Kredyty klęskowe

W ostatnich latach często występowały w rolnictwie zjawiska klęskowe. Jedną z form pomocy oferowaną rolnikom w takich sytuacjach są kredyty na likwidację ich skutków. W ubiegłych latach (choć nie było to regułą) przyznawane były także jednorazowe zapomogi. Gdy straty w majątku gospodarstwa lub zasiewach są wysokie zaciągnięcie kredytu klęskowego z dopłatami Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa wydaje się być jedynym rozwiązaniem na przywrócenie funkcji użytkowych zniszczonego majątku lub przywrócenia produkcyjności.

Przez „klęskę” należy rozumieć szkody poniesione w wyniku suszy, gradobicia, nadmiernych opadów atmosferycznych, wymarznięcia, powodzi, huraganu, pożaru spowodowanego wyładowaniem atmosferycznym lub osuwisk ziemi, stanowiące co najmniej 30% szkód w uprawach rolnych, a w przypadku produkcji zwierzęcej i środków trwałych szkody stanowiące zagrożenie dalszego funkcjonowania poszczególnych gospodarstw rolnych i działów specjalnych produkcji rolnej.

Dla linii inwestycyjnej symbol nKL/01 przez wznowienie produkcji należy rozumieć ponoszenie nakładów inwestycyjnych niezbędnych na odtworzenie środków trwałych po klęskach poprzez:

1) Przywrócenie funkcji użytkowych:

zniszczonych lub uszkodzonych budynków inwentarskich, magazynowo-składowych, szklarni i innych budynków i budowli służących do produkcji, a także urządzeń i obiektów służących do zasilania w wodę, energię elektryczną, gaz i odprowadzenie ścieków w obrębie gospodarstwa, pomieszczeń socjalnych, zagrodowych oczyszczalni ścieków, placów w obrębie gospodarstw rolnych, dojazdów łączących punkty odbioru mleka w gospodarstwach rolnych z siecią dróg publicznych, ogrodzeń, murów oporowych poprzez ich odbudowę lub wykonanie niezbędnych remontów kapitalnych, pomieszczeń socjalnych poprzez ich odbudowę lub wykonanie niezbędnych remontów kapitalnych,
urządzeń i obiektów służących do zasilania w wodę, energię elektryczną, gaz i odprowadzenie ścieków w obrębie gospodarstwa, zagrodowych oczyszczalni ścieków, placów w obrębie gospodarstw rolnych, dojazdów łączących punkty odbioru mleka w gospodarstwach rolnych z siecią dróg publicznych, ogrodzeń, murów oporowych poprzez ich odbudowę lub wykonanie niezbędnych remontów kapitalnych,
uszkodzonych ciągników, maszyn, urządzeń rolniczych i urządzeń do zarządzania procesem produkcji poprzez przeprowadzenie remontów kapitalnych,

2) przywrócenie produkcyjności poprzez zakup:

kwalifikowanego materiału szkółkarskiego na odtworzenie sadu,
stada podstawowego inwentarza żywego,

3) Zakup w miejsce zniszczonych:

ciągników, maszyn, urządzeń rolniczych, urządzeń i oprogramowania do zarządzania procesem
produkcji, a także samochodów ciężarowych, dostawczych lub specjalistycznych wyłącznie dla
potrzeb związanych z produkcją w działach specjalnych produkcji rolnej.

Dla linii obrotowej symbol nKL/02 przez wznowienie produkcji należy rozumieć ponoszenie rzeczowych nakładów niezbędnych na przywrócenie produkcyjności poprzez zakup rzeczowych środków do produkcji rolnej, np.:

kwalifikowanego materiału siewnego i szkółkarskiego,
nawozów mineralnych,
środków ochrony roślin,
paliwa na cele rolnicze,
inwentarza żywego, zaliczanego zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości do środków obrotowych,
matek pszczelich użytkowych i reprodukcyjnych,
pasz treściwych i koncentratów paszowych dla zwierząt gospodarskich,
materiałów opałowych do ogrzewania szklarni i tuneli,
pasz objętościowych.

