Podsumowanie operacji „Innowacyjny system selekcji bydła rasy polskiej czerwonej w celu doskonalenia wołowiny ras rodzimych oraz utworzenie repozytorium DNA bydła objętego programem ochrony zasobów genetycznych z zastosowaniem aplikacji e-DNA: ID Bydła"
W dniach 4 i 5 marca 2025 roku w Nowym Sączu odbyła się konferencja podsumowująca operację pn. „Innowacyjny system selekcji bydła rasy polskiej czerwonej w celu doskonalenia wołowiny ras rodzimych oraz utworzenie repozytorium DNA bydła objętego programem ochrony zasobów genetycznych z zastosowaniem aplikacji e-DNA: ID Bydła”. Operacja była realizowana przez grupę operacyjną e-Byczek w ramach działania „Współpraca” Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014 -2020. W skład grupy wchodzili
- Instytut Zootechniki - Państwowy Instytut Badawczy – w roli lidera,
- gospodarstwo rolne Roberta Rajzera,
- Małopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Karniowicach.
Konferencja była świetną okazją do wymiany doświadczeń dotyczących minionego naboru wśród hodowców bydła, pracowników naukowych oraz pracowników sektora doradztwa rolniczego, jak również przygotowania do tego, co nadchodzi, czyli naboru w ramach Interwencji I.13.5. Współpraca Grup Operacyjnych EPI. Przybyłych gości przywitał Dyrektor IZ-PIB w Balicach - dr inż. Tomasz Jacek oraz Zastępca Dyrektora Małopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Karniowicach - Wiesław Grochal. Całość wydarzenia moderował Krzysztof Paleczny – Zastępca Kierownika Zespołu ds. Współpracy z Praktyką, Transferu Wiedzy i Innowacji, a koordynatorem wydarzenia z ramienia MODR był Andrzej Pisarz – Kierownik Działu Ekonomiki i Zarządzania Gospodarstwem Rolnym. Pierwszy dzień konferencji skupiał się przede wszystkim na przedstawieniu rezultatów projektu. Pierwszym prelegentem była dr hab. Anna Radko, prof. IZ – PIB, która przedstawiła ogólne założenia projektu oraz osiągnięte wyniki. Głównymi rezultatami operacji są:
- utworzenie odchowalni dla cieląt rasy polskiej czerwonej, w ramach programu ochrony zasobów genetycznych, co pozwala na kontrolę jakości hodowli oraz selekcję zwierząt najlepiej przystosowanych do produkcji mięsa;
- wprowadzenie testów DNA do identyfikacji rasy oraz określenia udziału genetycznego będzie miało istotny wpływ na kontrolę jakości produktów mięsnych na rynku;
- stworzenie repozytorium DNA dla bydła objętego programem ochrony genetycznej, które umożliwia pełne śledzenie historii hodowlanej zwierząt oraz lepsze zarządzanie zasobami genetycznymi, co ma kluczowe znaczenie dla długoterminowej ochrony i zrównoważonego wykorzystania genetycznych zasobów bydła rasy polskiej czerwonej;
- analiza zmienności genetycznej populacji bydła polskiego czerwonego na podstawie badań markerów mikrosatelitarnych DNA, co pozwala na lepsze zrozumienie genetycznych cech rasy oraz przyczynia się do lepszej selekcji genetycznej i doskonalenia cech produkcyjnych;
- wdrożenie webowej aplikacji e-DNA: ID Bydła, co usprawnia zarządzania dokumentację hodowlaną, a także umożliwia łatwiejsze zgłaszanie zwierząt do programu ochrony i prowadzenie badań DNA.
Ponadto wyżej wymienione działania mają na celu promocję mięsa z ras rodzimych oraz wzrost opłacalności hodowli bydła.
Następnie swoje wystąpienie miał Robert Rajzer, który przedstawił swoje gospodarstwo, gdzie utrzymuje bydło rasy polskiej czerwonej oraz opowiedział o zrealizowanych inwestycjach w ramach naboru „Współpraca” PROW 2014-2020. Następnie dr inż. Ewa Sosin, IZ-PIB, poprowadziła wykładktóry dotyczył ochrony zasobów genetycznych bydła. Z kolei zasady kontroli pochodzenia bydła w swoim wystąpieniu przedstawiła prof. dr hab. Katarzyna Ropka-Molik, IZ-PIB, a dr inż. Anna Koseniuk, IZ-PIB przedstawiła ofertę usług świadczonych przez Laboratorium Genetyki Molekularnej w Instytucie Zootechniki. W kolejnym wykładzie prowadzonym przez Mariusza Adamczyka, IZ-PIB została przedstawiona aplikacja do składania zleceń na badania pochodzenia bydła. Była ona jednym z rezultatów realizowanej operacji. Pierwszy dzień konferencji zakończył się wystąpieniem brokera innowacji Konrada Popka, MODR Karniowice, na temat doświadczeń Małopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w działaniu „Współpraca” w ramach PROW 2014 – 2020. Druga część wykładu dotyczyła kryteriów dostępu w nadchodzącym naborze w ramach Interwencji I.13.5. Współpraca Grup Operacyjnych EPI.
Drugiego dnia uczestnicy mieli możliwość podczas warsztatów testować aplikację do składania zleceń na badania pochodzenia bydła oraz pod opieką wsparcia technicznego Zespołu Informatyków IZ-PIB utworzyć swoje konta w aplikacji. Na koniec hodowcy mieli możliwość konsultacji swoich działań w gospodarstwach z Krajowym Koordynatorem ds. zasobów genetycznych zwierząt – dr inż. Ewą Sosin, IZ-PIB oraz porozmawiać o możliwościach wsparcia finansowego gospodarstw rolnych z pracownikami MODR – Andrzejem Pisarzem i Konradem Popkiem. Konferencja przebiegła w przyjaznej atmosferze, uczestnicy mieli możliwość zadawania pytań, prowadzenia dyskusji oraz tworzenia sieci kontaktów z osobami z branży rolniczej.
Dziękujemy konsorcjantom grupy operacyjnej e-Byczek za zaangażowanie i wszelkie działania podjęte w realizację operacji!
Konrad Popek