MAŁOPOLSKI OŚRODEK DORADZTWA ROLNICZEGO
z siedzibą w Karniowicach

7 września 2024 roku podczas XXXII Wystawy Agropromocja w Starym Sączu, odbyło się uroczyste podsumowanie konkursu na „Najlepsze Gospodarstwo Ekologiczne”.

Głównym celem konkursu  jest szerzenie dobrych praktyk w zakresie rolnictwa ekologicznego, wdrażanie najlepszych rozwiązań w gospodarstwach rolnych oraz rozpowszechnianie wiedzy z zakresu rolnictwa ekologicznego. Konkurs skierowany jest do rolników prowadzących towarowe gospodarstwa ekologiczne z hodowlą zwierząt lub bez niej, którzy posiadają numer identyfikacyjny gospodarstwa, prowadzą produkcję zgodnie z wymogami rolnictwa ekologicznego, zakończyli okres przestawiania gospodarstwa i posiadają aktualny certyfikat na wyprodukowane ekologiczne surowce z przeznaczeniem do sprzedaży lub do przetwórstwa we własnym gospodarstwie oraz  nie byli laureatami I nagrody wojewódzkiego etapu konkursu w latach 2021 – 2023.

Komisja konkursowa powołana przez dyrektora MODR z siedzibą w Karniowicach w składzie:

• Dawid Madej – przewodniczący komisji,
• Joanna Grudnik – członek komisji,
• Joanna Marciniszyn – członek komisji,
• Mirosława Rogacz – członek komisji,

dokonała oceny zgłoszonych gospodarstw biorąc pod uwagę ich ogólną charakterystykę, wyniki ekonomiczne oraz dbałość gospodarzy o urodzajność i ochronę gleby. Bardzo ważnym kryterium w obecnej edycji konkursu było przetwórstwo w gospodarstwie oraz działania edukacyjne i dawanie pozytywnego przykładu. W wyniku prac komisji konkursowej wyłoniono następujących laureatów konkursu.

I miejsce

Gospodarstwo pana Kamila Ćwika – Lipnica Górna, powiat bocheński.

Gospodarstwopołożone jest na pogórzu wiśnickim,  w powiecie bocheńskim, w gminie Lipnica Murowana. Jest to gospodarstwo ekologiczne, mieszczące się w trzech różnych lokalizacjach. W każdej z nich odbywa się inny kierunek produkcji zwierzęcej. Powierzchnia całego gospodarstwa liczy 33,10 ha, z której 22,59 ha stanowią użytki zielone,a pozostałe to lasy i zagajniki. Wiodącym kierunkiem jest produkcja roślinna oraz zwierzęca. Produkcja zwierzęca to obecnie chów około 20 sztuk bydła mięsnego rasy Highland Cattle, około 40 sztuk owiec rasy czarnogłówka. Rocznie w gospodarstwie w ramach przetwórstwa sprzedaje się około 600 kg wołowiny oraz około 100 kg mięsa jagnięcego. Ponadto pan Kamil prowadzi hodowlę i sprzedaż ryb (karp, pstrąg potokowy, amur) w ramach Rolniczego Handlu Detalicznego. Produkcja prowadzona jest w oparciu o pasze własne. W gospodarstwie znajdziemy dużo drzew i krzewów, które stanowią schronienie dla wypasanego bydła, jak i owiec, a także dla licznych gatunków dzikiego ptactwa. Trwałe użytki zielone charakteryzują się bardzo dużą bioróżnorodnością. Znajduje się tu wiele roślin leczniczo-ziołowych. Gospodarstwo czynnie uczestniczy w programie krajowym jakim jest Krajowa Sieć Gospodarstw Demonstracyjnych prowadzona przez Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie. W gospodarstwie odbywają się wizyty studyjne i szkolenia dla grup rolników, doradców oraz studentów,  ponadto prowadzone są praktyki dla uczniów szkół rolniczych. Gospodarstwo pana Kamila Ćwika jest przykładem dobrze funkcjonującego gospodarstwa ekologicznego, które prężnie rozwija się w krótkim czasie pomimo wielu trudności.  Dzięki dobrej organizacji, dopracowaniu technologii produkcji, gospodarstwo jest dobrym wzorem do naśladowania dla podobnych gospodarstw w Małopolsce.

II miejsce

Gospodarstwo ekologiczne „PSZCZÓŁKI” pani Agnieszki Król - Niezwojowice, powiat proszowicki

