Głownia guzowata - choroba kukurydzy
Głownia guzowata występuje na plantacjach kukurydzy powodując straty w plonach od 3,5% do 10% w zależności od warunków agtotechnicznych. Największe nasilenie choroby w rejonach cieplejszych, w uprawach na piaszczystych glebach gdzie ilość wody jest ograniczona.
Zarodniki grzyba zimują w glebie na porażonych resztkach pożniwnych oraz ziarnie siewnym. Pierwsza generacja grzyba pojawia się na liściach ( od 4-7) ,powoduje zamieranie roślin efektem są puste place na plantacji. Druga generacja poraża młode łodygi, wiechy i kolby w okresie wiechowania i kwitnienia roślin. Porażenie przez głownię powoduje brak ziarna w środkowej lub górnej części łodygi albo kolby. Trzecia generacja głowni opanowuje najczęściej czubki kolb lub pojedyncze ziarniaki powodując najmniejsze szkody. Objawami głowni guzowatej są guzowate narośla różnego kształtu i wielkości na wszystkich częściach rośliny, a czasem na korzeniach wystających ponad powierzchnię. Przy sprzyjających warunkach pogodowych tzn. po okresie suszy przy ciepłej i wilgotnej pogodzie z przelotnymi opadami rozwój grzyba wzrasta. Uszkodzenie roślin spowodowane gradobiciem, żerowaniem ploniarki zbożówki, mszyc, przylżeńców ułatwia wnikanie do uszkodzonych części roślin zarodników głowni. W celu ograniczenia szkód powodowanych przez choroby należy prowadzić: monitoring występowania choroby, stosować optymalną agrotechnikę, dobierać odmiany tolerancyjne na choroby według zaleceń COBORU, zwalczać chwasty i szkodniki. Podstawowym zabiegiem chemicznym przy ochronie kukurydzy przed głownią jest zaprawianie nasion aby nie dopuścić do pierwotnej infekcji grzyba. Do tego celu możemy użyć zapraw nasiennych : Maxim XL 035 FS ( w dawce 100ml + 700-1000 ml wody na 100 kg nasion), Oxafun T 500 FS ( w dawce 375 ml + 750 wody / 100 kg ziarna), Vitavax 200 FS (w dawce 250 -300 ml+ 250 – 300 ml wody / 100 kg ziarna). Po zbiorze kukurydzy należy nisko ściąć słomę, rozdrobić resztki rozdrabniaczem a następnie głęboko je przyorać aby zarodniki głowni nie wydostały się wiosną na zewnątrz. Kukurydza porażona głownią guzowatą i skarmiana w postaci świeżych roślin może powodować u zwierząt zaburzenia pokarmowe Zakiszając chore rośliny, musimy liczyć się ze złym procesem zakiszania w początkowej fazie , dopiero kiedy wytworzy się kwas mlekowy zakiszanie ulega poprawie. Przy sporządzaniu kiszonki z chorych roślin kukurydzy należy przestrzegać zasad:
- Zakiszać kukurydze w stadium mleczno woskowym
- Pryzmę sporządzić jak najszybciej, dokładnie ją ubić i przykryć
- Zakwasić zakiszaną masę środkami wspomagającymi konserwację
Badania niemieckie dowodzą, że głownia kukurydzy w prawidłowo sporządzonej kiszonce nie stanowi zagrożenia dla zwierząt, ale należy zachować ostrożność i umiar w zadawaniu takiej paszy.
Dorota Paczyńska