Owca kameruńska - alternatywa dla małych gospodarstw
Owca kameruńska – rasa owiec, pochodząca z zachodniej Afryki, głównie z Kamerunu i z Wybrzeża Kości Słoniowej. Są niewysokie, mało wymagające, wytrzymałe i płodne. Tułów jest niski, żebra okrągłe, fundament drobny i suchy. Nie wymagają strzyżenia, bo są to owce szerstne, bez runa. Mają krótkie ogony i twarde racice.
Owce kameruńskie to owce należące do grupy owiec karłowatych. Dorosłe samice ważą 25-30 kg, a tryki do 40 kg. W kłębie dorastają do 55-60 cm. Obwód klatki piersiowej wynosi 81-86 cm. Samice i samce mają umaszczenie brązowe podpalane lub czarne. Spotykane są również osobniki z białymi plamami na sierści. Samiec posiada grube, średniej długości, czarne rogi i silnie owłosioną klatkę piersiową i szyję tzw. „grzywę”.
Charakterystyczną cechą wełny owiec szerstnych jest jej budowa. Składa się z rdzeniowych, „kempowych” włosów, które co jakiś czas wypadają, są grube (około 100 mikronów), bardzo krótkie (1-3 cm) i nie nadają się do przędzenia. Okresowo pojawiają się również cienkie i delikatne włosy puchowe. Okrywa włosowa jest przystosowana do upałów i stanowi nieprzyjazne środowisko do rozwoju pasożytów (w przeciwieństwie do gęstej okrywy np. merynosów). Owce kameruńskie nie wymagają pielęgnacji w postaci strzyży, ponieważ samodzielnie usuwają sezonową okrywę włosową.
Rozród owiec zależy od dostępności pokarmu, czyli od pory suchej lub deszczowej. Owce kameruńskie należą do grupy zwierząt wcześnie dojrzewających. Pierwsze wykoty obserwuje się już u rocznych maciorek, co oznacza, że osiągają dojrzałość płciową w wieku 7 miesięcy. Charakteryzują się średnią plennością 110-150% w jednym miocie. Owce utrzymywane w naszej strefie klimatycznej mogą dać nawet trzy mioty w ciągu 2 lat, dzięki stałemu dostępowi do pokarmu. Rodzące się jagnięta są silne, zdrowe i cechują się niską śmiertelnością. Tryczki mają wysoką zdolność do wykrywania rui u samic, ze względu na duży popęd płciowy. Mogą być wykorzystywane jak tzw. „szukarki” wyszukujące grzejące się maciorki.
Owce kameruńskie są mało wymagające i łatwe w utrzymaniu. Wymagają ochrony przed deszczem, dobrego siana, stałego dostępu do wody i lizawki. Nadają się do hodowli ekstensywnej, bo ilość ich mleka i przyrost mięsa jest mniejsza niż u ras w hodowli intensywnej. Często używane są do wypasania na nieużytkach. Lubią urozmaicenie swojego pokarmu w postaci gałęzi świerka, dębu czy wierzby. Nie potrzebują paszy wysokoenergetycznej.
Mimo że jest to rasa mało wymagająca, należy zadbać o podstawową opiekę zdrowia. Do tego się zalicza regularną kontrolę racic oraz zębów. Nieuniknione też jest stosowne odrobaczenie przeciw nicieniom i tasiemcom oraz konsultacja lekarza weterynarii w przypadku choroby.
Owce szerstne są utrzymywane ze względu na produkcję dobrych gatunkowo skór oraz smacznego mięsa. Tusza pochodząca od tej rasy charakteryzuje się niskim poziomem otłuszczenia. Mięso owiec kameruńskich ze względu na inny skład kwasów tłuszczowych niż mięso od owiec wełnistych ma lepszy smak. Niewyczuwalna jest woń tłuszczopotu.
Obecnie w hodowli owiec typu mięsnego odchodzi się od pracochłonnych zabiegów strzyży. Bardzo korzystnym rozwiązaniem jest krzyżowanie ras mięsnych z owcami kameruńskimi, które przekazują potomstwu cechy szerstne. Trwają badania nad wykorzystaniem owiec kameruńskich w krzyżowaniach międzyrasowych poprawiających skład kwasów tłuszczowych w mięsie. Potomstwo pochodzące od krzyżówek z owcami szerstnymi jest odporniejsze na pasożyty zewnętrzne. Coraz częściej w hodowli owiec powraca się do ras pierwotnych, mało wrażliwych na choroby, łatwo adaptujących się do nowych warunków środowiska.
Ważne wskazówki dla hodowców owiec kameruńskich
- Owce to zwierzęta stadne, dlatego bezwarunkowo muszą przebywać w grupie wraz z innymi owcami tego samego gatunku.
- Jako przeżuwacze odżywiają się w okresie wegetacji trawą a w zimie sianem.
- Przy wypasie pastwiskowym bez dokarmiania należy szacunkowo liczyć ok. 1000 m² tj. 10 arów na jedno zwierzę. Zalecany jest wypas kwaterowo-rotacyjny.
- Owce muszą mieć zapewnioną dowolną ilość czystej wody pitnej. Zużycie wody zależy od rodzaju paszy i waha się w dużych, trudnych do oszacowania granicach.
- Owce muszą mieć zapewniony nieograniczony dostęp do lizawki. Należy stosować wyłącznie lizawki przeznaczone dla owiec bez dodatku miedzi. Inne (np. przeznaczone dla krów lub tzw. uniwersalne) są dla owiec szkodliwe, dlatego przy zakupie należy koniecznie zwracać na to uwagę.
- W okresie ciąży i karmienia a także w czasie silnych mrozów (i tylko wtedy) należy dokarmiać matki paszą treściwą, ale w ograniczonych ilościach. Przekarmienie np. zbożem grozi zakwaszeniem układu trawiennego. Nie należy dopuszczać do przetłuszczenia zwierząt.
- Przy wypasie pastwiskowym owce muszą mieć możliwość schronienia się przed deszczem i wiatrem. Wystarczy zwyczajna wiata usytuowana w suchym miejscu.
- Obserwować zachowanie i wygląd zwierząt. Zdrowe owce maja błyszczącą sierść, jedzą chętnie, nie oddzielają się od stada, nie kuleją, ich wydzieliny (bobki) mają postać twardych niezlepionych kulek.
- Raz na sezon należy zlecić weterynarzowi odrobaczenie wszystkich zwierząt. Wystarczy użyć dwóch środków: przeciwko tasiemcom i przeciwko nicieniom.
Grażyna Janik
Źródło: Internet