Zgadzam się na przechowywanie na urządzeniu, z którego korzystam tzw. plików cookies oraz na przetwarzanie moich danych osobowych pozostawianych w czasie korzystania przeze mnie ze stron internetowych lub serwisów oraz innych parametrów zapisywanych w plikach cookies w celach marketingowych, w tym na profilowanie i w celach analitycznych przez Małopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Karniowicach oraz zaufanych partnerów.

Administratorzy danych:

Małopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego
z siedzibą w Karniowicach
ul. Osiedlowa 9, 32-082 Karniowice

Zaufani partnerzy:

Cele przetwarzania danych:

  1. marketing, w tym profilowanie i cele analityczne
  2. świadczenie usług drogą elektroniczną
  3. dopasowanie treści stron internetowych do preferencji i zainteresowań
  4. wykrywanie botów i nadużyć w usługach
  5. pomiary statystyczne i udoskonalenie usług (cele analityczne)

Podstawy prawne przetwarzania danych:

  1. marketing, w tym profilowanie oraz cele analityczne – zgoda
  2. świadczenie usług drogą elektroniczną - niezbędność danych do świadczenia usługi
  3. pozostałe cele - uzasadniony interes administratora danych

Odbiorcy danych:
Administrator Danych Osobowych MODR, zaufani partnerzy

Prawa osoby, której dane dotyczą:
Prawo żądania sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania danych; prawo wycofania zgody na przetwarzanie danych osobowych. Inne prawa osoby, której dane dotyczą

Zmiana polityki prywatności

Uwaga:

Od 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r (RODO). Potrzebujemy Twojej zgody na przetwarzanie Twoich danych osobowych przechowywanych w plikach cookies. Poniżej znajdziesz pełny zakres informacji na ten temat.

Close GDPR info
Menu główne

Znaczenie uprawy poplonów

Gleba pozbawiona okrywy roślinnej podlega degradacji. Bezpośrednie działanie promieni słonecznych zabija mikroorganizmy glebowe, nadmiernie przesusza glebę, wystawia na działanie wiatrów i wody. Tym wszystkim zjawiskom zapobiega uprawa międzyplonów. W zależności od czasu wysiewu i miejsca w płodozmianie wyróżniamy międzyplony ścierniskowe i międzyplony ozime oraz wsiewki poplonowe. Międzyplony ścierniskowe – wysiewane w drugiej połowie lata po zbiorze wczesnego plonu głównego, a użytkowane jesienią tego samego roku na paszę, zielony nawóz lub pozostawia się do wiosny  jako mulcz zabezpieczający wody gruntowe przed spływem szkodliwych substancji z gleby. Międzyplony ozime – wysiewane jesienią, zbierane lub przyorane wiosną następnego roku. Wsiewki poplonowe – siane wiosną jednocześnie z plonem głównym lub siane w okresie wegetacji plonu głównego i pozostające po jego zbiorze do jesieni tego samego roku lub przyorane.

Uprawa międzyplonów daje możliwość związania mineralnych form azotu znajdującego się w glebie oraz wzbogacenie gleby w ten składnik poprzez uprawę międzyplonów z udziałem roślin motylkowych. Wprowadzenie uprawy międzyplonów uzupełnia substancję organiczną w glebie, ogranicza zachwaszczenie, poprawia stan kultury gleby, zapobiega stratom składników pokarmowych, zwłaszcza azotu. Jednakże należy pamiętać, że przedłużający się nieprzerwany okres występowania okrywy roślinnej sprzyja wzrostowi chwastów wieloletnich (perz, mlecz polny, skrzyp polny, ostrożeń polny). Dlatego najpierw należy uporać się z chwastami wieloletnimi i dopiero uprawiać międzyplony. Międzyplony są ważnym elementem chroniącym glebę przed degradacją fizyczną, chemiczną i biologiczną. Pełnią rolę roślin regenerujących stanowisko, a także funkcje sanitarną. Ponadto wpływają dodatnio na życie biologiczne gleby, regenerując ją po intensywnym nawożeniu mineralnym i stosowaniu pestycydów. Pozytywne działanie międzyplonów ścierniskowych polega również na zwiększeniu zasobności gleby w węgiel organiczny, makro- i mikroelementy. Przyczyniają się one do łagodzenia skutków uproszczeń uprawy roli. Międzyplony złożone z roślin krzyżowych hamują kiełkowanie nasion i początkowy wzrost wielu gatunków chwastów poprzez wydzielanie do gleby specjalnych substancji chemicznych. Międzyplony złożone z odpowiednich gatunków roślin( niektóre odmiany gorczycy białej i rzodkwi oleistej) mają również właściwości biologicznego zwalczania mątwika, ograniczając populację tych nicieni w glebie. Uprawa międzyplonów daje również możliwość uzyskania dodatkowej masy zielonej  na paszę dla zwierząt.                                                                                                           Rośliny zastosowane w międzyplonie  mogą być jednego lub wielu gatunków (mieszanki). Międzyplony mogą być również wykorzystane jako materia organiczna do przyorania jesienią. Przy plonie 30 t/ha zielonej masy gorczycy białej można wprowadzić do gleby ilości NPK, Ca i Mg na poziomie zbliżonym do 35 t/ha dobrze rozłożonego obornika bydlęcego. Po przyoraniu międzyplonu ścierniskowego zawarte w nim składniki pokarmowe są szybciej uwalniane do gleby w porównaniu z obornikiem. Okres wzrostu poplonów uległ w ostatnim czasie skróceniu. Wiąże się to z wydłużonym okresem wegetacji zbóż oraz z późniejszym, przy użyciu kombajnów, rozpoczynaniem żniw. Na terenie Polski najkorzystniejsze warunki do uprawy międzyplonów ścierniskowych występują w pasie południowym, najgorsze w rejonach północno-wschodnich o znacznie krótszym okresie wegetacji.

