Zgadzam się na przechowywanie na urządzeniu, z którego korzystam tzw. plików cookies oraz na przetwarzanie moich danych osobowych pozostawianych w czasie korzystania przeze mnie ze stron internetowych lub serwisów oraz innych parametrów zapisywanych w plikach cookies w celach marketingowych, w tym na profilowanie i w celach analitycznych przez Małopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Karniowicach oraz zaufanych partnerów.

Administratorzy danych:

Małopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego
z siedzibą w Karniowicach
ul. Osiedlowa 9, 32-082 Karniowice

Zaufani partnerzy:

Cele przetwarzania danych:

  1. marketing, w tym profilowanie i cele analityczne
  2. świadczenie usług drogą elektroniczną
  3. dopasowanie treści stron internetowych do preferencji i zainteresowań
  4. wykrywanie botów i nadużyć w usługach
  5. pomiary statystyczne i udoskonalenie usług (cele analityczne)

Podstawy prawne przetwarzania danych:

  1. marketing, w tym profilowanie oraz cele analityczne – zgoda
  2. świadczenie usług drogą elektroniczną - niezbędność danych do świadczenia usługi
  3. pozostałe cele - uzasadniony interes administratora danych

Odbiorcy danych:
Administrator Danych Osobowych MODR, zaufani partnerzy

Prawa osoby, której dane dotyczą:
Prawo żądania sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania danych; prawo wycofania zgody na przetwarzanie danych osobowych. Inne prawa osoby, której dane dotyczą

Zmiana polityki prywatności

Uwaga:

Od 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r (RODO). Potrzebujemy Twojej zgody na przetwarzanie Twoich danych osobowych przechowywanych w plikach cookies. Poniżej znajdziesz pełny zakres informacji na ten temat.

Close GDPR info
Menu główne

Prawne aspekty prowadzenia działalności agroturystycznej i turystyki wiejskiej

Świadczenie usług turystycznych na wsi podlega takim samym przepisom w zakresie rozpoczynania działalności gospodarczej, jej ewidencjonowania i prowadzenia, jak działalność usługowa w ogóle. Podstawowe obowiązki przedsiębiorców związane z prowadzeniem działalności gospodarczej określa ustawa z dnia 2 lipca 2004r. o swobodzie działalności gospodarczej. Podstawowe znaczenie ma art. 3, zgodnie z którym ustawy nie stosuje się m.in. do wynajmowania przez rolników pokoi i miejsc na ustawienie namiotów, sprzedaży posiłków domowych i świadczenia w gospodarstwach rolnych innych usług związanych z pobytem turystów. Osoby zamierzające prowadzić taką działalność nie mają m.in. obowiązku zgłoszenia do ewidencji gospodarczej.

W aktualnych przepisach prawnych osoba prowadząca działalność agroturystyczną może zatrudnić pracownika lub powierzyć innej osobie niektóre czynności w oparciu o umowę zlecenia lub o dzieło.

Prawo działalności gospodarczej nie definiuje takich pojęć jak rolnik czy gospodarstwo rolne, w związku z czym należy odwołać się do ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, która rolnika określa jako pełnoletnią osobę fizyczną, zamieszkałą i prowadzącą na terytorium RP osobiście i na własny rachunek działalność rolniczą w pozostającym w jej posiadaniu gospodarstwie rolnym, w tym również w ramach grupy producentów rolnych, a także osobę, która przeznaczyła grunty prowadzonego przez siebie gospodarstwa rolnego do zalesiania.

Ustawa o podatku rolnym za gospodarstwo rolne do celów podatku rolnego uważa za obszar użytków rolnych, gruntów pod stawami oraz sklasyfikowanych w operatach ewidencyjnych jako użytki rolne, gruntów pod zabudowaniami związanymi z prowadzeniem tego gospodarstwa o łącznej powierzchni przekraczającej 1ha fizyczny lub 1ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej lub osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej.

Dla stosowania przepisów o działalności gospodarczej możemy przyjąć, że gospodarstwo rolne to grunty, budynki, urządzenia i inwentarz faktycznie służące produkcji rolnej.

 

Świadczenie usług w gospodarstwie rolnym oznacza świadczenie ich w oparciu o zabudowania, grunty i inne zasoby tego gospodarstwa bez zmiany ich charakteru i naruszenia podstawowej funkcji, czyli zachowania zdolności do produkcji rolnej. Budynki i obszary o zmienionej trwale funkcji nie mogą być uznane za część gospodarstwa rolnego.

