Zgadzam się na przechowywanie na urządzeniu, z którego korzystam tzw. plików cookies oraz na przetwarzanie moich danych osobowych pozostawianych w czasie korzystania przeze mnie ze stron internetowych lub serwisów oraz innych parametrów zapisywanych w plikach cookies w celach marketingowych, w tym na profilowanie i w celach analitycznych przez Małopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Karniowicach oraz zaufanych partnerów.

Administratorzy danych:

Małopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego
z siedzibą w Karniowicach
ul. Osiedlowa 9, 32-082 Karniowice

Zaufani partnerzy:

Cele przetwarzania danych:

  1. marketing, w tym profilowanie i cele analityczne
  2. świadczenie usług drogą elektroniczną
  3. dopasowanie treści stron internetowych do preferencji i zainteresowań
  4. wykrywanie botów i nadużyć w usługach
  5. pomiary statystyczne i udoskonalenie usług (cele analityczne)

Podstawy prawne przetwarzania danych:

  1. marketing, w tym profilowanie oraz cele analityczne – zgoda
  2. świadczenie usług drogą elektroniczną - niezbędność danych do świadczenia usługi
  3. pozostałe cele - uzasadniony interes administratora danych

Odbiorcy danych:
Administrator Danych Osobowych MODR, zaufani partnerzy

Prawa osoby, której dane dotyczą:
Prawo żądania sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania danych; prawo wycofania zgody na przetwarzanie danych osobowych. Inne prawa osoby, której dane dotyczą

Zmiana polityki prywatności

Uwaga:

Od 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r (RODO). Potrzebujemy Twojej zgody na przetwarzanie Twoich danych osobowych przechowywanych w plikach cookies. Poniżej znajdziesz pełny zakres informacji na ten temat.

Close GDPR info
Menu główne

Zaraza ziemniaka nadal groźna

Powierzchnia uprawy ziemniaków w Polsce wynosi obecnie około 800 tys. ha. Średni plon z hektara tej uprawy w Polsce kształtuje się na poziomie ok. 20t. Dla porównania w krajach UE wynosi on ok. 33 t./ha, osiągając wielkość ok. 40t/ha w Holandii i Wielkiej Brytanii. Wysokość plonu i jego jakość zależą od czynników klimatyczno-glebowych oraz agrotechnicznych takich jak:

  • stanowisko,
  • sposób i terminowość przygotowania pola,
  • nawożenie,
  • termin sadzenia,
  • zdrowotność materiału sadzeniakowego,
  • odpowiednia ochrona przed patogenami,
  • właściwa i terminowa technologia zbioru i przechowywania.

W warunkach aktualnej rzeczywistości ekonomicznej w Polsce plony co najmniej rzędu 25t/ha, o wysokim udziale plonu handlowego w plonie ogólnym oraz wysoka jakość ziemniaków mogą zapewnić rolnikowi odpowiedni dochód. W celu spełnienia powyższych warunków producent ziemniaków powinien uwzględnić w/w czynniki agrotechniczne.

W obecnej chwili najtrudniejszym etapem jest ochrona plantacji ziemniaka przed chorobami grzybowymi a w szczególności zarazą ziemniaka. Zaraza ziemniaka od przeszło 160 lat jest najbardziej rozpowszechnioną i najgroźniejszą chorobą występującą na plantacjach ziemniaka na całym świecie. Sprawcą zarazy ziemniaka jest organizm grzybopodobny Phytophthora infestans. Mimo wieloletnich badań prowadzonych przez różne zespoły badawcze P.infestans jest wciąż patogenem sprawiającym wiele trudności w uprawie ziemniaka. Szacuje się, że w Polsce na każdym chronionym hektarze średnia liczba opryskiwań przeciwko zarazie wynosi około 1,7. Dla porównania, liczba zabiegów wykonywana przeciwko zarazie w krajach UE przedstawia się następująco: Francja 11-20, Belgia 8-12, Holandia 5-12, Niemcy 3-12. W sprzyjających warunkach, przy braku ochrony rozwijająca się zaraza może całkowicie zniszczyć w krótkim czasie zarówno liście jak i łodygi roślin ziemniaka. Zniszczenie uprawy prowadzi w rezultacie do znacznej redukcji uzyskiwanego plonu i pogorszenie jego jakości. W warunkach klimatycznych Polski zaraza ziemniaka pojawia się najczęściej w III dekadzie czerwca lub na początku lipca. W ostatnich latach obserwuje się jednak w wielu regionach kraju znacznie wcześniejsze występowanie tej choroby. Wyjątkowo wcześnie choroba wystąpiła w sezonie 2002. Pierwsze infekcje zarazy obserwowano już w III dekadzie maja.

