MAŁOPOLSKI OŚRODEK DORADZTWA ROLNICZEGO
z siedzibą w Karniowicach

W ostatnich latach szkółki oferują coraz większą gamę nowych odmian truskawek, a w perspektywie kolejnych pojawią się jeszcze nowsze, opisywane pewnie jako plenniejsze, smaczniejsze i trwalsze, ale niestety często niesprawdzone w polskich warunkach klimatyczno-glebowych. Wiele specjalistów z zakresu uprawy roślin jagodowych, jasno wskazuje, że w Polsce przyszłością będzie uprawa truskawki deserowej głównie spod osłon. Przemawiać ma za tym przede wszystkim nieopłacalność uprawy dla przetwórstwa (wysokie koszty energii mrożenia) oraz rosnąca konkurencja z tańszą truskawką przemysłową z Turcji, Maroka czy Egiptu. Ponadto kluczowe będzie poszukiwanie nowych rynków zbytu dla polskiej truskawki deserowej np. w Hiszpanii, w momencie, gdy nie ma tam optymalnych warunków do uprawy tego owocu. Zatem coraz większą wagę należy przywiązywać do produkcji dobrej jakości owoców o wysokiej trwałości w obrocie tzw. shelf-life. Oczywiście obecnie nie ma mowy o całkowitej rezygnacji z uprawy truskawki dla przetwórstwa, jednak z czasem będzie obserwowana zmiana proporcji na rzecz truskawki deserowej. Nic więc dziwnego, że hodowla truskawki idzie właśnie w kierunku odmian, które posiadają wyśmienity smak i wygląd oraz nadają się do nowoczesnych technologii uprawy np. sterowanej pod osłonami, od wczesnej wiosny aż do pierwszych przymrozków. W niniejszym artykule, przedstawię kilka najciekawszych nowych odmian truskawki deserowej.

Allegro jest odmianą, która wzbudza wśród producentów, którzy rozpoczęli jej uprawę zaledwie 2 lata temu najwięcej emocji. Część plantatorów ocenia ją jako zawodną, jednak specjaliści z zakresu technologii produkcji mówią jasno, że Allegro jest odmianą, którą uprawia się inaczej niż znane nam standardy. Przede wszystkim odmianę tę powinno sadzić się w większych rozstawach, gdyż rośnie bardzo silnie. Z tego samego powodu nawożenie azotem powinno być niższe od standardu. Allegro to odmiana wczesna, plenna i bardzo smaczna. Jej owoce są średniej wielkości, o regularnym stożkowym kształcie oraz błyszczącej, jasnoczerwonej skórce. Kwiaty znajdują się pod liśćmi lub równo z nimi, zatem są one chronione przed przymrozkami. Allegro  jest odmianą odporną na mączniaka i choroby odglebowe. Nadaje się również na tzw. gleby zmęczone.

Odmianą która zrobiła już niemal europejską karierę jest Grandarosa. Jest to średnio-wczesna polska odmiana deserowa wyhodowana w Instytucie Ogrodnictwa w Skierniewicach. Grandarosa jest bardzo plenna. Jej owoce są duże, stożkowate, pomarańczowoczerwone z połyskiem. Ponadto są smaczne i znakomicie wytrzymują nawet długotrwały transport. Odmiana ta nadaje się do uprawy zarówno w gruncie oraz na przyspieszony zbiór pod osłonami. Oczywiście polecana jest również do uprawy amatorskiej. Dobrze radzi sobie z chorobami oraz jest wytrzymała na przemarzanie. Truskawka ta stała się jedną w wielu z twarzy kampanii „Czas na polskie superowoce”. W siedzibie Głównego Inspektora Sanitarnego odbyła się promocja i degustacja wielu nowych odmian m. in. Allegro czy Asia, jednak to odmiana Grandarosa stała się największym odkryciem w ostatnim czasie oraz okazała się ogromnym polskim sukcesem hodowlanym.

Do grupy odmian średnio-wczesnych należy również włoska, bardzo plenna odmiana Asia [czyt. azja]. Cechują ją przede wszystkim bardzo smaczne i duże owoce o kształcie stożkowato-kulistym, a skórka i miąższ mają zabarwienie pomarańczowoczerwone. Asia zaliczana jest do odmian odpornych na przemarzanie, zatem można ją uprawiać wiosną oraz jesienią zarówno w tunelu jak i w gruncie. Ponadto odmiana ta jest mało lub średnio podatna na choroby grzybowe.

Kolejną wartą uwagi nową odmianą średnio-wczesną jest Verdi, znaną również jako FE1711. Jej owoce posiadają najlepsze cechy odmiany truskawki deserowej, gdyż są ciemnoczerwone, błyszczące, twarde i jędrne. Wyróżniają się wśród innych odmian dobrą trwałością pozbiorczą, choć skórka jest podatna na otarcia. Owoce są średniej wielkości, smaczne i aromatyczne z nutą kwasowości. Jest to truskawka, która nadaje się głównie do uprawy w gruncie. Rośnie dość silnie, jednak słabiej niż Allegro. Jej kwiaty znajdują się pod liśćmi lub równo z nimi, zatem są one chronione przed przymrozkami. Rośliny te cechują się dobrą zdrowotnością i odpornością na choroby odglebowe oraz pleśń. Dobrze radzi sobie z wysokimi temperaturami, jednak wymaga regularnego nawadniania. Bardzo ważne w jej uprawie jest zrównoważone nawożenie, szczególnie w okresie kwitnienia i zbioru, kiedy stosunek potasu do wapnia powinien wynosić 7:2.