 

Obiekty (budynki mieszkalne i usługowe), w których świadczone są usługi hotelarskie (w tym usługi agroturystyczne) powinny spełniać wymagania wynikające z ustawy z dnia 7 lipca 1994r. „Prawo budowlane” (Dz.U.2003 nr 2007 poz. 2016). Spełnienie wymagań może zostać sprawdzone w wyniku kontroli dokonanej przez wójta lub marszałka, a także przez organa nadzoru budowlanego.

Podstawowym wymaganiem dla każdego obiektu budowlanego jest posiadanie decyzji pozwalającej na budowę lub użytkowanie obiektu. Dla budynków starych dopuszcza się opinię o bezpieczeństwie użytkowania wystawioną przez rzeczoznawcę budowlanego.

Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 czerwca 2003r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz.U.2003 nr 121 poz. 1138) określa wymagania przeciwpożarowe, których spełnienie dokumentuje się opinia powiatowego komendanta Państwowej Straży Pożarnej

Świadczenie usług agroturystycznych wymaga spełnienia warunków dotyczących świadczenia usług hotelarskich, zgodnie z ustawą o usługach turystycznych z dnia 29 sierpnia 1997r. z późniejszymi zmianami, których celem jest określenie standardów wyposażenia i zakresu świadczonych usług w poszczególnych obiektach tzw. wymagań kategoryzacyjnych. Ustawa wprowadziła podział obiektów, w których świadczone są usługi hotelarskie na dwie grupy:

- obiekty hotelarskie używające jednej z nazw prawnie chronionych (hotel, motel, pensjonat, kemping, pole biwakowe, schronisko młodzieżowe, dom młodzieżowy, schronisko), które są oceniane przez Urzędy Marszałkowskie i na tej podstawie zaszeregowane do odpowiedniej kategorii.

- inne obiekty, które nie korzystają z w/w nazw, a świadczący w nich usługi nie muszą uzyskiwać decyzji o powyższym zaszeregowaniu, obowiązujący system kategoryzacji Wiejskiej Bazy Noclegowej, również nie nakłada takiego obowiązku. Istnieje natomiast obowiązek zgłoszenia do ewidencji innych obiektów w gminie, potwierdzony zaświadczeniem. Ponadto prowadzący usługi w innych obiektach mają zakaz używania powyżej wymienionych nazw rodzajowych chronionych oraz okazywać na żądanie organu prowadzącego ewidencję lub kontrolującego właściwą dokumentację budowlaną, sanitarną, przeciwpożarową.

 

Działalność agroturystyczna a obowiązki podatkowe

 

  • podatek dochodowy od osób fizycznych

Art. 21 pkt 43 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przewiduje zwolnienia z opodatkowania dochodów z tytułu wynajmowania pokoi gościnnych, jeżeli równocześnie spełnione są następujące warunki.

a)    wynajmowane pokoje znajdują się w budynkach mieszkalnych

b)   budynki mieszkalne należą do gospodarstwa rolnego w rozumieniu ustawy o podatku rolnym

c)    budynki mieszkalne, w których wynajmowane są pokoje muszą być położone na terenach wiejskich, to znaczy poza granicami administracyjnymi miast

d)    pokoje wynajmowane są osobom przebywającym na wypoczynku (zwolnienie nie dotyczy wynajmowania pokoi na stałe, podnajmowania itp.)

e)    liczba wynajmowanych pokoi nie przekracza 5 (do tej liczby wlicza się jedynie pokoje oddawane do wyłącznej dyspozycji gości, bez jadalni, bawialni, kuchni itp.)

Zwolnienie obejmuje też dochody uzyskane z tytułu wyżywienia gości mieszkających w wynajmowanych pokojach.

Zwolnienie przysługuje każdemu, kto spełnia te warunki nawet jeżeli osiąga dodatkowe dochody z innego tytułu. W tej sytuacji, dochodów zwolnionych z opodatkowania nie można łączyć z innymi dochodami do celów podatkowych. Nie ma obowiązku prowadzenia dokumentacji.

  • podatek VAT

Ze względu na warunki prawne turystyki wiejskiej istotne znaczenie mają szczególne zasady opłacania podatku VAT przez rolników, korzystających ze zwolnienia podatkowego. Ze względu na niewielki rozmiar działalności w/w osoby mają obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży za dany dzień, w celu uchwycenia przekroczenia 200 000zł przychodu (suma dozwolona do uzyskania w ciągu całego roku). Osoby zwolnione z VAT za usługi wystawiają rachunki – tzw. dowody księgowe, które powinny zawierać co najmniej: określenie stron, opis operacji i jej wartość, datę wystawienia i podpis wystawcy. Kopie wystawionych rachunków należy przechowywać.

