Zagrody edukacyjne

Funkcja edukacyjna wsi i gospodarstwa wiejskiego zaczęła kształtować się wraz z rozwojem turystyki wiejskiej i agroturystyki. Wieś wzbudza ciekawość i coraz częściej jest celem podróży rodzin z dziećmi, wycieczek szkolnych i turystów indywidualnych.

Idealnym miejscem, by poznać wieś od podszewki są zagrody edukacyjne, gdzie podczas przygotowanych przez rolników programów edukacyjnych można zaznajomić się ze specyfiką działalności rolniczej, tradycyjnymi zawodami czy też dowiedzieć się więcej nt. produkcji zdrowej żywności. Jej zaplecze edukacyjne stanowią wszelkie budynki gospodarcze (stodoły, obory, stajnie, szopy, spichlerze, magazyny, itp.), budynki służące przetwórstwu (młyny, serowarnie, dojrzewalnie, „domowe piekarnie”, pracownie pszczelarskie, itp.) oraz rzemiosłu. Warunkami sprzyjającymi do prowadzenia działalności edukacyjnej w gospodarstwie jest jego położenie, sprzęty rolnicze i gospodarstwa domowego, obecność zwierząt hodowlanych i uprawy.
Tworzenie oferty edukacyjnej w gospodarstwie agroturystycznym odbywa się poprzez przygotowanie programu i zaprezentowanie jego etapów podczas warsztatów, pokazów, szkoleń, pogadanek, ścieżek przyrodniczych czy zielonych szkół. W ramach takich zajęć mogą odbywać się np. pokazy przetwarzania zboża, warsztaty wyrobu filcu z wełny owczej czy lekcje przyrody na łonie natury.
Zajęcia edukacyjne mogą przynieść korzyści zarówno dla rolników, jak i dla szkolnictwa. Szkoły zyskują urozmaicony proces kształcenia wprowadzając ćwiczenia praktyczne oparte o poznanie rolnictwa i wiejskiego dziedzictwa kulturowego. Dla rolnika jest to dodatkowe źródło dochodu, okazja do spotkania z potencjalnymi konsumentami i uwieńczenie trudu włożonego w pracę w gospodarstwie.

W ślad za doświadczeniami europejskimi z inicjatywy Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi w 2011 roku powstała koncepcja utworzenia w Polsce sieci agroturystycznych gospodarstw edukacyjnych. Zgodnie z założeniami sieć ma na celu:podniesienie prestiżu zawodu rolnika i upowszechnienie wiedzy na temat pochodzenia żywności, różnicowanie pozarolniczej działalności na obszarach wiejskich orazzachowanie dziedzictwa kulturowego wsi.

W celu rynkowej identyfikacji dla obiektów prowadzących usługi edukacyjne w oparciu o zasoby gospodarstwa wiejskiego przyjęto nazwę „Zagroda edukacyjna”.

Zagrodą Edukacyjną może być przedsięwzięcie prowadzone przez mieszkańców wsi na obszarach wiejskich, gdzie realizowane są przynajmniej dwa spośród poniższych celów edukacyjnych:

edukacja w zakresie produkcji roślinnej,
edukacja w zakresie produkcji zwierzęcej,
edukacja w zakresie przetwórstwa płodów rolnych,
edukacja w zakresie świadomości ekologicznej konsumenckiej,
edukacja w zakresie dziedzictwa kultury materialnej wsi,
tradycyjnych zawodów, rękodzieła i twórczości ludowej.

W związku z powstawaniem coraz większej ilości Zagród Edukacyjnych powstała Krajowa Sieć Zagród Edukacyjnych. W ramach Sieci zagrody edukacyjne mogą promować swoje oferty w ogólnopolskim systemie internetowym i wymieniać swoje doświadczenia.

Udział w Sieci jest bezpłatny. Uczestnicy Sieci uzyskują prawo do używania logo zagrody edukacyjnej Wystarczy jedynie:

zapoznać się z regulaminem i spełniać minimalne wymagania obligatoryjne, realizować minimum dwa cele edukacyjne oraz posiadać uprawy lub zwierzęta gospodarskie do prezentowania podczas zajęć,
wypełnić kwestionariusz zgłoszeniowy i uzyskać rekomendację uprawnionego doradcy Ośrodka Doradztwa Rolniczego.

Wszystkich zainteresowanych tą formą świadczonych usług zachęca się do zapoznania z wymogami uczestnictwa w tej sieci, której głównym celem jest promowanie tradycji i kultury ludowej, poznawanie dobrej polskiej żywności , propagowanie idei edukacji w gospodarstwie rolnym, ale przede wszystkim podniesienie prestiżu zawodu rolnika i upowszechnienie wiedzy na temat pochodzenia żywności.

Zofia Szewczyk, dn. 23.01.2017 r.