Jak zorganizować ekologiczne Święta Bożego Narodzenia
Święta Bożego Narodzenia każdemu kojarzą się ze wspólnie spędzonym czasem z najbliższymi w atmosferze spokoju, refleksji i wzajemnej radości. Jednakże zanim zasiądziemy do wspólnej celebracji uroczystości wigilijnej musimy zmierzyć się z wyzwaniami związanymi z trudem przygotowań – organizacja kolacji wigilijnej, zakup upominków, wybór i przyozdobienie choinki oraz zaplanowanie czasu tak, aby móc odwiedzić poszczególnych członków rodziny w tym świątecznym czasie. To wszystko sprawia, że przedświąteczna atmosfera zamiast sprawiać przyjemność wzbudza stres, niepokój i okres pełen wyzwań. Nasze chaotyczne postępowanie, nie przemyślane czynności mogą również oddziaływać negatywnie na otaczające środowisko naturalne ponieważ w stresie często robimy rzeczy zbędne, jak zbyt duży zakup produktów, które po świętach po prostu wyrzuci się do kosza. Dlatego warto zadać pytanie: Co należy zrobić, by organizacja i same święta Bożego Narodzenia były bardziej ekologiczne, mniej stresujące i przede wszystkim pozwoliły bez przeszkód cieszyć się nimi?
Na początku warto poruszyć kwestię zakupów świątecznych produktów, ponieważ to co pozyskamy, w jakiej ilości i czy będą one przemyślane oddziaływać będzie na nasze środowisko i ślad węglowy. Planując przedświąteczne sprawunki, po pierwsze należy opracować listę najpotrzebniejszych produktów, które są niezbędne do przygotowania kolacji wigilijnej oraz poszczególnych dni świąt Bożego Narodzenia. Taka lista pozwala uniknąć problemu z nieprzemyślanym zakupem i ewentualnym brakiem w torbie ważniejszego artykułu - na przykład maku do przygotowania masy makowej do makowca. Ponadto, w czasie zakupów należy wybierać produkty, które są jak najmniej pakowane w plastikowe opakowania. Zredukujemy dzięki temu ilość śmieci dostarczanych do środowiska, ale też jakość towarów niepakowanych jest o wiele lepsza. Najlepiej wybrać się na lokalny targ, na którym kupimy świeże warzywa do sałatki, owoce lub inne produkty do dań świątecznych. Często artykuły pozyskiwane z lokalnego rynku są sprzedawane w jakości ekologicznej co dodatkowo podnosi rangę i zdrowotność takiego produktu, gdyż jesteśmy pewni że nie jest to żywność chemicznie i przemysłowo przetworzona. Również na takim targu kupimy głównie artykuły, które stricte potrzebujemy. Nic innego nie rozproszy naszej uwagi w porównaniu z dużą gamą dostępności produktów w supermarketach.
Z rozsądnymi zakupami bardzo mocno wiąże się pogoń za gwiazdkowymi upominkami dla najbliższych. Pragniemy, aby każda osoba otrzymała wręcz idealny prezent, przez co wpadamy w spiralę kupowania „byle ile” i dużo, zamiast konkretnego, jakościowego podarunku. Zapominamy, że w tym okresie świątecznym nie liczy się ilość, prestiż podarowanych prezentów drugiej osobie, a pamięć. Należy pamiętać, że przede wszystkim chodzi bowiem o potrzebę sprawiania radości innym. Nie trzeba ograniczać prezentów do zakupu jednego, bo wówczas będzie bardziej „eko” itd. Tutaj warto pomyśleć o jakościowym znaczeniu podarunków, najlepiej podpytać rodziny czego konkretna osoba potrzebuje, co by chciała dostać. Jeśli nie chce robić „wywiadu środowiskowego” wśród członków rodziny można pomyśleć o własnoręcznym wykonaniu prezentu z materiałów naturalnych, które mamy w domu, w otoczeniu. Jednym z takich pomysłów są samodzielnie wykonane kalendarze adwentowe wykonane z jutowych małych woreczków, do których włożony został mały podarunek lub sentencja (na każdy dzień adwentowy inny). Na prezent pod choinkę dobrze sprawią się własnoręcznie wykonane figurki z drewna, ceramiki lub inne podobnej jakości prezenty. Ekologiczny upominek, to taki który będzie cieszył najbliższą osobę przez dłuższy czas, a nie tylko chwilowy moment.
Nieodłącznym elementem świąt Bożego Narodzenia, który nadaje im magicznego charakteru jest drzewko bożonarodzeniowe – choinka. Zaopatrując się w choinkę warto skłonić się do inwestycji zamiast w sztuczną wersję, w żywego świerka lub jodłę. Jest to bardzo ekologiczna alternatywa ozdoby świątecznej, która ogranicza nadmiar produkcji plastiku.
