadzane szereg inwestycji a od lat z powodzeniem działają liczne instytucje. Do najważniejszych z nich trzeba zaliczyć Zespół Szkół Rolniczych Centrum Kształcenia Praktycznego im. Wincentego Witosa, który posiada liczne tradycje i sukcesy w dziedzinie szkolnictwa ponadgimnazjalnego. Warto także wspomnieć o działalności Gminnej Biblioteki Publicznej, przeniesionej niedawno do nowo wyremontowanego budynku starej plebani, która w tym roku uruchomiła bezpłatne korzystanie z internetu dla wszystkich odwiedzających. Regularnie także powiększa swoje zbiory poprzez zakup nowych książek i publikacji multimedialnych. Dla potrzeb czytelników uruchomiona została czytelnia oraz zakupiono ksero, skaner i drukarkę.

Patrząc na osiągnięcia zespołów ora na coraz bardziej rosnące zainteresowania nimi uważam, że nasz rodzinny folklor tkwi w każdym z nas ,potrzebuje tylko bodźca aby tę pasję rozbudzić w nas.

Cecylia Węgrzyn