MAŁOPOLSKI OŚRODEK DORADZTWA ROLNICZEGO
z siedzibą w Karniowicach

Jak wynika z badań IHAR ziemniaki do uzyskania plonu 40 t/ha potrzebują pobrać z gleby około 200 kg azotu, 60 kg P2O5, 300 kg K2O5, 45kg  CaO, 25 kg MgO. Ponadto rośliny ziemniaka wymagają niewielkich ilości siarki, cynku, manganu, boru, żelaza i miedzi. Podstawowym źródłem składników pokarmowych dla roślin jest substancja mineralna i organiczna gleby. Dodatkowo dostarczamy roślinom składników pokarmowych w formie nawozów mineralnych, naturalnych i organicznych. Głównym źródłem składników dla roślin są doglebowe nawozy mineralne.    
Należy jednak wziąć pod uwagę, że wykorzystanie makro i mikroelementów z gleby oraz nawozów jest bardzo różne. Niskie pH gleby, niedobór lub nadmiar opadów, zbyt mała zawartość próchnicy w glebie utrudniają pobieranie składników przez korzenie roślin. Ponadto w niektórych fazach rozwojowych ziemniaka, składniki pokarmowe są pobierane intensywnie. Dlatego też nawożenie doglebowe nie zawsze gwarantuje pełną dostępność składników pokarmowych.

Dlatego też w pełni uzasadnione jest uzupełnienie nawożenia poprzez dokarmianie dolistne. Decyzję o nawożeniu dolistnym można podjąć na podstawie obserwacji plantacji ziemniaków. Lepiej jednak podjąć taką decyzję po przeprowadzeniu analizy składu chemicznego roślin. Ziemniaki można kilkakrotnie nawozić dolistnie. Najlepiej zabiegi dolistnego dokarmiania przeprowadzić na plantacji po zwarciu międzyrzędzi ( duża powierzchnia liści) , wieczorem lub wcześnie rano, przy temperaturze 12-15o C i dużej wilgotności powietrza. Należy stosować zalecaną dawkę preparatu rozpuszczonego w 300 litrach wody. Woda do oprysku powinna mieć temperaturę 15- 200 C. Zimna woda użyta do oprysku może spowodować poparzenia w zetknięciu z nagrzanymi roślinami. Ponadto woda o niskiej temperaturze utrudnia rozpuszczenie preparatu i jego wymieszanie. Ziemniaki można dokarmiać dolistnie aż do formowania jagód.

Najbardziej popularne jest nawożenie ziemniaków roztworem mocznika. Mocznik  nadzy rozpuścić w letniej wodzie (obniża temperaturę roztworu) w stężeniu 10%, czyli 30 kg mocznika rozpuszczonego w 300 litrach wody. Na młode rośliny do pierwszego nawożenia należy zastosować mniejsza dawkę mocznika, około 20 kg mocznika na 300 litrów wody. W zależności od wczesności odmiany zalecane jest wykonanie od 1 do 3 oprysków wodnym roztworem mocznika w odstępach 10 – 14 dni. Nie należy stosować mocznika do nawożenia dolistnego przy wysokim poziomie nawożenia azotowego i ponad 10%  udziale azotu w nawozach dolistnych.

Obecnie na rynku znajduje się dużo wieloskładnikowych nawozów dolistnych do dokarmiania ziemniaka, jak np.: Plonwit K, Alkalin PK 10:20, Sonata Z. Zawierają one następujące składniki pokarmowe. Plonwit K zawiera:  10% azotu, 3,4% magnezu, 0,6% manganu, 0,65% cynku, 0,5% boru, 0,35% żelaza, 0,15% miedzi, 0,03% tytanu. Alkalin PK 10:20 zawiera tylko makroskładniki:  10% fosforu, 20% potasu. Sonata K posiada 10% magnezu, 13% siarki, 1% cynku, 0,8% manganu, 0,7% żelaza, 0,4% miedzi, 0,4% boru.

W przypadku jednoczesnego stosowania nawozu dolistnego w 6 – 10% roztworze mocznika należy najpierw rozpuścić mocznik w letniej wodzie, następnie dodać nawóz dolistny.
Dokarmiając rośliny ziemniaka dolistnie musimy mieć na uwadze , że tym sposobem dostarczamy roślinom ziemniaka tylko niewielka ilość składników w stosunku do ich potrzeb pokarmowych.  Albowiem   najważniejsze makroelementy jak: azot, fosfor, potas wapń, magnez rośliny pobierają z roztworu glebowego. W przypadku mikroelementów, jak mangan, cynk miedź, bor, które to pierwiastki   są pobierane w niewielkich ilościach nawożenie dolistne (zastosowane w odpowiednim terminie) może wystarczyć do pokrycia potrzeb pokarmowych.

Nawożenie dolistne ziemniaków należy tratować jako zabieg uzupełniający i interwencyjny. Podkreślić należy, ze przy wysokich obecnie cenach nawozów mineralnych przyczynia się do obniżenia kosztów produkcji ziemniaka.

Józef Kwinta