Najlepsze gospodarstwo ekologiczne w Małopolsce w 2020 roku
Tegoroczny konkurs na najlepsze gospodarstwo ekologiczne w Małopolsce w 2020 roku obejmował jedną kategorię: Ekologiczne Gospodarstwo Towarowe. Był organizowany według jednolitych zasad w całym kraju przez Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie Oddział w Radomiu we współpracy z Ministerstwem Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Ośrodkami Doradztwa Rolniczego. Konkurs odbywał się w dwóch etapach: pierwszy etap na poziomie województw, drugi na poziomie ogólnopolskim, do którego przystąpił zwycięzca konkursu z etapu wojewódzkiego.
Celem konkursu jest upowszechnianie dobrych praktyk rolniczych w zakresie rolnictwa ekologicznego, zainteresowanie rolników gospodarowaniem w sposób przyjazny środowisku naturalnemu oraz produkcja zdrowej żywności bez stosowania chemii. Istotne jest również zwiększenie świadomości konsumenckiej i ekologicznej społeczeństwa w tym zakresie. Równie ważnym celem konkursu jest promocja najlepszych gospodarstw ekologicznych i przedstawienie ich oferty towarowej, a także uświadomienie znaczenia rolnictwa ekologicznego dla zachowania i odtwarzania różnorodności biologicznej tzw. bioróżnorodności.
Ogłoszenie i upowszechnienie informacji o konkursie oraz zgłaszanie gospodarstw, które przystąpiły do współzawodnictwa w województwie małopolskim, odbywało się za pośrednictwem Powiatowych Zespołów Doradztwa Rolniczego.
Komisja Konkursowa powołana została na podstawie zarządzenia Dyrektora MODR zs. w Karniowicach i w 2020 roku dokonała oceny 7 gospodarstw.
Po analizie uzyskanych wyników komisja wyłoniła zwycięzcę.
Pierwsze miejsce w XIII edycji konkursu na „Najlepsze Gospodarstwo Ekologiczne w 2020 roku w Małopolsce zajęła Bogumiła Błoniarczyk, zamieszkała w Piorunce, gm. Krynica Zdrój, powiat nowosądecki, województwo małopolskie. Gospodarstwo posiada certyfikat nr. PL-EKO-05-000480/G//119 ważny do 31 grudnia 2020 r.
Gospodarstwo Pani Bogumiły Błoniarczyk położone jest w Beskidzie Niskim w miejscowości Piorunka, u zlewni rzeki Białej Tarnowskiej.
W gospodarstwie prowadzony jest chów bydła mleczno-mięsnego rasy Simental. Charakter produkcji doskonale komponuje się z warunkami fizjograficznymi terenu, predysponowanymi do gospodarki łąkowo-pastwiskowej. Powierzchnia ogólna gospodarstwa to 9,27 ha, w tym powierzchnia użytków zielonych zajmuje 6,63 ha, dodatkowo w gospodarstwie uprawia się ekologiczne warzywa i ziemniaki z przeznaczeniem na samozaopatrzenie i sprzedaż bezpośrednią.
Użytki zielone w większości położone są na dawnych gruntach ornych klasy IV o małym nachyleniu terenu, dzięki temu uzyskuje się wysokie plony zielonki i siana. Ruń łąkowa i pastwiskowa jest bogata florystycznie z odpowiednią proporcją wartościowych traw pastewnych, roślin bobowatych i ziół. Zapewnia to wysoką strawność paszy, a przede wszystkim wysoką jakość produktów (mleka i żywca). System utrzymania zwierząt na pastwiskach przez cały sezon wegetacyjny i wartościowe zioła w runi decydują o wysokim poziomie dobrostanu zwierząt i gwarantują ich dobrą zdrowotność. Pastwisko podzielone jest na kwatery wzdłuż naturalnych granic przy wykorzystaniu pastuchów elektrycznych. Dzięki temu wielkość kwater jest dostosowana do tempa odrostu runi w sezonie i do potrzeb pokarmowych zwierząt. Nadwyżki paszy z pastwisk oraz koniczyny przeznaczone są na siano i sianokiszonkę. System użytkowania przemiennego łąk i pastwisk przyczynia się także do zachowania ich wysokiej bioróżnorodności.
Typowe dla górskich regionów Małopolski rozdrobnienie gospodarstw przesądza o skali i kierunku produkcji. Pogłowie zwierząt liczy 7 krów mlecznych, 2 jałówki i 2 cielęta. Produkcja roślinna i zwierzęca są zbilansowane, a nawozy naturalne pochodzące z gospodarstwa pozwalają na wysokie plony siana na poziomie 5,5-6 ton. Przeciętna wydajność mleka od sztuki wynosi 4200l/rok. Pozyskane mleko jest sprzedawane do skupu Lucjan Łazarko Krzeszów Dolny. Niewielka część produkcji mleka jest przerabiana na sery i produkty mleczne na użytek własny. Dodatkowo gospodarstwo co rok sprzedaje 5-7 szt. cieląt.
Maszyny i urządzenia są dostosowane do wielkości i potrzeb gospodarstwa. Rolnik posiada 2 ciągniki, niezbędny zestaw maszyn do koszenia, zbioru siana i sianokiszonki. Wszystkie maszyny i ciągniki są przechowywane pod wiatą. Budynki gospodarcze i inwentarskie są dobrze utrzymane. Panuje w nich wzorowy ład i porządek. Przy budynku inwentarskim znajduje się zbiornik na gnojówkę o pojemności 30m3, wystarczający na 6 m-cy oraz płyta obornikowa ogrodzona, o powierzchni 33m3 wystarczająca na magazynowanie obornika przez okres 5-mcy. Obornik jest ułożony w pryzmie i zabezpieczony przed odciekami. W gospodarstwie poświęca się dużą uwagę do utrzymywania elementów nieprodukcyjnych takich jak: zadrzewienia śródpolne, utrzymanie naturalnego cieku zapewniającego możliwość rozrodu płazów, utrzymanie strefy buforowej pomiędzy pastwiskami oraz obejściem gospodarstwa a potokiem, z którym sąsiaduje piękny starodrzew. Zadbano również o zapewnienie miejsc lęgowych dla ptaków.
W obejściu wydzielono część rekreacyjną, niezwykle ukwieconą, z przeznaczeniem dla owadów.
Roczna wielkość produkcji przekracza 56000,00 zł co w przeliczeniu na 1 ha UR daje 8446,45 zł. Cała produkcja sprzedawana jest w jakości ekologicznej.
Gospodarstwo Pani Bogumiły Błoniarczyk może stanowić wzór do naśladowania dla innych gospodarstw ekologicznych zajmujących się produkcją mleczarską. Pod względem właściwego gospodarowania na łąkach i pastwiskach, doboru rasy do kierunku produkcji, dobrostanu zwierząt, dbałości o sprzęt i budynki oraz estetyki gospodarstwo nie odbiega od najlepszych standardów krajów alpejskich.
Jan Pajdzik