Zgadzam się na przechowywanie na urządzeniu, z którego korzystam tzw. plików cookies oraz na przetwarzanie moich danych osobowych pozostawianych w czasie korzystania przeze mnie ze stron internetowych lub serwisów oraz innych parametrów zapisywanych w plikach cookies w celach marketingowych, w tym na profilowanie i w celach analitycznych przez Małopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Karniowicach oraz zaufanych partnerów.

Administratorzy danych:

Małopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego
z siedzibą w Karniowicach
ul. Osiedlowa 9, 32-082 Karniowice

Zaufani partnerzy:

Cele przetwarzania danych:

  1. marketing, w tym profilowanie i cele analityczne
  2. świadczenie usług drogą elektroniczną
  3. dopasowanie treści stron internetowych do preferencji i zainteresowań
  4. wykrywanie botów i nadużyć w usługach
  5. pomiary statystyczne i udoskonalenie usług (cele analityczne)

Podstawy prawne przetwarzania danych:

  1. marketing, w tym profilowanie oraz cele analityczne – zgoda
  2. świadczenie usług drogą elektroniczną - niezbędność danych do świadczenia usługi
  3. pozostałe cele - uzasadniony interes administratora danych

Odbiorcy danych:
Administrator Danych Osobowych MODR, zaufani partnerzy

Prawa osoby, której dane dotyczą:
Prawo żądania sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania danych; prawo wycofania zgody na przetwarzanie danych osobowych. Inne prawa osoby, której dane dotyczą

Zmiana polityki prywatności

Uwaga:

Od 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r (RODO). Potrzebujemy Twojej zgody na przetwarzanie Twoich danych osobowych przechowywanych w plikach cookies. Poniżej znajdziesz pełny zakres informacji na ten temat.

Close GDPR info
Menu główne

Zaraza ziemniaka i alternarioza groźnymi chorobami ziemniaka

Występowanie na polu patogenów ziemniaka wpływa znacząco na ilość i jakość plonu bulw oraz jego przydatność dla przetwórstwa. Chorobą bardzo groźną i mogącą występować w formie epidemii jest zaraza ziemniaczana (Phytophthora infestans). Objawy choroby występują na liściach, łodygach i bulwach ziemniaka. Straty plonu na niechronionych plantacjach mogą wynosić 20-50% plonu. Zaraza ziemniaczana pojawia się najczęściej w drugiej połowie czerwca i na początku lipca. Jej występowaniu sprzyja wilgotna i chłodna pogoda – przedłużające się deszcze, rosy i mgły. Jeżeli taka aura utrzymuje się przez kilka dni można spodziewać się porażenia roślin zarodnikami pływkowymi patogenu. W temperaturze powyżej 18 stopni z zarodników wyrastają strzępki grzybni i dokonują infekcji przez przetchlinki i zranienia tkanek. Dalszy rozwój choroby przebiega przy temp. wyższej niż 20 stopni i przy podwyższonej wilgotności powietrza. W takich warunkach do zniszczenia plantacji może dojść w przeciągu  tygodnia lub nawet kilku dni. Zniszczenie powierzchni asymilacyjnej spowoduje znaczną utratę plonu. Zarodniki mogą się rozprzestrzeniać na znaczne odległości z wiatrem i deszczem – nawet do kilkudziesięciu kilometrów. Głównym źródłem zakażenia są porażone bulwy pozostałe po sortowaniu wiosennym, niechronione uprawy wczesnych odmian lub samosiewy wyrosłe w uprawach następczych. Pierwsze objawy choroby stwierdza się na dolnych, najniżej położonych liściach. Są to nieregularne jasnozielone plamki, które potem powiększają się i  stają się brunatne. Na brzegach plam, na dolnej stronie liści widoczny jest delikatny, biały nalot patogena. Aby upewnić się, że to zaraza ziemniaczana można porażony w niewielkim stopniu liść włożyć do słoika lub torebki z wilgotną watą. Po 24 godzinach na dolnej stronie liścia na obrzeżu plamy pojawi się biały nalot grzybni.

