Zgadzam się na przechowywanie na urządzeniu, z którego korzystam tzw. plików cookies oraz na przetwarzanie moich danych osobowych pozostawianych w czasie korzystania przeze mnie ze stron internetowych lub serwisów oraz innych parametrów zapisywanych w plikach cookies w celach marketingowych, w tym na profilowanie i w celach analitycznych przez Małopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Karniowicach oraz zaufanych partnerów.

Administratorzy danych:

Małopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego
z siedzibą w Karniowicach
ul. Osiedlowa 9, 32-082 Karniowice

Zaufani partnerzy:

Cele przetwarzania danych:

  1. marketing, w tym profilowanie i cele analityczne
  2. świadczenie usług drogą elektroniczną
  3. dopasowanie treści stron internetowych do preferencji i zainteresowań
  4. wykrywanie botów i nadużyć w usługach
  5. pomiary statystyczne i udoskonalenie usług (cele analityczne)

Podstawy prawne przetwarzania danych:

  1. marketing, w tym profilowanie oraz cele analityczne – zgoda
  2. świadczenie usług drogą elektroniczną - niezbędność danych do świadczenia usługi
  3. pozostałe cele - uzasadniony interes administratora danych

Odbiorcy danych:
Administrator Danych Osobowych MODR, zaufani partnerzy

Prawa osoby, której dane dotyczą:
Prawo żądania sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania danych; prawo wycofania zgody na przetwarzanie danych osobowych. Inne prawa osoby, której dane dotyczą

Zmiana polityki prywatności

Uwaga:

Od 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r (RODO). Potrzebujemy Twojej zgody na przetwarzanie Twoich danych osobowych przechowywanych w plikach cookies. Poniżej znajdziesz pełny zakres informacji na ten temat.

Close GDPR info
Menu główne

Ochrona upraw w gospodarstwie ekologicznym

Rolnictwo ekologiczne, jako system gospodarowania bazujący na naturalnych środkach pochodzenia biologicznego i mineralnego w założeniu wyklucza stosowanie jakichkolwiek środków chemicznych w tym szczególnie syntetycznych środków ochrony roślin. Jest to zasada, którą musi zaakceptować i stosować każdy rolnik przestawiający produkcję w swoim gospodarstwie na metody ekologiczne.

W rolnictwie konwencjonalnym do końca 2013 roku, sprawa była w miarę prosta. Po stwierdzeniu zagrożenia plantacji przez choroby i szkodniki lub chwasty, rolnik sięgał po odpowiedni preparat chemiczny i przystępował do chemicznego zwalczania, często powtarzając zabieg kilkakrotnie. Od momentu wprowadzenia obowiązku przestrzegania zasad integrowanej ochrony roślin, rolnicy przed zastosowaniem środków chemicznych muszą najpierw wykorzystać wszystkie dostępne metody niechemiczne. Natomiast idea rolnictwa ekologicznego polega przede wszystkim, na ochronie roślin nie poprzez walkę z określonym czynnikiem chorobotwórczym, szkodnikiem czy chwastem ale polega na stworzeniu roślinom jak najlepszych warunków. Warunków wzrostu i rozwoju, poprzez pełne wykorzystanie biologicznych właściwości roślin i środowiska oraz perfekcyjne zaplanowanie i wykonanie zabiegów agrotechnicznych (nawożenie gleby, uprawa roli ze szczególnym uwzględnieniem zespołu uprawek pożniwnych i zespołu uprawek pielęgnacyjnych, zmianowanie i płodozmian itp)

W rolnictwie ekologicznym ochrona roślin, polega na szerokim zespole różnorakich działań, które w efekcie przynoszą równowagę środowiska i ograniczają zachorowalność roślin.

Działania te mają jakby dwutorowy charakter.

Z jednej strony powodują, że rośliny dzięki dobrym warunkom rozwojowym są silne i odporne na choroby, a z drugiej, że wprowadzona równowaga biologiczna w środowisku, nie dopuszcza do niekontrolowanego i niebezpiecznego dla roślin rozwoju patogenów.

Z roślinami jest podobnie jak z ludźmi. Wiadomo, że człowiek młody, nieobciążony genetycznie, dobrze odżywiony, otrzymujący odpowiedni zasób witamin i mikroelementów, żyjący w wolnym od toksyn środowisku wśród zdrowej populacji, ma szansę ustrzec się chorób. Jego organizm posiada bowiem siłę i odporność, które potrafią uporać się z zagrożeniem. Aby taką siłę i odporność mogły uzyskać rośliny trzeba spełnić wiele warunków.

Zdrowotność roślin zależy od:

  • uprawy gleby (odpowiednie zabiegi pielęgnacyjne, niezbyt głęboka orka, spulchnianie, poprawiają strukturę gleby, regulują stosunki powietrzno wodne)
  • nawożenia - nawozy organiczne (kompost, przefermentowany obornik, resztki pożniwne, nawozy zielone) wzbogacają glebę w substancje będące pożywką dla mikroorganizmów glebowych a mączki skalne doskonale uzupełniają brakujące mikroelementy,
  • doboru roślin - do uprawy należy wybierać odmiany dobrze przystosowane do lokalnych warunków klimatycznych i glebowych, charakteryzujące się odpornością na szkodniki i choroby
  • organizmów glebowych - ich obecność użyźnia glebę, wzbogacają ją w zawartość próchnicy
  • płodozmian - należy stosować płodozmian z odpowiednio dobranymi roślinami stanowiącymi bogatą różnorodność
  • bogactwa biocenotycznego - czyli możliwie dużej liczby gatunków roślin
  • sanitacji gospodarstw - w celu zabezpieczenia wód gruntowych i powierzchniowych przed skażeniem
  • ochrony naturalnych wrogów szkodników roślin uprawnych - przez tworzenie im sprzyjających warunków rozwoju np. zakładanie żywopłotów, zadrzewienia śródpolne, budki lęgowe dla ptaków itp.,

Wszystkie te działania mają ogromne znaczenie w gospodarstwach ekologicznych. Ich spełnienie jest warunkiem osiągnięcia zadawalającej produkcji i uniknięcia nasilenia patogenów, nie stanowi jednak gwarancji bezpiecznej produkcji. Niezależnie od wielkich starań, choroby i szkodniki występują.

