Rośliny okrywowe zamiast trawnika

Trawnik jest nieodłączną częścią ogrodu. Jednak w miejscach, gdzie trawnik ma trudności z rozwojem z powodu np. suchego klimatu, czy też dużego zacienienia, w pobliżu starych drzew o silnie rozrastających się systemach korzeniowych lub na stromych zboczach, znacznie lepiej poradzą sobie rośliny okrywowe, które są dobrą alternatywą dla trawy. Często te rośliny potrzebują mniej wody i składników pokarmowych, oraz wymagają mniej pielęgnacji, dzięki czemu możemy zaoszczędzić czas oraz pieniądze.

Rośliny okrywowe są to najczęściej niskie (5 – 60 cm wysokości) lub płożące krzewy liściaste i iglaste, krzewinki, byliny, pnącza, paprocie oraz trawy ozdobne, które rozrastając się tworzą jednorodną powierzchnię roślinną. Są cenne przede wszystkim ze względu na liście w różnych odcieniach zieleni, często dwubarwne, pozwalające tworzyć kobierce o subtelnie przenikających się barwach, dekoracyjnych przez większą część roku, często także zimą. Wiele z nich obficie kwitnie. Są zazwyczaj długowieczne i cechują się silnym wzrostem oraz odpornością na niekorzystne warunki i uszkodzenia.

Możemy z nich tworzyć zestawienia jednogatunkowe równomiernie pokrywające powierzchnię ziemi lub nasadzenia składające się z wielu różnych gatunków współgrających kolorystycznie ze sobą. Dywany tworzone z takich roślin dzięki atrakcyjnym kolorom oraz fakturom z daleka przyciągają uwagę.

Świetnie sprawdzą się między wybrukowanymi pasami podjazdu, między płytami chodnikowymi, cegłami lub innymi materiałami na ścieżkach i tarasach. Nadają się również do sadzenia pod drzewami i krzewami, na skarpy, piwniczki ziemne oraz wszędzie tam gdzie koszenie trawy jest kłopotliwe.

Rośliny okrywowe – wybór gatunków

Przy doborze gatunków najważniejsze jest rozpoznanie jakie warunki panują w ogrodzie (głównie rodzaj gleby, wilgotność oraz nasłonecznienie). Zupełnie inne rośliny okrywowe będą się szybko rozrastały w cieniu, gdzie gleba jest wilgotna i żyzna, niż w miejscach zacienionym lecz o przesychającym podłożu. Również w miejscach słonecznych, na glebach suchych, dobór gatunków roślin będzie inny niż do obsadzania terenu nasłonecznionego, lecz o umiarkowanej wilgotności podłoża utrzymującej się przez cały rok. Odporne na suszę okrywy roślinne, które są szczególnie cenne na zboczach, mogą pomóc w ograniczeniu zużycia wody, jednocześnie wzbogacając krajobraz.

Wśród gatunków zadarniających są zarówno rośliny lubiące dużo słońca np. rogownica, zawciąg nadmorski, oraz takie które dobrze sobie radzą w cieniu np. bluszcz pospolity, barwinek. Ważny jest też dobór gatunków pod względem pory ich kwitnienia, dzięki czemu uzyskamy ładny efekt przez cały rok.

Rośliny okrywowe do miejsc cienistych

Do zadarniania dużych powierzchni pod koronami drzewmożemy wykorzystać rośliny takie jak: bluszcz pospolity, runiankę japońską, barwinka pospolitego, trzmielinę Fortune’a oraz kopytnika pospolitego, które utworzą piękny dywan z zimozielonych liści. Zacienione, wilgotne zakamarki ogrodu rozjaśnią kwiaty dąbrówki rozłogowej, gajowca żółtego, bluszczyka kurdybanka, tiarelli sercolistnej, miodunki plamistej, przytulii wonnej, pragni syberyjskiej, konwalii majowej, rdesta węzownika czy ułudki wiosennej, której kwiaty przypominają kwiaty niezapominajki. Miejsca pod koronami drzew możemy obsadzić różnymi gatunkami i odmianami paproci oraz host.

Na miejscach zacienionych, lecz o niedużej wilgotności gleby, możemy posadzić jasnotę plamistą, brunerę wielkolistną, fiołki wonne o atrakcyjnych białych lub fioletowych kwiatach lub winobluszcza pięciolistkowego, pięknie przebarwiającego się jesienią na kolor czerwony.

Na glebach suchych w miejscach lekko zacienionych najlepiej sprawdzi sięzimozielona trawa kostrzewa miotlasta zwana niedźwiedzim futrem, która jest ozdobna przez cały rok,tworząca zwarte, okrągłe i płaskie kępy do 20 cm wysokości. Można ją również sadzić przy ścieżkach oraz w pojemnikach.

Do obsadzania szczelin i przerw w chodnikach oraz ścieżkach ogrodowych najlepiej nadają się rośliny okrywowe znoszące deptanie takie jak np. karmnik ościsty tworzący niską przypominającą mech darń, pokrytą drobnymi, pachnącymi miodem, białymi kwiatami (VI- VII), tojeść rozesłana, acena drobnolistna, rozchodniki, macierzanka, oraz odporny na niesprzyjające warunki ukwap dwupienny.

Rośliny okrywowe na stanowiska słoneczne

Na stanowiskach słonecznych możemy posadzić: macierzanki, floksy szydlaste, żagwiny ogrodowe, aceny drobnolistne, bodziszki, ukwapy dwupienne, rojniki, rozchodniki, zawciągi nadmorskie, goździki pierzaste i kropkowane, głowienkę wielkokwiatową, kocimiętkę Faassena, kostrzewę siną, rogownicę kutnerowatą, łyszczec rozesłany.W miejscach o wysokim poziomie wód gruntowych może rosnąć kotula pięciornikowata, tworzącą zwarty i gruby kożuch z pierzastych liści, zmieniających zabarwienie w zależności od pory roku oraz nasłonecznienia.

Rośliny okrywowe na skarpy

Zbocze często narażone jest na przesychanie oraz erozję, gdyż woda szybko z niego spływa zamiast wsiąkać w ziemię. Dlatego też do zadarniania takich miejsc najlepiej nadają się niskie gatunki, szybko rosnąceo horyzontalnym rozkładzie pędów, mało wymagające i długowieczne. Najlepiej jeśli są to gatunki, które rozprzestrzeniają się za pomocą rozłogów lub ich pędy łatwo zakorzeniają się przy kontakcie z ziemią. Do zadarniania skarp sprawdzą się takie krzewy jak: berberysy, irga płożąca i Dammera, niskie oraz płożące odmiany jałowca chińskiego, płożącego, kosodrzewina, trzmielina Fortune’a, roża pomarszczona, pięciornik krzewiasty.

Rośliny okrywowe najlepiej wyglądają sadzone w większych, jednolitych grupach. Przy sadzeniu należy zwrócić uwagę na zachowanie odpowiedniej odległości miedzy sadzonkami. Nie należy sadzić roślin zbyt gęsto, gdyż brak dostępu światła może doprowadzić do ich obumierania. Natomiast sadząc za daleko od siebie, będziemy musieli długo czekać na pożądany efekt zadarnienia całej powierzchni.

tekst i zdjęcia: Anna Nowak, dn. 16.07.2020 r.

źrodło:

„Katalog roślin - drzewa, krzewy, byliny” Związek Szkółkarzy Polskich