Zgadzam się na przechowywanie na urządzeniu, z którego korzystam tzw. plików cookies oraz na przetwarzanie moich danych osobowych pozostawianych w czasie korzystania przeze mnie ze stron internetowych lub serwisów oraz innych parametrów zapisywanych w plikach cookies w celach marketingowych, w tym na profilowanie i w celach analitycznych przez Małopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Karniowicach oraz zaufanych partnerów.

Administratorzy danych:

Małopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego
z siedzibą w Karniowicach
ul. Osiedlowa 9, 32-082 Karniowice

Zaufani partnerzy:

Cele przetwarzania danych:

  1. marketing, w tym profilowanie i cele analityczne
  2. świadczenie usług drogą elektroniczną
  3. dopasowanie treści stron internetowych do preferencji i zainteresowań
  4. wykrywanie botów i nadużyć w usługach
  5. pomiary statystyczne i udoskonalenie usług (cele analityczne)

Podstawy prawne przetwarzania danych:

  1. marketing, w tym profilowanie oraz cele analityczne – zgoda
  2. świadczenie usług drogą elektroniczną - niezbędność danych do świadczenia usługi
  3. pozostałe cele - uzasadniony interes administratora danych

Odbiorcy danych:
Administrator Danych Osobowych MODR, zaufani partnerzy

Prawa osoby, której dane dotyczą:
Prawo żądania sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania danych; prawo wycofania zgody na przetwarzanie danych osobowych. Inne prawa osoby, której dane dotyczą

Zmiana polityki prywatności

Uwaga:

Od 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r (RODO). Potrzebujemy Twojej zgody na przetwarzanie Twoich danych osobowych przechowywanych w plikach cookies. Poniżej znajdziesz pełny zakres informacji na ten temat.

Close GDPR info
Menu główne
19 października 2018

Innowacje w chowie i hodowli bydła - wyjazd studyjny

W dniach 30 września do 6 października odbył się wyjazd studyjny do Francji. Wyjazd został realizowany przez Małopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego z siedzibą w Karniowicach w ramach projektu „Innowacje w chowie i hodowli bydła” finansowanego ze środków pomocy technicznej PROW na lata 2018 – 2019; „Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich” - Sieci Innowacji w Rolnictwie. Głównym celem wyjazdu była wizyta małopolskich hodowców i producentów bydła mięsnego i mlecznego na 27 Międzynarodowej  Wystawie Bydła the SOMMET DE L’ÉLEVAGE w Clermont-Ferrand oraz wizytacja francuskich gospodarstw zajmujących się produkcją zwierzęcą.

Grupa liczyła 28 uczestników, w tym przedstawicieli: MODR w Karniowicach, Instytutu Zootechniki w Balicach, Polskiego Związku Hodowców i Producentów Bydła Mięsnego oraz przede wszystkim hodowców bydła z województwa małopolskiego. Uczestnicy wyjazdu mogli podpatrzeć m.in. dobre praktyki w danej branży rolniczej, przykłady pozytywnej współpracy rolników, innowacyjnych przedsięwzięć i rozwiązań, a także wymienić wiedzę i nawiązać kontakty pomiędzy innymi z rolnikami i przedstawicielami instytucji naukowych i branżowych.

Uczestnictwo w targach hodowlanych Sommet de l’Elevage było najważniejszym wydarzeniem dla małopolskich hodowców. Europejska renoma targów hodowlanych, odbywających się w samym sercu Francji cieszy się wielką popularnością. Są to największe targi hodowlane w Europie. Wejście na wystawę było możliwe, dzięki badge, którą należało kupić przed wejściem. Sama powierzchnia wystawiennicza liczyła 180 000 m², 95 000 samych zwiedzających, w tym 4 500 gości zagranicznych z 85 krajów oraz 1 500 wystawców w tym 300 międzynarodowych z 32 krajów. Oferta wystawy obejmowała wszystkie działy hodowli zwierząt tj. żywienie zwierząt, genetyka, warunki zootechniczne i zdrowie zwierząt, urządzenia udojowe, usługi i sprzęt dla hodowli, budownictwo inwentarskie, energia odnawialna, mechanizacja rolnictwa, itp.