W rolnictwie ekologicznym dopuszczalne jest stosowanie naturalnych wyciągów z niektórych roślin do odstraszania szkodników (np. wyciąg z pokrzywy, bzu czarnego, piołunu) i do uodpornienia roślin na czynniki chorobotwórcze ( np. wyciągi ze skrzypu i czosnku).

W ochronie roślin można zastosować również preparaty roślinne, które powstają na bazie powszechnie znanych roślin. Takie preparaty można przygotować w swoim gospodarstwie własnoręcznie.

Do sporządzenia preparatów ochrony roślin przed chorobami nadają się: chrzan, czosnek, cebula, piołun, skrzyp.

Preparaty do ochrony roślin przed szkodnikami można sporządzić z: aksamitki, bzu czarnego, gorczycy białej, łubinu większego, paproci (narecznica samcza i orlica pospolita), piołunu, pokrzywy, pomidora, rabarbaru, skrzypu polnego, wilczomlecza, wrotycza pospolitego.

Bardzo dobrym działaniem wzmacniającym rośliny, charakteryzują się preparaty sporządzane z: pokrzywy, rumianku, mniszka lekarskiego, żywokostu lekarskiego.

Wymienione rośliny są powszechnie znane i posiadają również zastosowanie w żywieniu i leczeniu człowieka. Można więc bez obawy o szkodliwe działanie, użyć ich do ochrony roślin w gospodarstwie ekologicznym.

W okresie przestawiania gospodarstwa na produkcję metodami ekologicznymi (tzw. okresie konwersji) kiedy to równowaga biologiczna nie została jeszcze przywrócona, ochrona roślin może nastręczać więcej trudności.

W takiej sytuacji można sobie pomóc sięgając po gotowe preparaty dopuszczone do stosowania w rolnictwie ekologicznym (zgodnie z załącznikiem II, Rozporządzenia Komisji (WE) nr. 889/2008.

Do takich środków zaliczone zostały:

  1. Substancje pochodzenia roślinnego i zwierzęcego - wosk pszczeli (do smarowania ran drzew), żelatyna, lecytyna, wyciąg wodny z tytoniu, olejki roślinne (miętowy, sosnowy, kminkowy)
  2. Mikroorganizmy i substancje produkowane przez mikroorganizmy - bakterie, grzyby, wirusy
  3. Substancje używane w pułapkach i dozownikach - fosforan dwuamonowy, feromony, deltametryna
  4. Miedź w formie: wodorotlenku, tlenochlorku, trójzasadowego siarczanu lub tlenku miedzi, etylen., szare mydło, ałun potasowy, siarczan wapnia, olej parafinowy, nadmanganian potasu, piasek kwarcowy, siarka
  5. Wodorotlenek wapnia oraz wodorowęglan potasu

W gospodarstwach ekologicznych do ochrony roślin można użyć środków dopuszczonych przez Państwowy Inspektorat Ochrony Roślin. Aktualny wykaz środków ochrony zakwalifikowanych do stosowania w rolnictwie ekologicznym zawiera łącznie 28 preparatów i jest on dostępny na stronie internetowej (www.ior.poznan.pl) Jest to szeroka gama preparatów pomocnych w zwalczaniu chorób grzybowych (w sadach i na uprawach warzywnych), szkodliwych owadów, roztoczy, przędziorków, ślimaków, stonki.

Mówiąc o ochronie roślin w gospodarstwach ekologicznych nie można również pominąć znaczenia naturalnych wrogów szkodników roślin uprawnych. Są nimi mikroorganizmy: (bakterie, wirusy, grzyby, nicienie) a także owady pasożytnicze np. dobroczynek wciornastkowy, dobrotnica szklarniowa, mszycarz szklarniowy itp. oraz owady drapieżne np. biedronkowate, złotooki itp. Wielkim dobrodziejstwem dla upraw ekologicznych jest również obecność owadów zapylających.

Obecność wszystkich tych organizmów w naturalnym środowisku, bądź wprowadzenie ich w postaci odpowiednich preparatów do szklarni gwarantuje obniżenie populacji szkodników, a tym samym zachowanie naturalnej równowagi.

Analizując powyższe należy stwierdzić, że ochrona roślin w gospodarstwach ekologicznych nie należy do łatwych dziedzin. Wymaga bowiem, od rolnika dobrej znajomości przebiegających w środowisku i żywych organizmach procesów biologicznych, chemicznych, współzależności między organizmami żywymi. Wymaga również zrozumienia i poszanowania dla odwiecznych praw natury. Rolnik, który podejmuje się produkcji żywności metodami ekologicznymi musi posiadać odpowiedni zasób wiedzy, oraz świadomość trudności jakie napotka.

 

Danuta Bysiek, dn. 4.01.2016 r.