Nowością z odmian późnych jest Mailling Allure. Jest to truskawka, która cechuje się  niezwykle dużymi i smacznymi owcami. Są one barwy pomarańczowoczerwonej, błyszczące, jednolite i jędrne. Odmianę Mailling Allure wyróżnia wysoka plonotwórczość, a odsetek owoców klasy A wynosi średnio nawet 91% w próbach hodowlanych. Owoce są dobrze wyeksponowane, zatem zbiór jest łatwy i szybki. Podobnie jak w przypadku odmiany Allegro, zaleca się uprawę w większej rozstawie, ze względu na silny rozwój części wegetatywnych. Odmiana ta wykazuje dobrą odporność na mączniaka. Nie zaleca się jej uprawy na glebach ciężkich i zlewnych, ze względu na średnią odporność na choroby odglebowe.

Wszystkie wymienione odmiany mają wiele pozytywnych cech, jednak z punktu widzenia producenta truskawki, najistotniejszym czynnikiem warunkującym powodzenie uprawy towarowej jest sprawdzenie się danej odmiany w warunkach klimatyczno-glebowych konkretnego regionu Polski. W obecnych czasach, przy niezliczonej wręcz ilości odmian, plantator nie jest w stanie samodzielnie sprawdzić nawet ich części, zatem musi opierać się na sprawdzonych źródłach wiedzy tj. badania w jednostkach naukowych m.in. w Instytucie Ogrodnictwa w Skierniewicach lub na wiedzy i doświadczeniu innych autorytetów w dziedzinie uprawy truskawki. Można również samemu, przeprowadzić ocenę kilku wytypowanych odmian na niewielkiej powierzchni np. kilkunastu do kilkudziesięciu arów i sprawdzić nim rozpoczniemy uprawę towarową, jak radzi sobie dana odmiana w określonych warunkach przyrodniczych, jak smakuje oraz jaki daje plon. Na smak owoców i wiele innych cech ogromny wpływ ma oczywiście odmiana, ale nie bez znaczenia jest także technologia uprawy m.in. sposób nawożenia czy nawadnianie, które staje się już coraz częściej koniecznością na plantacjach truskawki. Nie można również zapominać, że podstawą smacznych i dużych owoców jest zdrowa i wysokiej jakości sadzonka. Trudno jest także wydać jednoznaczny osąd na temat danej odmiany, po jednym roku uprawy, gdyż warunki pogodowe różnią się od siebie znacząco w każdym sezonie wegetacyjnym, więc nie stawiajmy na jedną kartę, gdy odmiana się uda w dobrym roku dla truskawki, ale też nie dyskryminujmy danej odmiany dlatego, że nie udała się w bardzo trudnych warunkach pogodowych.

W ostatnich latach, a szczególnie w 2020 roku dużym problemem był brak rąk do pracy. Łatwość zbioru, to czynnik, który będzie wpływał na opłacalność produkcji. Duży odsetek owoców w I klasie, ograniczony wzrost wegetatywny oraz długie pędy kwiatostanowe, zakończone dużymi wyeksponowanymi owocami, spowodują, że pracownicy chętnie będą zbierać owoce odmiany o wyżej wymienionych cechach. Należy również pamiętać, że jednym z głównych czynników, który warunkuje zysk z uprawy jest jej odpowiedni dobór pod kątem preferencji konsumentów czy sieci handlowych. Większa część produkcji powinna stanowić odmiany, które się po prostu sprzedają lub są tzw. odmianami niezawodnymi jak np. Rumba. Należy jednak szukać nowych odmian, gdyż w konsekwencji ich niezliczonej ilości w końcu zaczną one wypierać stare odmiany, jednak muszą one być sprawdzone w danych warunkach klimatycznych oraz muszą przypaść do gustu konsumentom. Nowe odmiany są gwarantem powodzenia uprawy truskawki deserowej spod osłon oraz mogą przyczynić się w znacznej mierze do uzyskania stabilności plonów i powtarzalności jakości.

Ilona Maczek, dn. 11.02.2021 r.

Źródła:

Jagodnik – webinarium „Akademia Uprawy Truskawek 2021 on-line: Odmiany i jakość materiału szkółkarskiego.”

Doradca Jagodowy – „Webinar III Jak wybrać sadzonkę i odmianę truskawek do nowych nasadzeń.”

polskiesuperowoce.pl

www.jagodnik.pl (opisy odmian)

borynaplant.pl (opisy odmian)

fot. AllNikArt / Pixabay www.pixabay.com