Zgadzam się na przechowywanie na urządzeniu, z którego korzystam tzw. plików cookies oraz na przetwarzanie moich danych osobowych pozostawianych w czasie korzystania przeze mnie ze stron internetowych lub serwisów oraz innych parametrów zapisywanych w plikach cookies w celach marketingowych, w tym na profilowanie i w celach analitycznych przez Małopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Karniowicach oraz zaufanych partnerów.

Administratorzy danych:

Małopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego
z siedzibą w Karniowicach
ul. Osiedlowa 9, 32-082 Karniowice

Zaufani partnerzy:

Cele przetwarzania danych:

  1. marketing, w tym profilowanie i cele analityczne
  2. świadczenie usług drogą elektroniczną
  3. dopasowanie treści stron internetowych do preferencji i zainteresowań
  4. wykrywanie botów i nadużyć w usługach
  5. pomiary statystyczne i udoskonalenie usług (cele analityczne)

Podstawy prawne przetwarzania danych:

  1. marketing, w tym profilowanie oraz cele analityczne – zgoda
  2. świadczenie usług drogą elektroniczną - niezbędność danych do świadczenia usługi
  3. pozostałe cele - uzasadniony interes administratora danych

Odbiorcy danych:
Administrator Danych Osobowych MODR, zaufani partnerzy

Prawa osoby, której dane dotyczą:
Prawo żądania sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania danych; prawo wycofania zgody na przetwarzanie danych osobowych. Inne prawa osoby, której dane dotyczą

Zmiana polityki prywatności

Uwaga:

Od 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r (RODO). Potrzebujemy Twojej zgody na przetwarzanie Twoich danych osobowych przechowywanych w plikach cookies. Poniżej znajdziesz pełny zakres informacji na ten temat.

Close GDPR info
Menu główne

Mikroorganizmy glebowe gwarancją wyższych plonów

Masowe stosowanie nawozów mineralnych i środków ochrony roślin przyczynia  się nie tylko do wzrostu plonów, ale także negatywnie wpływa na środowisko. Następuje „wyjaławianie” gleby, z pożytecznych drobnoustrojów, co powoduje spadek żyzności gleby. Dlatego rolnicy powinni o glebę bardziej dbać i przeciwdziałać pogarszaniu się jej żyzności, bo jest ona warsztatem ich pracy. W dużym stopniu determinuje wielkość i jakość plonów, przez co wpływa na efekt ekonomiczny produkcji. Zatem negatywne skutki degradacji gleby najbardziej odczuje rolnik, który poniesie straty produkcyjne. Trzeba więc mieć świadomość znaczenia gleby. Gleba jest tworem żywym z bardzo skomplikowanym systemem pokarmowym. W niej kryje się bardzo bogate życie ogromnej ilości żywych organizmów, z których wiele jest niewidocznych gołym okiem. Biorą one udział w procesach zachodzących w glebie, w tym w przemianach związków azotu, węgla i siarki oraz obiegu energii i pierwiastków w przyrodzie (rozkład mikrobiologiczny). Drobna grudka ziemi może być miejscem życia miliardów organizmów, z czego nie zdajemy sobie sprawy. Najwięcej znajduje się ich w wierzchniej warstwie próchnicznej gleby ze względu na jej zasobność. Jest to gigantyczna fabryka przetwarzająca substancję organiczną (słomę, liście i wszystkie inne odpady) w pokarm dla roślin. Od niej uzależnione jest życie na ziemi i ostatecznie byt człowieka, stąd wymaga ochrony. Wiedza nt. gospodarowania ziemią, składnikami pokarmowymi, właściwego odczynu gleby, stosowania nawozów organicznych i odpowiednich środków produkcji, pozwoli rolnikom na bardziej świadome stosowanie technologii glebochronnych.

