Zagospodarowanie odpadów w Polsce, część 2
Wstęp
Poprawa wskaźnika recyklingu jest możliwa przy większym zaangażowaniu sił i środków jakie przewiduje prawodawstwo krajowe, w oparciu o rozwiązania przepisów UE. Omówiliśmy zasadę 3R której podstawą jest zapobieganie powstawania odpadów, oraz założenia do nowo obowiązującego od 1.07.2017 roku Wspólnego Systemu Segregacji Odpadów (WSSO), w którym omówiono segregację bioodpadów.
Odpady niebezpieczne i wielkogabarytowe
Ze względu na swoją specyfikę wymaga się szczególnego traktowania i ewidencji tych odpadów u wytwórców i dystrybutorów. Samorządy gmin okresowo wyznaczają zbiórki tych odpadów. Do odpadów niebezpiecznych i wielkogabarytowych należą:
- przeterminowane i niezużyte leki (przyjmują je apteki)
- baterie, akumulatory (nie wylewać z nich kwasu)
- zużyty sprzęt RTV/AGD (w tym zestawy komórkowe)
- farby, lakiery; również pojemniki po farbach i lakierach
- odpady po żrących chemikaliach (np. po środkach ochrony roślin i nawozach)
- żarówki
- gruz
- opony
- Meble (w całości lub ich elementy)
- Pojazdy
Tych odpadów nie wolno łączyć ze zmieszanymi śmieciami komunalnymi, przeważnie każde z wymienionych należy gromadzić oddzielnie i w warunkach uniemożliwiających powstanie pożaru, zatrucia i skażenia ludzi, zwierząt, wody i gleby.
Powyższe odpady (za wyjątkiem leków) należy dostarczyć do Punktów Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych. W Krakowie są dwa takie miejsca: „Lamusownia” przy ulicy Nowohuckiej 1d oraz PGOW (Punkt Gromadzenia Odpadów Wielkogabarytowych) Wieliczka - Barycz znajdujący się przy ul. Krzemienieckiej 40. Odpady niebezpieczne i wielkogabarytowe przyjmowane są nieodpłatnie. Po zebraniu odpowiedniej partii przewożone są do zakładów demontażu, sortowni lub innych instalacji zajmujących się przetwarzaniem tego typu odpadów.
Podstawowe nowe zasady selektywnego gromadzenia odpadów
- Do opisanych graficznie pojemników czy worków: na „papier”, „metale i tworzywa sztuczne” oraz „szkło” wkładamy tylko suche odpady, wcześniej z butelek, puszek itp. usuwamy płyny i resztki żywności,
- Zgodnie z nową ustawą tworzywa sztuczne można łączyć z metalami wrzucamy je do pojemników opisanych jako „metale i tworzywa sztuczne”,
- Ani butelek szklanych, ani plastikowych i puszek z metalu nie trzeba myć przed wrzuceniem do pojemników na odpady segregowane, wystarczy je dokładnie opróżnić,
Pojemnik na „PAPIER” – Kolor niebieski
Wrzucamy:
- opakowania z papieru, karton, tekturę (także falistą)
- katalogi, ulotki, prospekty
- gazety i czasopisma
- papier szkolny i biurowy, zadrukowane kartki
- zeszyty i książki (książki lepiej oddać do biblioteki zgodnie z zasadą reuse)
- papier pakowy
- torby i worki papierowe
NIE wrzucamy:
- kartonów po mleku i napojach
- ręczników papierowych i zużytych chusteczek higienicznych
- papieru lakierowanego i powleczonego folią
- papieru zatłuszczonego lub mocno zabrudzonego
- papierowych worków po nawozach, cemencie i innych materiałach budowlanych
- tapet
- pieluch jednorazowych i podpasek
- zatłuszczonych jednorazowych opakowań z papieru i naczyń jednorazowych
- ubrań (ubrania można oddać podczas zbiórek dla osób potrzebujących)
Pojemnik na „METALE I TWORZYWA SZTUCZNE” – Kolor żółty
Wrzucamy:
- odkręcone i zgniecione plastikowe butelki po napojach
- nakrętki, o ile nie zbieramy ich osobno w ramach akcji dobroczynnych
- plastikowe opakowania po produktach spożywczych
- opakowania wielomateriałowe (np. kartony po mleku i sokach)
- opakowania po środkach czystości (np. proszkach do prania), kosmetykach (np. szamponach, paście do zębów) itp.
