Zmiany w działaniu „Rolnictwo ekologiczne” w ramach PROW 2014-2020
Jak co roku, od 15 marca 2020 r. rolnicy mogą składać wnioski o przyznanie płatności bezpośrednich oraz płatności w ramach niektórych działań PROW. W przygotowaniu wniosków rolnikom pomagają doradcy. Dodatkowo rolnicy przystępujący do działań PROW 2014-2020, tj. działania Rolnictwo ekologiczne, Działania rolno-środowiskowo-klimatycznego lub działania Dobrostan zwierząt zobowiązani są do sporządzenia, przy udziale uprawnionego doradcy, odpowiednio Planu działalności ekologicznej, Planu działalności rolnośrodowiskowej lub Planu dobrostanu zwierząt. Co do zasady przyjęte było, że sporządzenie powyższego planu powinno wiązać się z wizytą doradcy w gospodarstwie. Jednak ze względu na zagrożenie epidemiczne kontakty z rolnikami są ograniczone. Dlatego rolnicy chcący podejmować zobowiązanie w zakresie rolnictwa ekologicznego mogą przekazywać dane niezbędne do sporządzenia ww. planów drogą elektroniczną. Wszelkie dostarczone przez rolnika informacje muszą być rzetelne i dokładne, bo od tego zależy opracowanie poprawnego planu. Tyle informacji tytułem wstępu dla doradców i rolników.
27 lutego 2020 r. zostało opublikowane rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Rolnictwo ekologiczne” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 (Dz. U. poz. 316.). Rozporządzenie można znaleźć pod adresem: http://www.dziennikustaw.gov.pl/DU2020/316
Działanie Rolnictwo ekologiczne PROW 2014-20 jest kontynuacją dotychczasowego Pakietu 2. Rolnictwo ekologiczne w ramach Programu rolnośrodowiskowego PROW 2007-2013, który skończył się 14 marca 2019 roku. W bieżącym roku mamy już szósty rok naboru wniosków w ramach PROW 2014-2020 na działanie Rolnictwo ekologiczne (pierwszy raz w 2015 r.). Sukcesywnie, co roku w rozporządzeniach były wprowadzane zmiany. Większość zmian dotyczyła uproszczeń w ubieganiu się o płatność ekologiczną, ściślejszego powiązania płatności z produkcją i większej elastyczności w podejmowaniu przez rolników zobowiązań ekologicznych. Zmiany wynikały również z konieczności dostosowania przepisów rozporządzenia do zmian wprowadzanych w innych ustawach i przepisach.
Rolnicy mogą nadal, czyli także w 2020 roku podejmować zobowiązania w ramach przewidzianych pakietów i wariantów wymienionego działania.
Wynikiem wprowadzonych zmian w rozporządzeniu jest:
- określenie, że płatność ekologiczna przyznawana jest tym rolnikom lub zarządcom, którym został nadany numer identyfikacyjny, który może być wykorzystany do ubiegania się o przyznanie płatności ekologicznej (§ 2 ust. 1 pkt. 1);
- rozszerzenie grona rolników i zarządców, którzy od roku 2020 będą zobowiązani do składania oświadczenia w przypadku, o którym mowa w art. 20 ust. 4 ustawy o PROW 2014-2020, tj. rolników i zarządców, którzy będą potwierdzać posiadanie tytułu prawnego również do gruntu będącego własnością Skarbu Państwa innych niż wchodzące w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu państwa, a także działek będących własnością państwowych osób prawnych, jednostek samorządu terytorialnego lub samorządowych osób prawnych (§ 17 ust. 1b);
- doprecyzowano, że w przypadku pakietów 6 i 12 (Trwałe użytki zielone) w okresie konwersji /po okresie konwersji obsadę zwierząt gatunków wymienionych w załączniku nr 5 do rozporządzenia, których liczba, w przeliczeniu na duże jednostki przeliczeniowe (DJP), wynosi co najmniej 0,3/0,5 DJP na hektar, odnosi się do wszystkich trwałych użytków zielonych występujących w gospodarstwie (§ 9 ust. 4). Z tego wynika, że rolnik otrzymuje płatność ekologiczną do TUZ, jeśli ma pełne pokrycie zwierząt na całą powierzchnię trwałych użytków zielonych, nawet tych poza ekologią, np. zgłoszonych do RŚK (Działanie rolno-środowiskowo-klimatyczne). Tak więc warunkiem przyznania tej płatności nie jest tylko posiadanie zwierząt, ale ich ilość, czyli współczynnik 0,3/0,5 DJP/ha.
Ta podwyższona obsada zwierząt ( z 0,3 do 0,5 DJP) dotyczy tylko „nowych rolników” przystępujących do systemu rolnictwa ekologicznego od 2019 roku. W 2019 r. nastąpił podział rolników na „nowego beneficjenta” i „starego beneficjenta”,. Stary beneficjent, to rolnik realizujący zobowiązanie ekologiczne przed 15 marca 2019 r. – nawet jeśli dodaje w kolejnych latach jakiekolwiek inne zobowiązanie lub takie samo zobowiązanie w ramach pakietów 6 i 12, to jego nadal obowiązuje 0,3 DJP/ha. Natomiast nowy beneficjent, to ten realizujący zobowiązanie ekologiczne podjęte po 15 marca 2019 r.