P.infestans jest gatunkiem heterotalicznym o dwóch typach kojarzeniowych (koniugacyjnych) A1 i A2. Patogen może rozmnażać się wegetatywnie, występując w postaci jednego z typów kojarzeniowych i generatywnie w obecności obu typów A1 i A2. Przy wegetatywnym cyklu rozmnażania patogen przezimowuje do następnego sezonu w postaci grzybni w zainfekowanych bulwach ziemniaka. P.infestans może rozmnażać się także generatywnie. Wynikiem połączenia dwóch typów kojarzeniowych A1 i A2 są płciowe zarodniki – oospory, mogące przezimować bezpośrednio w glebie, bez obecności rośliny gospodarza. Do końca lat siedemdziesiątych na całym świecie (z wyjątkiem terenów Meksyku, które uważane są za ojczyznę P.infestans ) dominowały „stare” populacje patogena o typie kojarzeniowym A1. W większości jednolite populacje były wynikiem pierwszej migracji patogena do Europy, z centrum ich pochodzenia w latach czterdziestych dziewiętnastego wieku. Typ kojarzeniowy A2 wykrywano tylko w centralnym Meksyku. W latach osiemdziesiątych pojawiły się pierwsze informacje o występowaniu w kilku krajach europejskich typu kojarzeniowego A2. Analizy populacji P.infestans przy użyciu metod biologii molekularnej potwierdzają że zmiany populacji w Europie zaistniały wskutek migracji patogena wraz z importowanymi bulwami ziemniaka z Meksyku do zachodniej Europy w 1976r. Od chwili stwierdzenia obecności A2 w Europie, notowany jest on w populacjach wielu krajów corocznie. W Polsce typ kojarzeniowy A2 na ziemniaku stwierdzono po raz pierwszy w 1988r. Nowa populacja P.infestans w Europie spowodowała wiele zmian w rozwoju patogena skutkujących wcześniejszymi i groźniejszymi epidemiami zarazy, załamywaniem się odporności genetycznej wyhodowanych odmian uprawnych czy też nieskutecznością stosowanej ochrony przed chorobą rozwijającą się pierwotnie nie tylko na liściach ale i innych organach roślin. Zwiększoną agresywność nowej populacji P.infestans stwierdzono zarówno w stosunku do tkanek liści i łodyg jak i tkanek bulw. Zmiana składu populacji P.infestans w świecie wpłynęła także na powstanie nowych problemów w ochronie plantacji ziemniaka przed patogenem. Ochrona chemiczna upraw rolniczych jest i pozostanie ważnym elementem, umożliwiającym zachowanie ich zdrowotności i otrzymanie dobrej jakości plonu.

Zwiększona presja infekcyjna patogena wymaga od rolnika zastosowania bardziej skutecznej ochrony. Ze względu na bezpieczeństwo środowiska nie może się to odbywać poprzez zwiększanie liczby zabiegów fungicydowych. Jednym z rozwiązań pozostaje zastosowanie nowoczesnych środków ochrony, które powinny charakteryzować się zarówno wysoką skutecznością i długotrwałością ochrony, pozwalającymi na ograniczenie liczby aplikacji, jak i wielokierunkowym (wielomiejscowym) jego działaniem, co zwiększa skuteczność zwalczania patogena i jednocześnie obniża niebezpieczeństwo jego uodparniania się na środek.

Zbigniew Żak