Jak wspomniano bardzo ważnym parametrem żyzności jest aktywność biologiczna gleby. Gleby żyzne charakteryzują się wyższą aktywnością biologiczną, o której w głównej mierze decyduje zawarta w glebie biomasa mikroorganizmów. Mikroorganizmy nie tylko regenerują żyzność gleby, ale także wydzielają enzymy, hormony, witaminy, antybiotyki i inne substancje, które wchłaniane są przez rośliny. Dlatego w celu ułatwienia  roślinom dostępu do składników pokarmowych i stworzenia im odpowiednich warunków do wzrostu i rozwoju ważne jest zapewnienie glebie wystarczającej ilości mikroorganizmów. W glebie skażonej pestycydami, zanieczyszczeniami przemysłowymi (metale ciężkie, substancje ropopochodne) i przenawożonej nawozami NPK zmniejsza się biologiczna aktywność mikroorganizmów. W efekcie pogarsza się żyzność gleby wskutek wyjałowienia jej ze składników pokarmowych, ponieważ mikroorganizmy rozkładające szczątki roślin i zwierząt zostały wytrute i równowaga mikrobiologiczna została zachwiana.  Zanim gleba powróci do stanu pierwotnego, czyli odbuduje się bioróżnorodność pożytecznych mikroorganizmów glebowych, odbije się to na uzyskiwanych plonach, jak i ich jakości.

Można temu zapobiegać stosując preparaty z tzw. efektywnymi mikroorganizmami (EM) wzbogacające w glebie życie biologiczne. Preparaty te zawierają specjalnie dobrane szczepy drobnoustrojów, które powszechnie występują w naturalnym środowisku. Ponieważ wyodrębniono je z naturalnej zdrowej gleby, więc nie są to organizmy genetycznie zmodyfikowane. Są dobrze przebadane i uważane za bezpieczne dla ludzi i zwierząt i nie stanowią zagrożenia dla owadów zapylających. Należy dodać, że EM-y posiadają odpowiednie atesty i certyfikaty dopuszczające je do stosowania. Pionierem technologii efektywnych mikroorganizmów był profesor Teruo Higa z Uniwersytetu Ryukyus na Okinawie w Japonii. Prace profesora kontynuuje jego uczeń Matthew Wood z Kansas City ze Stanów Zjednoczonych, właściciel firmy SCD Probiotics LLC.

W skład EM-ów (posiadają różne kompozycje drobnoustrojów), wchodzą w przeważającej mierze bakterie kwasu mlekowego i bakterie fotosyntetyczne, a także inne mikroorganizmy, w tym grzyby fermentacyjne i drożdże oraz promieniowce.  Mogą one być wykorzystane w wielu dziedzinach, w tym w rolnictwie do produkcji roślinnej, zwierzęcej i w przechowalnictwie, jak i w ochronie środowiska czy nawet w gospodarstwie domowym. Stosowane na polach uprawnych służą do zwiększenia, a nawet do  odbudowania pożytecznej mikroflory w glebie, która została wyniszczona wskutek intensywnej uprawy roli i zanieczyszczenia gleby różnymi substancjami. Mikroorganizmy wprowadzone do gleby w korzystnych warunkach gwałtownie namnażają się i przyspieszają przetwarzanie masy organicznej (reszki pożniwne, przyorana słoma, obornik) w  próchnicę, która jest magazynem substancji pokarmowych łatwo dostępnych dla roślin. W ten sposób zwiększają  żyzność i urodzajność gleby.  Poza tym przywracają glebie jej naturalne zdolności obronne ograniczając rozwój patogenów i redukcję chorób przez swoją antagonistyczną aktywność do grzybów fitopatologicznych (regulują skład mikroflory glebowej). Zwiększają również odporność roślin na czynniki stresowe (susza, przymrozki). Stwierdzono, że po zastosowaniu EM-ów na korzeniach roślin wytwarza się większa ilość włośników i intensywniej pobierane są substancje pokarmowe. Badania wykazały, że mikroorganizmy znajdujące się w preparacie poprawiają zdrowotność gleby, przez lepsze odżywianie polepszają kondycję roślin, a tym samym zwiększają plony i podnoszą ich biologiczną jakość. Potwierdzają to sami rolnicy, którzy stosują EM-y. W Polsce jest to liczba przekraczająca 10 tys. gospodarstw, która  stale rośnie.