Centralnym obiektem była sala Zénith, gdzie znajdowała się główna aula widowiskowa z prezentacją najlepszych francuskich ras bydła, owiec i koni. W dniu 3 października odbył się Międzynarodowy Wieczór Hodowcy, podczas którego mogliśmy podziwiać zwycięzców zwierząt hodowlanych w danej rasie. Nie sposób było oderwać oczu od tych wspaniałych okazów. W tym samym budynku znajdował się Międzynarodowy Klub Biznesu, można było nawiązać kontakty transakcyjne oraz wymienić poglądy.

Specjalnym atutem targów jest promocja ras bydła, sprawdzającego się w regionach górskich oraz w trudnych warunkach klimatycznych. Nie bez powodu zorganizowano ten wyjazd dla hodowców z Małopolski, gdzie takich terenów nie brakuje. Targi Sommet de l’Elevage stanowią czołowe wydarzenie dla europejskiego sektora bydła mięsnego.

Program targów obejmował wizyty w gospodarstwach do wyboru: bydło mleczne, mięsne, owce oraz specjalna rasa bydła Salers. Przy okazji wystawy odbywały się liczne krajowe konkursy m.in.: rasy SALERS (400 zwierząt), rasy Montbéliarde (100 zwierząt), ras Charolaise, Blonde d’Aquitaine, Limousine, Aubrac, Holstein, Brune, Simmental, Ile-de-France, Texel, BMC, Percheron. Można było posłuchać ponad 40 specjalistycznych konferencji na aktualne tematy w branży rolniczej. Z uwagi na barierę językową, towarzyszył nam tłumacz języka francuskiego, ale były także dostępne zestawy słuchawkowe z tłumaczeniem na żywo na język angielski dla chętnych.

Honorowym gościem Wystawy SOMMET 2018 roku była Turcja.

Zarys wizyt gospodarstw bydła mięsnego we Francji

W ramach wizyty odwiedzono 3 gospodarstwa z produkcją bydła, wszystkie o profilu mięsnym. Pierwsza wizyta odbyła się w miejscowości Archingat, niedaleko Vichy z produkcją bydła rasy Salers pana Laurenta Devaux o nazwie GAEC. Gospodarstwo ma powierzchnię 570 ha, w tym 115 ha użytków zielonych, 385 ha pastwisk, 70 ha zbóż, głównie pszenica i pszenżyto oraz 6 ha lasu. Z tego 400 ha to grunty dzierżawione. Posiadłość znajduje się 350 m.n.p.m. W 2004 roku rodzice rozpoczęli działalność i zaczynali z 200 sztukami krów rasy charolaise i 350 hektarami. Z czasem dokupowali ziemię. W 2010 roku firma zewnętrzna wykupiła udziały w gospodarstwie i zrezygnowano wówczas z chowu bydła rasy charolaise, zastępując ją rasą Salers. Było to spowodowane ciężkimi wycieleniami krów rasy charolaise i częstymi cięciami cesarskimi. Jest to rasa popularna w centralnej Francji, ale w mniejszych gospodarstwach rodzinnych, natomiast Salers nastawiony jest  na dużo większą skalę produkcji. Gospodarstwo zatrudnia 4 osoby.

Obecnie gospodarstwo liczy 900 sztuk bydła.  Z tego 330 sztuk krów rasy Salers, które stanowią mieszańce 60 % krwi rasy salers oraz 40% dopływu krwi, buhajami rasy charolaise. W wieku 24 miesięcy jałówki osiągają wagę 346 kg. Gospodarstwo prowadzi księgi hodowlane. Na jednostkę powierzchni przypada 1,39 SD. Wycielenia odbywają się dwa razy w roku, wiosną i jesienią. Odsadzenie cieląt odbywa się w wieku 7 - 9 miesięcy. W wieku ok. 17 miesięcy byczki osiągają wagę 425 kg. Jałówki wycielają się w wieku 30 miesięcy. W 80 % odbywa się krycie naturalne, a 20 % poprzez inseminację. Średnie przyrosty dzienne to 1,5 kg, a w przypadku mieszańców to jest 1,1 kg. Żywienie to głównie mieszanki paszowe oraz łąki i siano z dodatkami mineralno-witaminowymi. Byczki i jałówki otrzymują inne dawki. Na pastwisku mają stały dostęp do wody. Zwierzęta są utrzymywane całorocznie na pastwiskach, ale niewielką liczbę sztuk utrzymują w budynkach. Normy hodowlane są zachowane, okres międzywycieleniowy wynosi 370 dni, wskaźnik śmiertelności na poziomie 3,2 %, odziedziczalność 102 %, a wskaźnik produkcyjności dla wszystkich krów wynosi 94 %. 

