MAŁOPOLSKI OŚRODEK DORADZTWA ROLNICZEGO
z siedzibą w Karniowicach

Małopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Karniowicach w dniach od 18 do 23 listopada 2013 roku zorganizował wyjazd studyjny do szwajcarskich gospodarstw edukacyjnych.

Wyjazd zorganizowano w ramach realizowanego projektu pt. „Szwajcarskie gospodarstwa edukacyjne inspiracją dla innowacyjnych działań jednostek samorządowych w Polsce na rzecz zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich”. Projekt realizowany jest w ramach Funduszu Partnerskiego Grantu Blokowego dla Organizacji Pozarządowych i Polsko-Szwajcarskich Regionalnych Projektów Partnerskich Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy.

Głównym celem wyjazdu było poznanie dobrych praktyk w zakresie budowania systemu wsparcia dla prowadzenia edukacji w gospodarstwach rolnych i agroturystycznych.

W wyjeździe studyjnym uczestniczyli przedstawiciele Małopolskiego Urzędu Marszałkowskiego, przedstawiciele nauki, doradcy oraz rolnicy – członkowie Sieci Gospodarstw Edukacyjnych z terenu województwa małopolskiego.

W programie przewidziano część merytoryczną – seminarium, którego tematyką były zagadnienia dotyczące praktycznego funkcjonowania gospodarstw edukacyjnych ze szczególnym uwzględnieniem tworzenia programów edukacyjnych, form kontroli istniejących już gospodarstw, jak również współpracy z przedstawicielami służb doradczych w Tessynie. Seminarium prowadziła Pani Anita Tomaszewska będąca pracownikiem Stowarzyszenia Rolników Tessyńskich i zarazem koordynatorką projektu „Scuola in Fattoria”, Agroturystyka i Brunch w gospodarstwie. Sprawy rolnictwa szwajcarskiego omówił Cleto Ferrari, Sekretarz Stowarzyszenia.

Program przewidywał również część praktyczną w ramach, której uczestnicy wyjazdu wizytowali pięć gospodarstw o różnym profilu produkcji i prowadzących edukację.

Jednym z nich było gospodarstwo „Alle Voliere” położone w miejscowości Gudo, prowadzone przez fundację Diamante, zatrudniające miedzy innymi osoby niepełnosprawne, w tym umysłowo w średnim stopniu. Gospodarstwo zajmuje się hodowlą królików, kur niosek, kurcząt, indyków, kaczek, bażantów, pawi, realizowanymi tutaj programami edukacyjnymi są: ścieżka jajka i ścieżka mięsa.

Druga wizyta miała miejsce w gospodarstwie edukacyjnym „La Ghirona” położonym w miejscowości Lavertezzo w okręgu Locarno. Jest to ekologiczne gospodarstwo rolne z areałem ok. 7 ha, położone w górach. Specjalizuje się w hodowli kóz. W niewielkiej przyzagrodowej przetwórni przetwarza się mleko i mięso. Poza zwierzętami hodowlanymi (kozami, owcami i świniami) w gospodarstwie znajdują się osły i psy. Programy zajęć edukacyjnych oparte są na zasobach gospodarstwa i uwzględniają wykorzystanie zwierząt jako pomocy dydaktycznych. Głównymi ścieżkami edukacyjnymi realizowanymi w gospodarstwie są: ścieżka mleka oraz mięsa i wełny wdrażanymi głównie w formie tygodniowych obozów dla dzieci w górach.

Kolejnym zwiedzanym gospodarstwem była 4 hektarowa winnica, w której realizowano ścieżkę dydaktyczną „winobranie”. Dzięki gościnności gospodarzy była możliwość degustacji win wyprodukowanych w gospodarstwie.

Na trasie zwiedzania grupa trafiła do gospodarstwa edukacyjnego „Azienda Mugnaio”, zlokalizowanego w miejscowości Semione w okręgu Blenio. To 8-hektarowe, ekologiczne gospodarstwo rolne, specjalizujące się w hodowli kóz, kur niosek, kurcząt, indyków oraz królików. Prowadzi uprawę kukurydzy, owoców i warzyw, posiada także niewielką winnicę. Właściciele wytwarzają sery, kaszę kukurydzianą, syropy, przetwory oraz kosmetyki ziołowe i owocowe. Oferowane produkty sprzedawane są w ramach sprzedaży bezpośredniej we własnym sklepiku. Gospodarstwo uczestniczy
w systemie „Bio-Suisse”. Realizowane są tu ścieżki: mleka, jajka, owoców, kasztanów, ziół, zbóż oraz specjalny program „Skąd pochodzi żywność”. W ofercie jest również wakacyjny pobyt w gospodarstwie oraz możliwość „noclegu na sianie”

Piątą wizytę odbyliśmy do gospodarstwa „Azienda Ponzio” położonego w miejscowości S. Antonino w okręgu Bellinzona. Jest to gospodarstwo rolne o powierzchni ok. 52 ha (areał własny i dzierżawiony), w którym prowadzi się głównie hodowlę bydła, kóz, owiec, świń, królików oraz uprawia zboże. Właściciele prowadzą sklep z produktami lokalnymi oraz oferują noclegi w ramach agroturystyki. Gospodarstwo posiada bogatą kolekcję dawnych narzędzi i maszyn rolniczych, a także muzeum traktorów. Realizowane ścieżki edukacyjne to ścieżka mleka oraz mięsa.

W ostatnim dniu pobytu odbyło się spotkanie podsumowujące wizytę studyjną w czasie, której uczestnicy mieli okazję podzielić się własnymi spostrzeżeniami i doświadczeniami. Zrodziło się wiele pomysłów, które zapewne wzbogacą ofertę małopolskich zagród.

Podczas wizyty w Szwajcarii mogliśmy zwiedzić także centrum miasta Bellinzona, znajdującego się we włoskojęzycznej, południowej części Szwajcarii w Kantonie Tessyn (Ticino).

Z bagażem nowych doświadczeń, nowych kontaktów i nowych przyjaźni powróciliśmy do Krakowa.

 Grażyna Poloczek