Warto dodać, że w wyniku stosowania pożytecznych mikroorganizmów gleba uzyskuje gruzełkowatą strukturę, co stwarza korzystne warunki do rozbudowy systemu korzeniowego. Dzięki temu rośliny mogą pobierać składniki pokarmowe z głębszych warstw gleby. Zaletą jest również zwiększenie pojemności wodnej gleby, co jest bardzo ważne w okresach suszy, które coraz częściej występują. Kolejną bardzo ważną zaletą stosowania efektywnych mikroorganizmów jest to, że  wiążą one azot z powietrza i udostępniają roślinom trudno przyswajalne składniki mineralne. Należy także podkreślić, że dzięki obecności w preparacie  grzybów fermentujących zostają zahamowane procesy gnilne i  przemiany materii organicznej w humus zachodzą w formie fermentacji, a przy tym  usuwają nieprzyjemne zapachy i hamują rozwój „robaków”.

Preparat EM to płyn o żółto-brązowym zabarwieniu, słodko-kwaśnym smaku i przyjemnym zapachu. Sposób stosowania jest bardzo prosty. Wystarczy go tylko rozcieńczyć  wodą, aby był gotowy do użycia. Preparat aplikuje się przed siewem lub sadzeniem roślin w formie oprysku doglebowego. Zabiegi najlepiej przeprowadzać  przed, w trakcie lub po deszczu. Powinno się je wykonywać rano, wieczorem lub nocą na  wilgotną glebę. Po opryskiwaniu środek najlepiej wymieszać z glebą. Trzeba też pamiętać, że w okresie suszy glebę należy opryskiwać większą ilością cieczy, 1000 i więcej litrów wody na hektar. EM może być również wykorzystywany jako szczepionka mikrobiologiczna do zaprawiania nasion. Wówczas stosujemy go w trakcie siewu.

Cena preparatu EM nie jest wysoka w stosunku do wykazanych korzyści (wyżej wymienione). Pamiętajmy, że za pomocą wprowadzenia do gleby pożytecznych mikroorganizmów nie tylko sprzyjamy podnoszeniu żyzności gleby, ale również obniżamy zużycie nawozów i środków ochrony roślin, które zanieczyszczają środowisko naturalne.

Uwaga: Nie ma jednoznacznej opinii dotyczącej stosowania mikrobiologicznych preparatów. Według sceptyków stosowanie EM-ów w celu uzdrowienia gleby jest wątpliwe. Uważają oni, że zaszczepianie gleby mikroorganizmami może być uzasadnione jedynie w przypadku gleb silnie zdegradowanych, np. poprzemysłowych, którym chcemy przywrócić rolnicze użytkowanie. Natomiast na pozostałych glebach zmniejszenie aktywności mikrobiologicznej nie ma charakteru trwałego i już po kilku tygodniach liczebność drobnoustrojów powraca do stanu pierwotnego (naturalnego). Dotyczy to głównie gleb zanieczyszczonych nawożeniem mineralnym i stosowaniem środków ochrony roślin, które hamują aktywność mikroorganizmów żyjących w glebie.

Trzeba także wziąć pod uwagę, że EM-y, to produkty, które nie zostały urzędowo przebadane przez niezależną jednostkę i nie ma gwarancji ich skuteczności. Z mocy prawa nie wymagają rejestracji i mogą być legalnie stosowane, ale należy zachować daleko idącą ostrożność przy ich wykorzystywaniu w uprawie roślin. Aby wypowiedzieć się o ich działaniu, to należałoby stosować je przez dłuższy czas (nawet kilka lat) z uwagi na zmienne w poszczególnych latach warunki pogodowe, głównie wilgotnościowe. W ofercie rynkowej mamy pełno mikrobiologicznych produktów i dlatego przy ich zakupie zalecałbym oprzeć się na renomie firm, które je reklamują. Spotyka się takie przypadki, kiedy sprzedawca informuje, że dany produkt został zweryfikowany i jest zarejestrowany, co nie jest prawdą, ponieważ takie środki nie posiadają rejestru. Na stronie  Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi mamy tylko 2 rejestry, tj. środków ochrony roślin i nawozów. Jeśli zatem produkt nie znajduje się  w żadnym z tych rejestrów, oznacza to, że nie ma rejestracji. Nie można więc polecać go do ochrony roślin, ani nawożenia.

Przed zabiegiem zawsze należy zapoznać się z instrukcją stosowania preparatu i ściśle przestrzegać jej zapisów.

Józef Rusnak, dn. 5.06.2017 r.