O kredyt mogą ubiegać się następujące podmioty:

osoby fizyczne, posiadające pełną zdolność do czynności prawnych,
osoby prawne,
jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej.

Kredyt może być zaciągany przez poszkodowanych prowadzących wyłącznie gospodarstwa rolne i działy specjalne produkcji rolnej własne lub dzierżawione w okresach wieloletnich.

Przez dzierżawę w okresie wieloletnim należy rozumieć umowę dzierżawy zawartą na okres dłuższy niż 3 lata i trwający, co najmniej do końca okresu kredytowania. Umowa dzierżawy musi być zawarta na piśmie i powinna w sposób niebudzący wątpliwości określać datę jej zawarcia i czas jej trwania.

W kredytach „klęskowych” nie wymagane jest od kredytobiorcy udział własny, co oznacza, że 100% nakładów może być finansowanych kredytem.

Kwota kredytu „klęskowego” nie może być ona wyższa od wartości odtworzeniowej zniszczonych środków trwałych lub wielkości szkód w uprawach rolnych i zwierzętach gospodarskich, oszacowanych przez Komisję powołaną przez wojewodę nie więcej jednak niż:

4 mln zł na inwestycje realizowane przez podmiot w gospodarstwie lub gospodarstwach rolnych,
8 mln zł na działy specjalne produkcji rolnej.

Dla podmiotów obowiązanych do sporządzania na podstawie odrębnych przepisów skonsolidowanych sprawozdań finansowych, wysokość kwoty kredytu ustala się łącznie dla jednostki dominującej i jednostek zależnych.

Suma kredytów na likwidację skutków klęsk z linii inwestycyjnej (symbol nKL/01) i obrotowej (symbol nKL/02) nie może przekroczyć wyżej wymienionych kwot.

Jeżeli kredytobiorcą jest podmiot będący podatnikiem podatku od towarów i usług VAT przy rozliczaniu kredytu z dopłatami Agencji uwzględnia się wartość faktury pomniejszoną o podatek od towarów i usług VAT. Wartość podatku VAT należy wówczas wyłączyć z wartości nakładów finansowych przy udziale kredytu z linii nKL.

W przypadku rolników objętych zryczałtowanym systemem zwrotu podatku VAT, przy rozliczaniu kredytu uwzględnia się wartość faktury brutto.

Maksymalny okres kredytowania

nKL/01 - 8 lat, wyjątek - zakup materiału szkółkarskiego na odtworzenie sadu z linii nKL/01 - 5 lat,
nKL/02 - 4 lata

Karencja w spłacie kredytu nie może przekroczyć 2 lat.

Oprocentowanie kredytów nie może wynosić więcej niż 1,5 stopy redyskontowej weksli. Przy obecnej wysokości stopy redyskontowej (6%) oprocentowanie płacone przez kredytobiorcę wynosi około 2,25% w skali roku.

Kredyt może zostać udzielony na nakłady poniesione po dniu wystąpienia szkody.

Kredyt nie może zostać przeznaczony w szczególności na spłatę wcześniej zaciągniętych kredytów.

Kredyty przeznaczone na wznowienie produkcji w gospodarstwach rolnych i działach specjalnych produkcji rolnej dotkniętych klęską w danym roku mogą być udzielane przez banki w terminach:

do 31 grudnia tego samego roku - w przypadku zgody na uruchomienie linii kredytowych wydanych przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w okresie od 1 stycznia do 31 maja,
do 30 czerwca następnego roku - w przypadku zgody na uruchomienie linii kredytowych wydanych przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w okresie od 1 czerwca do 31 grudnia.

Procedura ubiegania się o kredyty:

przygotowanie planu inwestycji (nie dotyczy linii nKL/02),
złożenie w banku współpracującym z ARiMR wniosku o kredyt wraz z planem inwestycji i innymi dokumentami wymaganymi przez bank.

Bogdan Pobereżnik