Zgadzam się na przechowywanie na urządzeniu, z którego korzystam tzw. plików cookies oraz na przetwarzanie moich danych osobowych pozostawianych w czasie korzystania przeze mnie ze stron internetowych lub serwisów oraz innych parametrów zapisywanych w plikach cookies w celach marketingowych, w tym na profilowanie i w celach analitycznych przez Małopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Karniowicach oraz zaufanych partnerów.

Administratorzy danych:

Małopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego
z siedzibą w Karniowicach
ul. Osiedlowa 9, 32-082 Karniowice

Zaufani partnerzy:

Cele przetwarzania danych:

  1. marketing, w tym profilowanie i cele analityczne
  2. świadczenie usług drogą elektroniczną
  3. dopasowanie treści stron internetowych do preferencji i zainteresowań
  4. wykrywanie botów i nadużyć w usługach
  5. pomiary statystyczne i udoskonalenie usług (cele analityczne)

Podstawy prawne przetwarzania danych:

  1. marketing, w tym profilowanie oraz cele analityczne – zgoda
  2. świadczenie usług drogą elektroniczną - niezbędność danych do świadczenia usługi
  3. pozostałe cele - uzasadniony interes administratora danych

Odbiorcy danych:
Administrator Danych Osobowych MODR, zaufani partnerzy

Prawa osoby, której dane dotyczą:
Prawo żądania sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania danych; prawo wycofania zgody na przetwarzanie danych osobowych. Inne prawa osoby, której dane dotyczą

Zmiana polityki prywatności

Uwaga:

Od 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r (RODO). Potrzebujemy Twojej zgody na przetwarzanie Twoich danych osobowych przechowywanych w plikach cookies. Poniżej znajdziesz pełny zakres informacji na ten temat.

Close GDPR info
Menu główne

Rośnie zagrożenie epidemiczną biegunką świń

Szanowni Hodowcy i Producenci,

Zgodnie z zaleceniem Głównego Lekarza Weterynarii, informujemy o wzrastającym zagrożeniu szerzenia się epidemicznej biegunki świń (z ang. PED – Porcine Epidemic Diarrea) w Europie.
Epidemiczna biegunka świń jest ostrą, zakaźną i zaraźliwą chorobą wywoływaną przez koronawirus PEDV. Obecność wirusa w jelitach stwierdza się po 36 godzinach od zakażenia. Wirus przeżywa i wykazuje zdolność do zakażenia w temperaturze nawet do -20°C oraz w ściekach powyżej 28 dni.
Występowanie PED potwierdzono w Austrii, Holandii, Belgii i Niemczech, a systematycznie rosnący import prosiąt i warchlaków z tych państw stwarza realne ryzyko pojawienia się i rozpowszechniania choroby w naszym kraju. Choroba występuje także w Chinach, a od dwóch lat zmagają się z nią również Stany Zjednoczone, które w czerwcu 2014 r. wprowadziły obowiązek zgłaszania wystąpienia PED. Obecność wirusa stwierdzono w ponad 1100 farmach w większości stanów oraz w Kanadzie i Meksyku. Zjadliwa forma wirusa wywołującego chorobę, tzw. PED typu chińskiego, jest również coraz poważniejszym problemem na Ukrainie, aczkolwiek ukraińskie służby weterynaryjne oficjalnie nie potwierdzają jego wystąpienia.

Objawy kliniczne choroby

Okres inkubacji choroby wynosi od 2 (prosięta ssące) do 4 (warchlaki, tuczniki, lochy) dni. Występowanie i nasilenie objawów epidemicznej biegunki świń jest zmienne i zależy od wieku oraz stanu zdrowotnego zwierząt w danym stadzie. Na fermach, w których wcześniej nie stwierdzono występowania wirusa, przebieg choroby u zwierząt jest znacznie ostrzejszy. Do typowych objawów klinicznych choroby należy pojawienie się gwałtownej biegunki występującej u wszystkich grup wiekowych świń, czasami w przebiegu z wymiotami. Rzadziej obserwuje się obniżenie apetytu u loch. Zwierzętami najbardziej wrażliwymi są prosięta, u których biegunka przyjmuje wodnistą postać, a przebieg choroby jest najcięższy. Prosięta stają się osowiałe, tracą chęć do ssania, ich organizm ulega szybkiemu odwodnieniu, pojawia się kwasica metaboliczna. Objawy prowadzą do upadków; śmiertelność wynosi przeciętnie 50-80%, ale może dochodzić nawet do 100. Padają najczęściej prosięta do 7. dnia życia. Chore prosięta należy nawadniać, podając roztwór elektrolitów oraz zapewnić im stały i łatwy dostęp do czystej wody pitnej. Objawy zakażenia u zwierząt starszych (prosiąt odsadzonych, warchlaków, tuczników, loch) są łagodniejsze, biegunka ustępuje spontanicznie po 5 do 7 dniach. U zwierząt bardzo słabych może jednak dojść do wystąpienia wtórnych zakażeń bakteryjnych. Ponieważ w przebiegu choroby dochodzi do uszkodzenia jelit, jej konsekwencją nawet po wyzdrowieniu zwierząt jest pogorszenie wykorzystania paszy i obniżenie przyrostów masy ciała. Zwierzęta, które przeżyją chorobę uzyskują odporność na wirusa po około 2-3 tygodniach od zakażenia. Lochy naturalnie uodpornione przekazują prosiętom odporność bierną na wirusa wraz z siarą, poprzez przeciwciała w klasie IgA.
W wyniku badania sekcyjnego stwierdza się rozdęcie i przekrwienie jelit, wypełnionych wodnistą treścią o żółtawym lub zielonkawym zabarwieniu. Ściana jelit staje się cienka, kosmki jelitowe ulegają skróceniu i zniszczeniu, w żołądku prosiąt ssących stwierdza się obecność ściętego mleka.

