MAŁOPOLSKI OŚRODEK DORADZTWA ROLNICZEGO
z siedzibą w Karniowicach

Noc świętojańska to święto przywitania lata, związane z letnim przesileniem i najdłuższym dniem roku, wywodzące się jeszcze z pogańskich obrzędów Słowian. Noc świętojańska obchodzona jest w wigilię Świętego Jana z 23 na 24 czerwca. Jest to według starych wierzeń, noc niebezpieczna w czasie, której złe siły starają się zdobyć władzę dla siebie, a ludzie usiłują im w tym przeszkodzić. W tym celu rozpalano święte ognie , ich blask miał odstraszyć demony i czarownice. Obrzędy sobótki w Polsce i u ludów sąsiednich na ogół wiążą się z nocą świętojańską a jedynie na Śląsku i w Małopolsce południowej obchodzi się je w okresie Zielonych Świąt. Wianki nazwa ta wywodzi się od popularnego w tym dniu zwyczaju puszczania wianków na wodę. Zwyczaje, legendy, obrzędy, tradycje, wróżby sobótkowe. Sobótka,  Noc Świętojańska, Wianki, to święto radości, miłości, młodości, wody, ognia, urodzaju. Dawniej kąpiel w rzece  przed 24 czerwca uchodziła za niebezpieczną. Według legendy  uważano że dopiero gdy św. Jan Chrzciciel „ochrzcił wody”, topielice nie mogły już  ludziom szkodzić. Stare przysłowia głoszą: „Na świętego Jana woda już ogrzana”. Dzień ten był ważny  dla rybaków, flisaków i innych ludzi, których praca była związana z wodą. W tę noc ludzie wychodzili na pola i przy ogniach świętojańskich bawili się radośnie przy muzyce do białego rana. Najbardziej znaną wróżbą sobótkową było puszczanie wianków  na wodę stąd też jedna z nazw „Wianki”. Panny na wydaniu puszczały na wodę uplecione ze świeżych kwiatów i ziół wianki. Wyłowienie przez kawalera wianka wróżyło szybkie zamążpójście, jeśli wianek utonął panna nie miała szans na męża. Ze świętem najkrótszej nocy związana jest również legenda o zakwitaniu paproci. Według słowiańskich wierzeń paproć miała zakwitnąć raz w roku w tę magiczną noc. Znalezienie kwiatu paproci jest bardzo trudne, gdyż złe duchy przeszkadzają w tym człowiekowi. Osoba, której uda się  odszukać ten legendarny , przez chwilę widoczny kwiat,  będzie cieszyć się szczęściem i bogactwem .

Anna Tobiasz