W gospodarstwie pana Devaux jest zachowany ciąg technologiczny. Na tucz przeznaczane są jałówki (wiek 12-17 miesięcy), a część krów rasy Salers oraz byczków idzie do sprzedaży  z przeznaczeniem na reprodukcję. Tucz odbywa się przy dawce 8 kg dziennie, tj. mieszanka paszy treściwej z dodatkami. Gospodarstwo prowadzi ubój na miejscu. Ubój odbywa się w wieku 17 miesięcy. Roczna  produkcja mięsa wynosi 228 880 kg, z tego na jednego pracownika przypada 58 389 kg. Średnia krajowa produkcja mięsa wynosi 32 865 kg we Francji. Cena za 1 kg mięsa kształtuje się w granicach 3,7 – 4,2 euro liczona poubojowo.

Na koniec wizyty wszyscy mieli okazję skosztować, jakże smakowitych serów francuskich z mleka krów rasy Salers, bardzo promowanych we Francji ze względu na smakowitość i wysoką jakość. Zresztą francuskich serów nie trzeba zachwalać, one po prostu są doskonałe. 

Drugie gospodarstwo w miejscowości St. Pourcain sur Siuole  również z chowem bydła rasy Salers, zostało założone w 1996 roku, powierzchnia  wówczas liczyła 40 ha. Właścicielem gospodarstwa jest pan Stephane Rousset. Obecnie powierzchnia gospodarstwa wynosi 640 ha, z tego 350 ha to dzierżawa. Posiadłość liczy 450 sztuk krów rasy Salers. Podobnie jak w przypadku poprzedniego gospodarstwa również odbywa się tu krzyżowanie buhajami rasy charolaise. Krowy przebywają cały rok na pastwisku, gdzie odbywają się także wycielenia. Mogliśmy zobaczyć na własne oczy dopiero co świeżo wycielonego cielaka, który właśnie stawiał pierwsze kroki przy matce. Organizatorzy wystawy przygotowali możliwość objazu między zwierzętami na traktorach, gdzie grupy zagraniczne m.in. z Chin, Meksyku, Portugali oraz nasza polska grupa na kostkach ze słomy podziwiała te niezwykle ciekawą rasę. Trzeba przyznać, że przebywając wśród tych zwierząt dało się odczuć ich spokojne nastawienie. Było to niesamowite przeżycie, zwłaszcza ku zaskoczeniu uczestników wizytacji, krowy wcale nie były agresywne. Gospodarstwo cechuje się wysoką jakością mięsa oraz odnotowuje się lepszy wskaźnik odchowu na pastwisku, niż w oborze.

Zwierzęta otrzymują pełnoporcjową paszę, głównie zboża, a zimą kiszonkę z kukurydzy. Pracownicy sami przygotowują paszę, ponieważ w gospodarstwie znajduje się mieszalnia do produkcji pasz. Na fermie nie prowadzi się tuczu tylko sprzedają młode bydło.

Ostatnie gospodarstwo, które odwiedziliśmy było w miejscowości Laschamp o nazwie Elevage Blonde d’Aquitaine Gaec de Laschamp. Zajmują się hodowlą bydła oraz produkcją prądu z urządzeń fotowoltaicznych. Firma Elevage Blonde d’Aquitaine Gaec de Laschamp istnieje na rynku od 10 lat. Jest to spółdzielnia o powierzchni liczącej 240 ha. Współpracują z architektami oraz instytucjami rolniczymi. Chcą się rozwijać i dbać o czyste środowisko, dlatego obecnie pracują nad zagospodarowaniem metanu. We Francji spółdzielnie rolnicze są traktowane jako gospodarstwa rodzinne, dlatego hodowla wydaję się łatwiejsza, niż w Polsce. Średnia powierzchnia gospodarstwa rodzinnego, zajmującego się chowem i hodowlą bydła mięsnego wynosi ok. 60 ha we Francji.