Rozprzestrzenianie, rozpoznawanie i zapobieganie

Rozprzestrzenianie wirusa następuje podczas przemieszczania świń i kontaktu:

  • zwierząt chorych ze zdrowymi,
  • zwierząt zdrowych z kałem zwierząt chorych,
  • z zanieczyszczonymi wilgotnymi paszami,
  • w trakcie transportu zwierząt nieodkażonymi pojazdami, którymi przewożono chore świnie lub które obsługiwane są przez osoby mające kontakt z zainfekowanym stadem.

Największym rezerwuarem wirusa jest jednak kał biegunkowy; szacuje się, że w 1 g kału pochodzącego od zakażonego zwierzęcia może znajdować się tyle jednostek wirusa ile w 1 t kału świń chorujących na koronawirusowe zapalenie żołądka i jelit (TGE). Z uwagi na duże podobieństwo wirusa PED do TGE, rozpoznanie schorzenia wyłącznie w oparciu o objawy kliniczne jest obecnie niemożliwe. Dlatego w diagnostyce epidemicznej biegunki świń należy brać pod uwagę zarówno obraz kliniczny, wywiad epizootyczny oraz badania laboratoryjne.

Wystąpienie opisanych objawów oraz wysokich upadków prosiąt i/lub warchlaków w gospodarstwie, powinno być zgłaszane do najbliższego, właściwego ze względu na położenie fermy, powiatowego inspektoratu weterynarii. GLW informuje o możliwości wykonania badań identyfikujących materiał genetyczny wirusa, prowadzonych w oparciu o metodę PCR. Badania laboratoryjne próbek kału, zawartości jelit lub fragmentów jelit wykonuje Zakład Chorób Świń Państwowego Instytutu Weterynarii w Puławach. W tym celu należy:

  • - próbki kału lub treści jelit (nie mniej niż 10 ml) lub samych jelit (czczego, krętego lub okrężnicy – minimum 10-15 cm) należy pobrać niezwłocznie po padnięciu zwierząt,
  • - próbki kału od nieleczonych świń pobrać do 24 h od wystąpienia ostrych objawów choroby. Po pobraniu próbki należy schłodzić, ale nie zamrażać. Do badania nie należy przesyłać całych zwłok zwierzęcia. Nad wdrożeniem oznaczania wirusa PED metodą PCR i opracowaniem szybkich testów diagnostycznych pracują także prywatne jednostki weterynaryjne.

Zapobieganie epidemicznej biegunce świń powinno być prowadzone w oparciu o rygorystyczne przestrzeganie zasad higieny, dobrej praktyki hodowlanej i bioasekuracji w całym gospodarstwie zajmującym się produkcją trzody. Do stada nie wolno wprowadzać nowych zwierząt pochodzących z niepewnego źródła. Od sprzedających prosięta i warchlaki powinno żądać się przedstawienia certyfikatu zdrowia oraz wglądu do dokumentacji szczepień prowadzonych w stadzie. Budynki i kojce przed wprowadzeniem kolejnych grup zwierząt należy bardzo dokładnie czyścić i dezynfekować. Wirus może zostać zawleczony również za pośrednictwem osób obsługujących inne gospodarstwa, np. dostarczających pasze, inseminatorów. Istotne jest zatem ograniczenie wstępu osobom postronnym na teren fermy, stosowanie mat dezynfekcyjnych i odzieży ochronnej. Ponieważ wirus w swojej budowie posiada tłuszczową osłonkę, jest wrażliwy na stosowanie detergentów wytwarzanych w oparciu o rozpuszczalniki tłuszczu. PEDV jest także wrażliwy na promienie UV, sodę kaustyczną, kwas fosforowy, formalinę, środki jodoforowe. Zdolność do zakażania traci w temperaturze powyżej 60°C.

Istnieje możliwość uodparniania ciężarnych loch i loszek na wirus epidemicznej biegunki świń. Metoda ta polega na celowym zakażaniu samic wirusem PED, poprzez podanie zwierzętom wody z domieszką kału z porodówki pochodzącym od zwierząt z biegunką lub jelit od zainfekowanych prosiąt. Zabieg stosuje się na 5-2 tygodni przed planowanym porodem, a zakażenie całego stada należy wykonać minimum trzy razy w ciągu 2 tygodni. Amerykańscy hodowcy mogą już korzystać z inaktywowanych szczepionek przeciwko PED dla loch i loszek.

Epidemiczna biegunka świń jest jednostką chorobową niepodlegającą obowiązkowi rejestracji i zwalczania z tzw. „urzędu” (na podstawie ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt – Dz.U. z 2014 r. poz. 1539), może natomiast spowodować znaczne straty w hodowli i produkcji trzody chlewnej. Z tego względu warto zadbać o bezpieczeństwo własnego stada i przestrzegać zasad bioasekuracji.

PED występuje tylko u świń i nie jest chorobą odzwierzęcą, nie stanowi więc zagrożenia dla zdrowia ludzi.

Literatura - opracowano na podstawie:

  1. Pisma Głównego Lekarza Weterynarii nr GIWz-402-25/2015.
  2. „PED u progu Unii”. T. Stadejek, TopAgrar. Świnie, (3) 2015, s. 22-24.
  3. „Ochrona zdrowia świń”. Z. Pejsak, PWR Poznań, 2007, s. 228-230.

Agata Karpowicz, dn. 14.04.2015 r.