Objawy zarazy ziemniaczanej pojawiają się też na łodygach roślin. Choroba rozpoczyna się najpierw na wierzchołkach pędów, ogonkach liściowych lub różnych częściach łodyg. Pokazuje się w postaci tłustawej brązowej plamy, która potem się robi ciemnobrunatna i powiększa się wzdłuż łodygi. Silnie porażone rośliny mogą się nawet przełamać w miejscu silnego porażenia. Przy dużym nasileniu objawów na polu zostają kikuty pędów pokryte białym nalotem patogenu.

W ostatnich latach coraz groźniejsza dla roślin staje alternarioza  (sucha i brunatna plamistość liści ziemniaka). Wywołują ja grzyby z rodzaju Alternaria alternata i Alternaria solani. Objawy na liściach występują w postaci owalnych lub kanciastych, ciemnobrunatnych  przebarwień o koncentrycznym układzie tarczy strzelniczej. Na porażonych starszych liściach można zaobserwować wiele małych brunatnych plam, co widać na załączonym zdjęciu. Występowaniu choroby sprzyja częsty niedobór wody i występujące susze oraz uprawa odmian wrażliwych na porażenie przez grzyby powodujące alternariozę. Sprzyja jej też niedobór mikro i makroelementów w roślinach i ich ogólne osłabienie. Źródłem zakażenia są resztki pożniwne, sadzeniaki i sąsiedztwo chorych roślin. Alternarioza rozwija się już w temperaturze powyżej 18 stopni, ale optymalna dla niej jest 24–28 stopni Celsjusza.

Z uwagi na niebezpieczeństwo utraty plonów konieczne jest stosowanie różnych metod integrowanej ochrony. Na wielkość porażenia mają wpływ decyzje podejmowane na każdym etapie produkcji ziemniaków takie jak:

  • wybór pola, techniki uprawy, nawożenie dostosowane do potrzeb roślin, zwalczanie chwastów, wybór odpornych odmian,  odpowiednie zmianowanie
  • stosowanie kwalifikowanych sadzeniaków, podkiełkowywanie bulw, zaprawianie bulw, wybór optymalnego terminu sadzenia
  • usuwanie źródeł infekcji, optymalne nawadnianie i stosowanie ochrony chemicznej
  • desykacja, zbiór dojrzałych bulw, unikanie uszkodzeń mechanicznych, optymalne warunki przechowywania.

Zabiegi agrotechniczne i hodowlane są bardzo ważne, ale w momencie rozpoznania zagrożenia konieczne jest zastosowanie ochrony chemicznej. Ważnym czynnikiem skuteczności zwalczania zarazy ziemniaczanej  jest termin rozpoczęcia tej ochrony i kolejność zabiegów. Najczęściej pierwszy zabieg wykonuje się w momencie zwierania międzyrzędzi lub w momencie pojawienia się pierwszych objawów choroby. W przypadku alternariozy ochronę należy rozpocząć w momencie pojawienia się pierwszych objawów choroby. Należy również odpowiednio dobrać fungicydy do fazy rozwojowej rośliny i cyklu rozwoju patogena. Bardzo ważne jest stosowanie różnych substancji czynnych żeby ograniczyć uodparnianie się organizmów chorobotwórczych na środki ochrony roślin. Oprysk należy przeprowadzić zgodnie z zaleceniami podanymi na etykiecie preparatu zarejestrowanego do zwalczania chorób ziemniaków.

autorka: Ewa Mazur

Źródło:

  • Zeszyt technologiczny 2013
  • „Zaraza ziemniaka i alternarioza-choroby powodujące straty w plonie” - prof. dr hab. Józef Kapsa IHAR-PIB, prof. dr hab. Marek Korbas IOR-PIB
  • „Ochrona plantacji  ziemniaka przed chorobami” - prof. Dr hab. Józef Kapsa IHAR- PIB w Radzikowie