Ze względu na długość okresu wegetacji rośliny przydatne do uprawy w międzyplonach dzielimy na 3 grupy: - gatunki wymagające wczesnego terminu siewu , nie później niż do 25 lipca-bobik, rzepa ścierniskowa, kapusta pastewna - gatunki wysiewane na początku sierpnia – łubiny, seradela, peluszka i mieszanki np. peluszka ze słonecznikiem i wyką siewną - gatunki wysiewane do końca sierpnia, a nawet we wrześniu – rzepak jary , rzodkiew oleista, gorczyca, facelia. W zależności od rodzaju gleby, do uprawy w międzyplonach ścierniskowych zaleca się: na glebach najlżejszych-łubin żółty, seradela, facelia; średnio zwięzłych-groch, słonecznik, łubin wąskolistny, rzodkiew oleista, gorczyca biała; ciężkich- bobik, wyka jara, kapusta pastewna, rzepak jary. Do uprawy w międzyplonach ozimych należy dobierać gatunki o małych wymaganiach termicznych w okresie wiosennego ruszania wegetacji. Najczęściej uprawia się żyto w czystym siewie i w mieszance z wyką kosmatą. W gospodarstwach z dużym udziałem zbóż w strukturze zasiewów należy wprowadzić rzepak lub rzepik.

Udział w programach rolno środowiskowych przynosi dodatkowe korzyści w postaci dopłat - za każdy hektar poplonu utrzymanego na polu do wiosny i spełnieniu odpowiednich, dodatkowych warunków. Jest to rekompensata za dobrowolne podjęcie działań przez rolnika, na rzecz środowiska.

Międzyplon ścierniskowy lub ozimy dla wielu dużych gospodarstw jest jednym ze sposobów na wywiązanie się z obowiązku posiadania obszarów proekologicznych (EFA). Za obszary proekologiczne uznawane są międzyplony ścierniskowe, wysiewane od 1 lipca do 20 sierpnia danego roku i utrzymane na gruncie do 1 października danego roku oraz międzyplony ozime wysiewane od 1 lipca do 1 października danego roku i utrzymane na gruncie do 15 lutego kolejnego roku. Za międzyplony w ramach EFA, uznawane są mieszanki utworzone z co najmniej 2 gatunków roślin z następujących grup uprawnych:  zboża, oleiste, pastewne, miododajne, bobowate drobnonasienne(motylkowate drobnonasienne), bobowate grubonasienne(strączkowe). Mieszanki złożone z samych gatunków zbóż nie są uznawane jako obszar proekologiczny, a mieszanka uprawiana jako międzyplon nie może być następnie uprawiana jako plon główny w roku następującym po roku jej wysiania. Zakaz ten nie dotyczy poszczególnych gatunków, z których utworzona została mieszanka. Niestety 1 ha międzyplonu odpowiada zaledwie 0,3 ha obszaru proekologicznego.

 

Jadwiga Polewka, dn. 21.12.2015 r.
żródła:

„Dobór i następstwo roślin w gospodarstwach ekologicznych” J. Tyburski, internet