Produkcję bydła zaczynali od rasy charolaise, chowają dalej niewielką liczbę. Obecnie stado liczy 450 sztuk rasy Blodne d’Aquitaine. Jest to rasa powstała w wyniku połączenia trzech ras mięsnych w 1962 roku z terenu południowo - zachodniej Francji tj.: Garonnaise, Quercy i Blonde des Pyrenees. We Francji jest to trzecia, co do liczebności rasa mięsna. Pogłowie liczy 19,8 mln szt. bydła, 4,2 mln krów mięsnych, 3,7 mln krów mlecznych, 590 000 krów rasy Blonde d’Aquitaine, 37 000 zapisanych w Księgach Hodowlanych oraz 1200 hodowli wchodzących do programu selekcji. Rasa Blodne d’Aquitaine bardzo dobrze adaptuje się do różnych warunków klimatycznych, nawet w warunkach górzystych Pirenejów, w Portugalii do +40 °C oraz w Kanadzie przy - 20 °C, co czyni tę rasę wszechstronnie użytkową. Średnia wydajność rzeźna u cieląt w wieku 3 - 4 miesięcy wynosi 70 – 75 %, a młodych zwierząt w wieku 14 -17 miesięcy do 68 %. 

W 2018 roku uzyskano 140 wycieleń. Do końca roku spodziewają się kolejnych ok. 100 wycieleń. Wycielenia występują  dwa razy w roku – przełom marca i maja oraz października i grudnia. Zacielenia następują poprzez inseminację. Zaobserwowano, że im większe stado, tym większy wskaźnik zacieleń. Okres międzywycieleniowy wynosi średnio 365 dni. Wiek pierwszego zacielenia krowy to 18 miesięcy, więc nieco wcześnie, ale takie jałówki są dokarmiane specjalnie. Ich waga w tym wieku wynosi 650 kg. Prowadzony jest stały monitoring wycieleń, dzięki czemu na bieżąco są aktualizowane informacje o tym co się dzieje w stadzie. Wskaźnik łatwych wycieleń wynosi 94 %. Bywają ciężkie porody, czasem nawet przy pomocy cesarskiego cięcia, ale to są znikome liczby, zazwyczaj u pierwiastek.

W gospodarstwie odbywa się głównie hodowla i tucz. We Francji na mięso przeznaczane są stare krowy. Byczki są eksportowane do Hiszpanii. Wiek sprzedaży młodego bydła to ok. 16 - 20 miesięcy. Odsadki ras blonde sprzedawane są na sztuki, natomiast charolaise na kg. Ceny kształtują się w granicach 1-1,5 tys. euro w zależności od wieku i wagi za sztukę, nawet dochodzą do 2,5 tys. euro. Jałówki tuczone są do osiągnięcia wieku 3 lat, a potem sprzedawane do zakładów ubojowych. Niemniej jednak na słynne francuskie steki wołowe są przeznaczane starsze, kilkuletnie krowy.  Skład mieszanki paszowej to gównie: mąka zbożowa, kukurydza, lucerna, rzepak, wysłodki buraczane, dodatki mineralno-witaminowe.

Wyjazdy studyjne są szansą pogłębienia wiedzy nie tylko w zakresie chowu i hodowli, ale również innej kultury. Miłą niespodzianką jest także otwartość i skromność francuskich hodowców. Jednak z drugiej strony odczuwa się tę dumę narodu ze względu na tradycje hodowlane, które są imponujące.  Francja obok kolebki hodowli bydła to także swojski klimat, górzyste tereny, malownicze winnice oraz smak i tradycja. Zdobyte informację pozwolą małopolskim hodowcom spojrzeć na swoje gospodarstwa szerszym okiem, a wspomnienia pozostaną na długo.

Ewelina Stajnder