 

Obowiązki kwaterodawcy podejmującego żywienie turystów

 

Doskonałą możliwością rozszerzenia usług świadczonych przez gospodarstwo agroturystyczne jest oferowanie wyżywienia oraz umożliwienie zakupu produktów z naszego gospodarstwa. Podnosi to znacznie jakość całej oferty wypoczynku. Wspólne zasiadanie do stołu możne stać się elementem jednoczącym rodzinę i gości. Oferowane posiłki zawierające dania i potrawy regionalne, będą stanowić dodatkową atrakcję i przyczynią się do poznania lokalnej kultury i tradycji. Należy pamiętać o tym, że goście podczas pobytu będą zwracać uwagę na sposób produkcji i pozyskiwania surowców spożywczych, jak również na warunki, w jakich odbywa się przygotowanie posiłków.

W świetle obowiązującego prawa pełną odpowiedzialność za zapewnienie bezpieczeństwa zdrowotnego żywności ponosi przedsiębiorca (dotyczy również rolników) produkujący lub wprowadzający ją do obrotu. On też odpowiada za wszelkie szkody i uszczerbki na zdrowiu konsumenta, spowodowane niewłaściwą jakością zdrowotną żywności. Prowadzenie żywienia gości w gospodarstwie agroturystycznym zobowiązuje do spełnienia podstawowych wymogów sanitarno-higienicznych i zapewnienie właściwego bezpieczeństwa i wysokiej jakości zdrowotnej przygotowywanych posiłków. Obligują do tego przepisy Europejskiego Prawa Żywnościowego i Ustawy o Bezpieczeństwie Żywności i Żywienia. W praktyce oznacza to realizację zasad Dobrej Praktyki Higienicznej (GHP), Dobrej Praktyki Produkcyjnej (GMP), Dobrej Praktyki Cateringowej (GCP) oraz elementów systemu HACCP.

  • GHP oznacza działania, które muszą być podjęte i warunki higieniczne, które muszą być spełnione  odbywały się w sposób zapewniający i kontrolowane na wszystkich etapach produkcji lub obrotu, aby zapewnić bezpieczeństwo żywności
  • GMP oznacza działania, które muszą być podjęte i warunki, które muszą być spełnione, aby produkcja żywności oraz materiałów, i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością odbywały się w sposób zapewniający jakość zdrowotną żywności, zgodnie z jej przeznaczeniem.
  • GCP (Dobra Praktyka Cateringowa) obejmuje wszystkie podstawowe wymagania dotyczące prowadzenia procesów technologicznych oraz wyposażenia, które są niezbędne do wyprodukowania posiłków o właściwej jakości zdrowotnej, bezpiecznych dla konsumenta
  • HACCP - System Analizy Zagrożeń i Krytycznych Punktów Kontroli oznacza metodę zapewnienia bezpieczeństwa żywności, która opiera się na zapobieganiu zagrożeniom.. Polega na zidentyfikowaniu miejsc, w których mogą pojawić się niebezpieczeństwa i odpowiednim zareagowaniu, jeśli zagrożenie nastąpi. Wymóg wdrażania i stosowania zasad systemu HACCP obowiązuje od dnia 1 maja 2004 r.

Przygotowanie posiłków wymaga zwrócenia szczególnej uwagi na następujące kwestie:

  • Higieny osobistej i warunków zdrowia
  • Eliminowanie ewentualnych zanieczyszczeń krzyżowych podczas całego procesu produkcyjnego,
  • Selekcję surowców i ich prawidłowe przechowywanie,
  • Prowadzenie prawidłowej obróbki wstępnej surowców,
  • Prawidłowe przeprowadzenie obróbki cieplnej, przestrzeganie właściwych parametrów procesu technologicznego,
  • Prawidłowe przechowywanie gotowych potraw,
  • Prawidłowe serwowanie posiłków,

 

Odpowiedzialność cywilna osób świadczących usługi w gospodarstwach agroturystycznych

 

Rolnik zgodnie z ustawą o działalności ubezpieczeniowej jest zobowiązany do zawarcia trzech umów ubezpieczenia:

  1. Ubezpieczenie OC posiadaczy pojazdów mechanicznych.
  2. Ubezpieczenie OC rolników z tytułu prowadzenia gospodarstwa rolnego
  3. Ubezpieczenie budynków w gospodarstwie rolnym

Odpowiedzialność cywilna polega na konieczności ponoszenia skutków majątkowych swojego działania, wyrządzającego innym szkodę. Zwykle przybiera formę odszkodowania, czyli sumy odpowiadającej wartości poniesionej szkody jak i utraconych korzyści, wynikających np. z niebezpieczeństwa pomieszczeń i urządzeń, zajęć rekreacyjnych, nie wywiązania się z umowy).