Żywe drzewko w porównaniu do sztucznego swoją leśną wonią, naturalnym wyglądem zdecydowanie bardziej kojarzy się i wprowadza w radosny klimat świąt Bożego Narodzenia niż plastikowy odpowiednik, „bez tzw. wyrazu”. Również świąteczne ozdoby, jak bombki, lampki choinkowe, ręcznie robione zawieszki z suszonych pomarańczy, jabłek lub innych owoców lepiej prezentują się na żywym drzewku dla naszego oka. Oczywiście zakup żywego świerka lub jodły (najpopularniejszych drzew iglastych wybieranych na choinkę) wiąże się z problemem utylizacji poświątecznej. Jednakże ten problem można rozwiązać na kilka sposób. Po pierwsze, warto wziąć drzewko doniczkowe z system korzeniowym. Po świętach taką choinkę możemy spokojnie wkopać w grunt – nawet w doniczce. Drzewko się wówczas nie zmarnuje i będzie cieszyć nas swoim wyglądem przez kolejne lata albo wykorzystane zostanie w przyszłorocznych świętach Bożonarodzeniowych. Jeżeli wybierzemy ciętą choinkę, to problemu z usunięciem jej po gwiazdce też nie będzie, gdyż od paru lat działają firmy i są ogłoszenia w mediach, które informują o zbiórce poświątecznych drzewek od mieszkańców. Stosunkowo nową i młodą praktyką jest wynajem choinki na okres wigilijno-świąteczny. W Polsce na ten moment działa kilka takich firm. Zakład wypożycza klientowi choinkę na okres od wigilii do końca świąt. Jest to bardzo dobra i niedroga alternatywa. Dzięki wypożyczeniu drzewka bożonarodzeniowego nie dość, że zaoszczędzamy pieniądze, ponieważ wynajem jest tańszy niż zakup, to jeszcze redukuje ilość drzew, którą się wycina, a potem wyrzuca. Z drzewkiem świątecznym nieodzownie związane są dekoracje. Aby przyozdabianie choinki było bardziej ekologiczne, można plastikowe ozdoby zastąpić własnoręcznie zrobionymi zawieszkami z suszonych owoców, pomalowanymi szyszkami, lub innymi samodzielnie wykonanymi dekoracjami. W kwestii oświetlenia warto rozważyć lampki świetlne LED, zużywające do 90% mniej prądu niż tradycyjne żarówki.
Najważniejszym punktem kulminacyjnym każdych świąt Bożego Narodzenia jest oczywiście kolacja wigilijna, na którą czeka się z niecierpliwością w ten grudniowy wieczór. Jednakże, by przebiegła ona w spokojnej, radosnej atmosferze trzeba zadbać o najmniejszy poziom stresu w czasie przygotowań. W ich płynnym przebiegu bardzo dobrze sprawdzi się przygotowanie listy czynności do wykonania, na której z każdym wykonanym zadaniem będziemy odhaczać kolejne etapy. Warto poprosić najbliższych o pomoc w kuchni w przygotowaniu potraw albo w dekorowaniu stołu. Aby organizacja wieczerzy wigilijnej była bardziej ekologiczna, pozwoliła zmniejszyć koszty poniesione na energię podczas gotowania warto skorzystać z produktów, jak najmniej przetworzonych, a także postawić na potrawy jakościowe, a nie ilościowe. Wybierając dania na stół wigilijny poza standardowym barszczem, zupą grzybową dobrze jest postawić na potrawy, które będzie można przechować potem w zamrażarce. Natomiast tych, których mrozić nie da się (sałatka jarzynowa, galareta, czy ryba po grecku) zrobić w przemyślanej ilości, ewentualnie nadmiar po świętach zawieść do banku z żywnością dla potrzebujących. Jeżeli kolacja wigilijna będzie odbywać się w szerszym gronie najbliższych, nie tylko domowników można zaproponować podział obowiązków związany z przygotowaniem potraw na stół wigilijny. Dzięki temu zaoszczędzi się czas, koszty, energię i poziom stresu.
Podsumowując, ekologiczne święta Bożego Narodzenia wcale nie są to trudne do zrealizowania, jakby się mogło wydawać. Wystarczą wyłącznie chęci i dobrze opracowany plan działania. Jeżeli zastosujesz w swoich przygotowaniach wigilijnych kilka zaproponowanych powyżej pomysłów to nie tylko święta staną się przyjemniejsze, ale przyczynimy się do poprawy jakości naszego środowiska naturalnego.
Źródło:
- https:/zielonyogrodek.pl/do-i-balkon/aranzacje-i-ozdoby/1122-swierk-jodla-czy-sosna-jaka-choinke-wybrac-na-boze-narodzenie.
- https://wlaczoszczedzanie.pl/na-co-należy-zwrocic-uwage-przy-zakupie-mapek-choinkowych/.
- https://www.c-and-a.com/pl/pl/shop/ekologiczne-swieta.
- Zdjęcia: www.pixabay.com
Dawid Madej
Dział Rolnictwa Ekologicznego i Ochrony Środowiska