- plastikowe torby, worki, reklamówki, inne folie
- aluminiowe puszki po napojach i sokach
- puszki po konserwach
- folię aluminiową
- metale kolorowe
- kapsle, zakrętki od słoików
NIE wrzucamy:
- butelek i pojemników z zawartością
- plastikowych zabawek
- opakowań po lekach i zużytych artykułów medycznych
- opakowań po olejach silnikowych
- części samochodowych
- zużytych baterii i akumulatorów
- puszek i pojemników po farbach i lakierach
- zużytego sprzętu elektronicznego i AGD
Pojemnik na „SZKŁO” – Kolor zielony (lub biały „szkło białe” i zielony ”szkło kolorowe”)
Wrzucamy:
- Butelki i słoiki po napojach i żywności (w tym butelki po napojach alkoholowych i olejach roślinnych)
NIE wrzucamy:
- Ceramiki, doniczek, porcelany, fajansu, kryształów
- Szkła okularowego, szkła żaroodpornego
- Zniczy z zawartością wosku
- Żarówek, świetlówek, reflektorów
- Szklanych opakowań po kosmetykach
- Opakowań po lekach, rozpuszczalnikach, olejach silnikowych
- Luster, szyb okiennych i zbrojonych
- Monitorów i lamp telewizyjnych
- Termometrów i strzykawek
Pojemnik na „ODPADY ZMIESZANE” do niego należy wrzucać wszystko to, czego nie można odzyskać w procesie recyklingu. Powinny trafić tam między innymi: tłusty papier, zużyte chusteczki higieniczne oraz sanitaria (podpaski, tampony, pieluchy).
Zalety recyklingu
Recykling puszek aluminiowych obniża koszty ich produkcji o ponad 60%, a koszty zanieczyszczenia środowiska o ponad 90% w porównaniu do produkcji pierwotnej. Ponadto aluminium z recyklingu nie traci na jakości, zużyte puszki przerabia się wielokrotnie.
Segregowanie odpadów przynosi także korzyści finansowe płacimy mniej za odbiór śmieci. Nowe miejsca pracy powstają głównie w branży gospodarowania odpadami, w tym m.in. w przedsiębiorstwach odbierających, segregujących i przetwarzających odpady. Każda wykorzystana ponownie szklana butelka to oszczędność energii potrzebnej do oświetlenia pokoju 100 watową żarówką przez 4 godziny.
Szkło podlega recyklingowi w 100%, można je przetwarzać w nieskończoność, dzięki temu możemy ograniczyć zużycie piasku, dolomitu, sody oraz ogromne ilości energii. Każdy z nas wyrzuca do śmieci na „odpady zmieszane” aż 56 szklanych opakowań rocznie! Tworzywa sztuczne można ponownie wykorzystać – jako wysokokaloryczne źródło energii lub jako surowiec wtórny. Np. z 35 popularnych butelek plastikowych PET można wyprodukować 1bluzę z polaru, z polietylenu powstają także namioty, plecaki czy buty. Aby uratować jedno drzewo, wystarczy 59 kg makulatury.
Podsumowanie
Każdy z nas jest konsumentem określonych produktów, a co za tym idzie przyczynia się do produkcji śmieci. Od naszych codziennych indywidualnych decyzji zależy, czy zużyty produkt potraktujemy jako jednorazowy, czy pozwolimy wykorzystać go ponownie. Dzięki zwiększeniu segregacji śmieci możliwy jest oczekiwany wzrost wskaźnika recyklingu odpadów, zwiększymy również nasz udział w ochronę środowiska naturalnego.
Jan Knapik, dn. 8.08.2017 r.