Warunek posiadania zwierząt dotyczy nie tylko pakietów realizowanych na TUZ, ale również pakietów 5 i 11 (Uprawy paszowe na gruntach ornych), z tą różnicą, że płatność przyznawana jest do powierzchni nie większej niż liczba zwierząt przeliczona na DJP i podzielona przez współczynnik 0,3 lub 0,5 DJP/ha, w zależności czy jest to nowy czy stary beneficjent. W tym przypadku płatność ekologiczna przysługuje do takiej powierzchni do jakiej wystarczy rolnikowi zwierząt, czyli warunkiem płatności nie jest współczynnik 03/0,5 DJP/ha tylko posiadanie zwierząt. Natomiast zobowiązanie obejmuje wszystkie grunty zadeklarowane w ramach tych pakietów i rolnicy muszą przestrzegać wymogów, nawet na tych gruntach do których nie została przyznana płatność ekologiczna ze względu na to, że na te powierzchnie nie starczyło rolnikowi zwierząt.
Do wyliczenia DJP brane są pod uwagę posiadane przez rolnika lub jego małżonka zwierzęta w okresie od 15 marca do 30 października danego roku (bydło, owce, kozy, konie), wyjątkiem są świnie od 16 października roku poprzedzającego rok złożenia wniosku do 15 października roku złożenia wniosku o przyznanie płatności ekologicznej. A więc wszystkie zwierzęta mają jeden termin przetrzymywania niezależnie czy są ekologiczne czy nie ekologiczne.
W przypadku pozostałych zwierząt (nieoznakowanych) posiadanie od dnia przeprowadzenia kontroli przez Jednostkę Certyfikującą (JC) w roku poprzedzającym rok złożenia wniosku, do dnia przeprowadzenia kontroli JC w roku złożenia wniosku o płatność ekologiczną – dotyczy rolników, którzy dokonali zgłoszenia do JC w roku poprzedzającym rok złożenia wniosku. Natomiast dla rolników dokonujących zgłoszenia do JC w roku złożenia wniosku o płatność, posiadanie od dnia zgłoszenia w roku złożenia wniosku do dnia przeprowadzenia kontroli przez JC w roku złożenia wniosku o płatność ekologiczną. Krótko mówiąc posiadanie zwierząt od kontroli do kontroli Jednostki Certyfikującej;
- warunkiem przyznawania płatności ekologicznej przestała być uprawa traw i bobowatych drobnonasiennych (dawne motylkowate drobnonasienne) na materiał siewny w ramach pakietu 1 i 7 (Uprawy rolnicze) – uchylony w § 9 ust. 2b i 2c. Jednak uprawa tych gatunków na materiał siewny staje się wymogiem – w załączniku nr 2 do rozporządzenia (Wymogi dla poszczególnych Pakietów i wariantów) dodano ust.1d. Materiał siewny z tych upraw podlega ocenie na podstawie przepisów o nasiennictwie. W przypadku uprawy dwuletniej i wieloletniej przestrzeganie wymogu nie jest wymagane w pierwszym roku prowadzenia uprawy;
- rolnik ma obowiązek złożenia do kierownika biura powiatowego Agencji do dnia 30 października, kopii świadectwa oceny polowej materiału siewnego lub zaświadczenia o wydaniu takiego świadectwa wydanego przez wojewódzkiego Inspektora ochrony roślin i nasiennictwa, lub oświadczenia sporządzonego na formularzu Agencyjnym o posiadaniu plantacji nasiennej rośliny dwuletniej lub wieloletniej – w pierwszy roku uprawy tej rośliny
(§ 19 ust.1 pkt.5);
- w przypadku gdy rolnik równocześnie nie ubiega się o przyznanie jednolitej płatności obszarowej jest zobowiązany do zaznaczenia na materiale graficznym granic działek rolnych, do których nie ubiega się o przyznanie płatności ekologicznej (§ 19 ust.3 pkt.2);
- w pakiecie 3 i 9 (Uprawy zielarskie) w okresie konwersji/po okresie konwersji dodano możliwość uprawy mięty zielonej oraz uprawy wiesiołka dziwnego i wiesiołka dwuletniego jako upraw jednorocznych, dwuletnich lub wieloletnich (załącznik nr 4. Część III);
- w pakiecie 5 i 11 (Uprawy paszowe na gruntach ornych) w okresie konwersji/po okresie konwersji zmiana kukurydzy na kiszonkę na kukurydzę (bez określenia przeznaczenia) – załącznik nr 4. Część VII.
Wysokość stawek płatności ekologicznej - PATRZ ZAŁĄCZNIK
Józef Rusnak, dn. 26.03.2020 r.
fot. feraugustodesign