Afrykański pomór świń (ASF) - chroń swoje stado
Afrykański pomór świń (ASF) to szybko szerząca się choroba wirusowa, na którą podatne są świnie domowe oraz dziki. Chorobę wywołuje wirus DNA – wirus afrykańskiego pomoru świń (ASFV) Asfivirus, należący do rodziny Asfarviridae. Zewnętrzną częścią jest otoczka. Wirus afrykańskiego pomoru świń jest odporny na wysoką temperaturę, procesy gnilne, wędzenie, krótkotrwałe gotowanie, wysychanie. Potrafi przetrwać do 6 miesięcy w mrożonym mięsie. Źródło zakażenia stanowią chore świnie domowe oraz dzikie. Nosicielem pośrednim wirusa może być też człowiek. Rezerwuarem choroby są dzikie świnie, u których choroba ma przebieg utajony.
Przyczynami wystąpienia ognisk ASF w Polsce był m.in.: nielegalny handel chorymi świniami, wprowadzanie do gospodarstw tkanek (tusz) dzików lub świń zanieczyszczonych wirusem ASF (masarze – właściciele chlewni), bezpośredni kontakt między ludźmi i sprzętem z gospodarstw zanieczyszczonych wirusem i gospodarstwami wolnymi od tej choroby oraz zanieczyszczona wirusem ASFV słoma, a także bezpośredni kontakt świń z dzikami lub ich odchodami.
W celu ochrony stada przed tą groźną chorobą należy przestrzegać podstawowych zasad bioasekuracji tj:
- zabezpieczenie gospodarstwa przed przedostaniem się dzików, zabezpiecz paszę przed dostępem zwierząt wolno żyjących;
- nie skarmianie zwierząt odpadkami żywności;
- nie wprowadzanie do gospodarstwa zwierząt niewiadomego pochodzenia - bez świadectwa zdrowia lub wykazujących podejrzane objawy; zakupione świnie powinny przez okres 2 tygodni przebywać w budynku kwarantanny;
- wdrażanie programu monitorowania i zwalczania gryzoni,
- przeprowadzanie okresowych zabiegów dezynsekcji (od kwietnia do listopada każdego roku),
- ograniczanie dostępu osobom postronnym do pomieszczeń lub miejsc, w których znajdują się zwierzęta;
- dezynfekcję chlewni - solidne mycie chlewni, najlepiej wodą zawierającą detergenty przy użyciu urządzeń wytwarzających ciśnienie, od górnych ścian w kierunku podłogi,
- oczyszczanie i odkażanie na bieżąco narzędzi oraz sprzętu wykorzystywanego do obsługi świń,
- wyłożenie mat dezynfekcyjnych na wjazdach i wyjazdach do gospodarstw i przed wejściem do budynków inwentarskich,
- sporządzanie spisu posiadanych świń, z podziałem na prosięta, warchlaki, tuczniki, lochy, loszki, knury i knurki, oraz bieżące aktualizowanie tego spisu.
ASF jest zagrożeniem zarówno dla dużych, jak i małych gospodarstw. Jeśli podejrzewamy wystąpienie afrykańskiego pomoru świń należy zgłosić podejrzenie choroby do powiatowego lekarza weterynarii bezpośrednio, albo za pośrednictwem lekarza weterynarii opiekującego się gospodarstwem lub właściwego miejscowo organu samorządu terytorialnego (wójta, burmistrza).
W Polsce wyznaczono 4 strefy objęte restrykcjami związanymi z zagrożeniem chorobą ASF.
1.Strefa niebieska – zagrożenia.
2.Strefa czerwona – obszar objęty ograniczeniami.
3.Strefa żółta – obszar ochronny.
4.Strefa różowa w paski – obszar zapowietrzony
Niepokojącymi objawami występującymi u świń przy ASF są:
- wysoka gorączka, z tym że gorączkujące świnie mają początkowo zachowany apetyt i zachowują się normalnie;
- liczne padnięcia świń w każdym wieku;
- sinica skóry uszu, brzucha i boków ciała,
- drobne, lecz liczne wybroczyny w skórze;
- duszność, pienisty lub krwisty wypływ z nosa;
- biegunka, często z domieszką krwi.
Należy zaznaczyć, że choroba dotyczy wszystkich grup wiekowych obu płci świń i dzików w równym stopniu i w większości przypadków prowadzi do padnięć zwierząt w okresie 7 - 10 dni po zakażeniu. Na ASF nie ma leków i szczepień.
Na obszarach: ochronnym i objętym ograniczeniami w związku z wystąpieniem ASF u dzików, obowiązuje zakaz wnoszenia i wwożenia na teren gospodarstwa, gdzie są utrzymywane świnie: zwłok dzików, tusz dzików, części tusz dzików i produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego pochodzących od dzików oraz materiałów i przedmiotów, które mogły zostać skażone wirusem afrykańskiego pomoru świń. Poza tym resztki jedzenia należy wyrzucać wyłącznie do zamykanych pojemników na śmieci.
Za świnie zabite, poddane ubojowi oraz padłe w wyniku zastosowanych zabiegów nakazanych przez Inspektorat Weterynarii przy zwalczaniu ASF przysługuje odszkodowanie ze środków budżetu państwa. Kraj, w którym wystąpi ASF narażony jest na bardzo duże straty ekonomiczne w przemyśle mięsnym oraz hodowli, powodowane wstrzymaniem obrotu i eksportu świń, mięsa wieprzowego oraz produktów pozyskiwanych od świń, a także padnięciami świń i kosztami likwidacji ognisk choroby. Myśliwi powinni przestrzegać zasad higieny po polowaniach (nie pozostawiać patrochów w lesie po zakończeniu polowania; dezynfekować sprzęt łowiecki) oraz unikać wchodzenia do chlewni minimum przez 72 godziny od zakończenia polowania.
Ewelina Stajnder, dn. 13.11.2017 r.
Źródła:
http://www.wiw.krakow.pl/
http://www.wetgiw.gov.pl/
http://www.gmina-wlodawa.pl/sites/default/files/ASF.pdf
www.topagrar.pl