Identyfikacja i rejestracja zwierząt – stan aktualny
Po stowarzyszeniu Polski z UE został zaprowadzony system identyfikacji i rejestracji zwierząt, którego zasady reguluje ustawa z dnia 2.04 2004 r. o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt. Celem systemu IRZ jest szybkie ustalenie miejsca urodzenia i ewentualnego przemieszczenia zwierząt, co ma służyć wsparciu zwalczania chorób zakaźnych zwierząt i w efekcie końcowym ochronie zdrowia i życia konsumenta.
W skład systemy IRZ wchodzi komputerowa baza danych – prowadzona w Biurach Powiatowych ARiMR, kolczyki lub tatuaże, paszporty w przypadku bydła i księgi rejestracji zwierząt prowadzonych przez właścicieli stada zwierząt.
System funkcjonuje już 4 rok i warto zadać sobie pytanie – jaka jest sprawność tego systemu na dziś i jakie są problemy z tym związane. W powiecie tarnowskim systemem objęte jest około 28 tys. Szt. bydła, 55 tys. szt. świń, 80 owiec i 30 kóz. Rocznie z urodzenia przybywa około 8,5 tys. szt. cieląt, których właściciele dokonują zgłoszeń do ARiMR. W ciągu roku ilość dokumentów, które przerabiane są w ARiMR z tytułu IRZ sięga 14 tysięcy. Do tego dochodzą jeszcze dodatkowe ilości kilku tysięcy dokumentów pochodzących z miejscowej rzeźni. Jest to, więc ogrom pracy, którą wykonują pracownicy ARiMR obsługujący system.
Problemem na dziś są nieterminowe zgłoszenia zdarzeń przez rolników, lub brak zgłoszenia w tym zakresie do ARiMR. Błędne lub niekompletne wypełnienie dokumentów przez niektórych rolników, to przyczyna dodatkowych wezwań do ARiMR, co jest uciążliwe dla samego rolnika jak również dla pracowników ARiMR.
Znacznym problemem dla samych rolników są nieuporządkowane sprawy własnościowe, np.: właścicielem gospodarstwa jest syn, czy córka, a właścicielem stada bydła jest ojciec, co utrudnia skorzystanie ze środków pomocowych z UE właścicielowi gospodarstwa, np. działania: „Wsparcie gospodarstw niskotowarowych”, czy też utrudnienie skorzystania przez rodziców z działania: „Renty strukturalne. Dlatego też rolnicy w gospodarstwach, których występuje taka sytuacja, sami powinni przystąpić do uporządkowania tego problemu przez np. przepisanie stada bydła na właściciela gospodarstwa – młodego rolnika.
Problemem na dziś są opory niektórych rolników przed znakowaniem prosiąt i obrót prosiętami nieoznakowanymi.
Warto podkreślić, że załatwianiem spraw w ARiMR powinien zajmować się właściciel gospodarstwa zorientowany w sprawach dotyczących stada zwierząt a nie członek rodziny, który wyjeżdża do Tarnowa w innych sprawach, a przy okazji przychodzi do ARiMR załatwić sprawę, często niezorientowany w tej problematyce.
Warto poinformować, że kontrolę spraw dotyczących warunków dobrostanu i dokumentacji w gospodarstwach rolnych prowadzi Inspekcja Weterynaryjna, która przekazuje informacje do ARiMR. Rolnicy, którzy mają niedociągnięcia w tym zakresie są wzywani przez ARiMR do wyjaśnienia.
W I kwartale 2008 r. został wprowadzony elektroniczny system identyfikacji i rejestracji zwierząt, który jest ułatwieniem dla rolników, którzy mają dostęp do Internetu. W systemie elektronicznym rolnicy mogą zgłaszać informacje o wszelkich zmianach w stadzie zwierząt do ARiMR. Dotychczas mimo akcji informacyjnej z tego systemu skorzystało zaledwie kilku rolników. Sądzić jednak należy, że grupa rolników korzystających z tego systemu będzie się zwiększać.
Reasumując, stwierdzić należy, że jest duży postęp, jeśli chodzi o rolników w zakresie realizacji zadań wynikających z Ustawy o IRZ w stosunku do okresu początkowego.