Gospodarstwo zlokalizowane jest w zacisznym uroczym zakątku gminy Pałecznica w miejscowości Niezwojowice. Gospodarstwo położone jest w sąsiedztwie malowniczych stawów rybnych o łącznej powierzchni 4 ha. Przyjemne otoczenie działki wypełnia sad owocowy, w  którym mieści się pasieka i dom pszczelarza. Wykorzystywany  jako inhalatorium dostępne dla odwiedzających gospodarstwo gości. W domu pszczelarza znajduje się sala dydaktyczna pozwalająca przybliżyć życie rodziny pszczelej. W obrębie gospodarstwa mieści się aleja lipowa, gdzie w lipcu gospodarze zbierają kwiaty lipy na herbatę. Od 2007 roku w gospodarstwie organizuje się ogólnopolskie plenery malarskie. Pani Agnieszka przy gospodarstwie prowadzi „Eko-sklep” z przetworzonymi w swoim gospodarstwie, certyfikowanymi ekologicznie produktami. W ofercie są m.in.: liofilizowane owoce, miód pszczeli, przetwory z owoców i warzyw i wiele innych. Ponadto gospodarstwo promuje karpia, udostępniając stawy rybne wędkarzom, gdzie każdy może złowić rybę na własną wędkę. Organizuje spotkania tzw. „darcie pierza”, w celu kultywowania dawnych tradycji oraz prowadzi warsztaty pod hasłem „Tydzień suszonej śliwki” . W gospodarstwie znajduje się także zagroda edukacyjna dla najmłodszych. Dzieci i młodzież podczas warsztatów mają okazję poznać i przebywać z domowymi zwierzętami – gęsiami, kaczkami, kurami, przepiórkami i królikami.

III miejsce

Gospodarstwo pani Katarzyny Leśniak „Leśniakówka” – Glichów, powiat myślenicki

Gospodarstwoznajduje się 35 km od Krakowa w gminie Wiśniowa, w malowniczej wsi Glichów. Jest to rodzinne gospodarstwo przekazywane z pokolenia na pokolenie, które zostało przejęte przez panią Katarzynę ponad 20 lat temu. Liczy około 4 ha powierzchni, w tym 2,5 ha stanowi sad z tradycyjnymi odmianami drzew owocowych – śliw, wiśni, jabłoni, czereśni. W ogrodzie uprawia się również maliny i borówkę amerykańską. Wokół gospodarstwa mieści się łąka i las, które stanowią miejsce pozyskiwania czystych nieskażonych ziół. Dodatkowo w gospodarstwie zlokalizowana jest niewielka pasieka, z której gospodyni pozyskuje miód na potrzeby własne. Dodatkową działalnością „Leśniakówki” jest agroturystyka. W gospodarstwie mieszczą się dwa drewniane domy utrzymane w wiejskim charakterze. Służą one jako miejsce wypoczynku w otoczeniu natury dla odwiedzających gości. Dlatego, wszystkie pozyskane produkty z gospodarstwa są wykorzystywane do przygotowywania posiłków dla turystów, a także są przetwarzane na soki i konfitury. Pani Katarzyna prowadzi również warsztaty z zielarstwa, malarstwa, gotowania oraz słuchania i komponowania muzyki.

I wyróżnienie

Gospodarstwo Lucyny i Marka Gaweł  – Wola Batorska, powiat wielicki

Gospodarstwo zlokalizowane jest na terenie kotliny sandomierskiej. Znajduje się w miejscowości Wola Batorska w powiecie wielickim, w gminie Niepołomice. W konwencji ekologicznej działa już od 2003 roku i było jednym z pierwszych w województwie małopolskim. Powierzchnia gospodarstwa to 9,32 ha, z czego 8,70 ha stanowią użytki rolne.  Jest to gospodarstwo wielokierunkowe, doskonale zorganizowane i dochodowe. Produkcja roślinna i zwierzęca uwzględnia zachowanie i odtwarzanie tradycyjnych i lokalnych odmian roślin i ras zwierząt. W gospodarstwie występuje niezwykłe bogactwo gatunków roślin uprawnych takich jak: warzywa, zioła, rośliny zbożowe, okopowe, jagodowe. W areale przeznaczonym pod uprawę warzyw około 0,20 ha zajmują uprawy pod osłonami (tunele foliowe), w których zainstalowano systemy nawodnień. Ponadto w gospodarstwie utrzymywanych jest około 100 sztuk kur rasy zielononóżka i 40 królików. Prowadzona jest również sprzedaż bezpośrednia własnych produktów roślinnych i zwierzęcych w gospodarstwie oraz na „Targu Pietruszkowym” w Krakowie.

II wyróżnienie

Gospodarstwo Pani Anety Pawłowskiej – Łużna, powiat gorlicki

Gospodarstwo znajduje się w miejscowiści Łużna w powiecie gorlickim. Od 2016 roku prowadzone jest zgodnie z zasadami i przepisami rolnictwa ekologicznego. Powierzchnia gospodarstwa wynosi 4,54 ha, z czego około 4 ha stanowią trwałe użytki zielone. Utrzymywane są w nim zwierzęta – 2 sztuki krowy rasy polskiej czarno-białej, około 60 kur rasy zielononóżka. Prowadzona jest tutaj produkcja wielokierunkowa – począwszy od traw na paszę dla zwierząt, zboża, ziemniaki, warzywa, zioła i owoce przeznaczone na samozaopatrzenie jak również na sprzedaż. Produkcja oparta jest na wykorzystaniu kalendarza biodynamicznego.

Laureaci konkursu otrzymali dyplomy oraz zostali uhonorowani nagrodami pieniężnymi ufundowanymi przez Małopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego  z siedzibą w Karniowicach w ramach działań SIR.

Gospodarstwo ekologiczne Pana Kamila Ćwika zostało reprezentantem województwa małopolskiego w II etapie konkursu na szczeblu krajowym na Najlepsze Gospodarstwo Ekologiczne w 2024 roku. Wszystkim uczestnikom tegorocznego konkursu dziękujemy za udział i życzymy dalszej owocnej pracy.

Dawid Madej