Rolniczy handel detaliczny w produkcji pszczelarskiej

Sprzedaż produktów pszczelarskich w ramach rolniczego handlu detalicznego (RHD) możliwa jest w naszym kraju od 2017 roku. Handel detaliczny to, co do zasady, sprzedaż produktów ostatecznemu konsumentowi, który nie wykorzystuje ich w ramach działalności przedsiębiorstwa spożywczego.

Sprzedaż taka nie może być prowadzona z udziałem pośredników, za wyjątkiem zbywania takiej żywności podczas wystaw, festynów, targów lub kiermaszy, jeżeli pośrednik sprzedaje konsumentom finalnym żywność:

wyprodukowaną przez siebie w ramach rolniczego handlu detalicznego,
wyprodukowaną przez inny podmiot prowadzący rolniczy handel detaliczny na obszarze powiatu, w którym pośrednik ten prowadzi produkcję żywności w ramach rolniczego handlu detalicznego, lub na obszarze powiatu sąsiadującego z tym powiatem.

Natomiast od 2019 weszły w życie przepisy umożliwiające sprzedaż w ramach RHD produktów również do zakładów (sklepów, stołówek) prowadzących sprzedaż dla konsumenta finalnego. Warunkiem jest jednak aby zakłady te były położone na obszarze województwa, w którym ma miejsce prowadzenie produkcji, lub na obszarach powiatów lub miast stanowiących siedzibę wojewody lub sejmiku województwa, sąsiadujących z tym województwem.

Pszczelarz sprzedawać może wyłącznie produkty pszczele nieprzetworzone, takie jak miód, pyłek pszczeli, pierzgę oraz mleczko pszczele. Niestety w obecnym stanie prawnym w ramach RHD nie jest przewidziana możliwość sprzedaży przetworzonych produktów pszczelich (np. miodu z dodatkami) oraz propolisu.

Obowiązują również limity sprzedaży produktów pszczelich zależne od liczby posiadanych rodzin:

do 5 rodzin pszczelich 150 kg,
do 10 rodzin pszczelich 300 kg,
do 20 rodzin pszczelich 600 kg,
do 30 rodzin pszczelich 900 kg,
do 40 rodzin pszczelich 1200 kg,
do 50 rodzin pszczelich 1500 kg,
do 60 rodzin pszczelich 1800 kg,
do 70 rodzin pszczelich 2100 kg,
do 80 rodzin pszczelich 2400 kg.

Powyżej 80 rodzin działalność pszczelarska traktowana jest jako dział specjalny produkcji rolnej i regulują ją inne przepisy. Obowiązkiem sprzedającego w ramach RHD jest prowadzenie rejestrów sprzedaży umożliwiających określenie zachowania limitów a także odpowiednie oznaczenie miejsca sprzedaży.

W porównaniu ze sprzedażą bezpośrednią procedury rejestracyjne RHD są uproszczone. Na 30 dni przed rozpoczęciem działalności należy złożyć wniosek do właściwego ze względu na miejsce prowadzenia działalności powiatowego lekarza weterynarii. Sama rejestracja nie wiąże się z uprzednią obowiązkową kontrolą, nie ma też konieczności sporządzania projektu technologicznego. W kwestii wymagań higienicznych przy produkcji pszczelarskiej należy opierać się na Rozporządzeniu (WE) NR 852/2004 w sprawie higieny środków spożywczych. Rozporządzenie to dopuszcza również wykorzystywanie pomieszczeń prywatnych do produkcji. Ze względu na problemy interpretacyjne wymagania dla konkretnego przypadku najlepiej jednak omówić z właściwym powiatowym lekarzem weterynarii przed dokonywaniem zgłoszenia.

Warto pamiętać o istotnej zmianie przepisów w zakresie wsparcia pszczelarstwa. Uzyskiwanie pomocy w ramach programu wsparcia rynku produktów pszczelich na lata 2020–2022 (dotacje do zakupu sprzętu pszczelarskiego, prowadzenie gospodarki wędrownej i analizy miodu) będzie uzależnione od umieszczania przez pszczelarza produktów na rynku w zgodzie z obowiązującymi przepisami prawa (na przykład w ramach sprzedaży bezpośredniej czy właśnie rolniczego handlu detalicznego).

Wojciech Ślósarz, dn. 18.10.2019 r.