Ze względu na określenie w kodeksie cywilnym definicji przedsiębiorcy, szerszej niż definicja w prawie działalności gospodarczej, rolnicy świadczący usługi agroturystyczne też są uważani za przedsiębiorców. Oznacza to podwyższone wymagania co do staranności w wykonaniu zobowiązań wobec gości, a jednym ze sposobów ograniczenia ryzyka związanego z odpowiedzialnością cywilną wobec gości może być dobrowolne ubezpieczenie OC, rozszerzające ochronę gwarantowaną.

Właściciel gospodarstwa agroturystycznego ponosi pełną odpowiedzialność za bezpieczeństwo gości, dlatego należy spełnić wymogi w zakresie bezpieczeństwa poprzez:

  1. zabezpieczenie miejsc niebezpiecznych
  2. odpowiednie oświetlenie domu i otoczenia
  3. odpowiednią ochronę przeciwpożarową
  4. produkcję bezpiecznej żywności

 

Reasumując:

 

Obowiązki rolnika prowadzącego działalność agroturystyczną:

  1. Prowadzić czynne gospodarstwo rolnego,
  2. Udostępniać budynki gospodarstwa spełniające wymogi w zakresie bezpieczeństwa, funkcjonalności i estetyki
  3. Posiadać pełne ubezpieczenie w KRUS lub ZUS
  4. Posiadać ubezpieczenie OC (rolnika, budynków, pojazdów) oraz dodatkowe ubezpieczenia gości
  5. Opłata podatku rolnego
  6. Spełniać wymagania w zakresie bezpieczeństwa żywności
  7. Zgłosić gospodarstwo do ewidencji innych obiektów hotelarskich w gminie
  8. zgłosić bazę żywieniowa do Sanepidu
  9. doskonalić swoją wiedze, być otwartym na współpracę z ludźmi

PAMIĘTAJMY! nieznajomość prawa nie zwalnia z odpowiedzialności!

 

Podsumowanie

 

Dzisiejszy turysta nie przyjeżdża na wieś tylko po nocleg i jedzenie, a nawet jeżeli są to elementy bardzo ważne to i tak najczęściej nie są dostateczną motywacją wyjazdu na wieś. Dlatego właśnie musimy tworzyć lokalne markowe produkty turystyczne. W agroturystyce częścią takiego produktu jest samo gospodarstwo rolne, zwierzęta, procesy produkcyjne, otoczenie, ludzie, ale musi być to połączone z potencjałem tkwiącym w terenie, z jego kulturowym dziedzictwem i atrakcjami.

Współczesne kierunki rozwoju turystyki, rosnąca konkurencja na rynku turystycznym oraz ciągle zmieniające się preferencje i upodobania turystów, powodują, że coraz większe znaczenia nabiera jakość świadczonych usług. Na rynku mają szanse przetrwać i rozwijać się tylko te gospodarstwa agroturystyczne i regiony, które zaoferują atrakcyjny produkt turystyczny.

Rozwój agroturystyki uwarunkowany jest również aktywnością społeczności i władz lokalnych. Jednym z podstawowych instrumentów zarządzania lokalną gospodarką turystyczną jest strategia rozwoju gminy, w której znajdzie się miejsce dla rozwoju usług turystycznych, w tym również agroturystycznych. To właśnie strategia powinna dostarczyć badań rynku, budowy infrastruktury turystycznej, przygotowania kadr na potrzeby turystyczne oraz działań wspierających rozwój lokalnej turystyki. Niezmiernie ważna jest również współpraca miedzy gminami, którą doskonale spełniają Lokalne Grupy Działania. Współpraca i współdziałanie wszystkich podmiotów zainteresowanych wspieraniem rozwoju usług turystycznych pozwoli wypracować specyficzny i markowy produkt agroturystyczny.

Grażyna Poloczek, dn. 2.02.2018 r.