Wsparcie dla działań środowiskowych w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027
Unia Europejska kładzie duży nacisk na działania na rzecz środowiska naturalnego w ramach Wspólnej Polityki Rolnej (np. działania rolno-środowiskowo-klimatyczne, rolnictwo ekologiczne). Tak będzie również w przyszłości, obecnie trwają przygotowania do wdrożenia analogicznych działań w kolejnym okresie programowania. Plan Strategiczny na lata 2023-2027 przewiduje oprócz rozbudowanych ekoschematów także kilka rodzajów interwencji w obszarze środowiskowym w ramach II filaru WPR.
1) „Ochrona cennych siedlisk i zagrożonych gatunków na obszarach Natura 2000” lub „Ochrona cennych siedlisk i zagrożonych gatunków poza obszarami Natura 2000”
W ramach interwencji przewidziane są dodatkowe dopłaty ukierunkowane na ochronę:
- cennych siedlisk przyrodniczych (tj. zmiennowilgotne łąki trzęślicowe, zalewowe łąki selernicowe i słonorośla, murawy, półnaturalne łąki wilgotne, półnaturalne łąki świeże, torfowiska),
- siedlisk lęgowych ptaków (tj. rycyka, kszyka, krwawodzioba, czajki, dubelta, kulika wielkiego, wodniczki, derkacza).
Wymogi dotyczyć będą odpowiedniej częstotliwości, techniki i terminów koszenia, pozostawiania obszarów niekoszonych lub ograniczania obsady. Konieczne będzie sporządzenie dokumentacji przyrodniczej przez eksperta przyrodniczego a także opracowanie 5-letniego planu rolnośrodowiskowego. Płatności będą zróżnicowane w zależności od rodzaju siedliska.
2) „Ekstensywne użytkowanie łąk i pastwisk na obszarach Natura 2000”
Wsparcie przewidziane jest do trwałych użytków zielonych znajdujących się na obszarach Natura 2000. Szacowana wstępnie stawka płatności to 836 zł/ha. Działka może być użytkowana w sposób kośny, kośno-pastwiskowy lub pastwiskowy (przy pozostawieniu obszarów niekoszonych, ograniczonej liczbie pokosów lub ograniczonej obsadzie). Konieczne będzie opracowanie 5-letniego planu rolnośrodowiskowego natomiast nie będzie wymagana inwentaryzacja przyrodnicza działki.
3) „Zachowanie sadów tradycyjnych odmian drzew owocowych”
Wsparcie przysługiwać będzie do sadów tradycyjnych, obejmujących co najmniej 12 drzew w wieku od 15 lat, rozmnażanych na silnie rosnących podkładkach. Sad składać się powinien nie mniej niż z 4 odmian lub gatunków (lista wskazana będzie w przepisach krajowych).
Nowością będzie wsparcie dla sadów młodych o powierzchni do 2 ha, założonych nie wcześniej niż w 2021 roku, które obejmować będą nie mniej niż 2 gatunki i 8 odmian w wieku co najmniej rok po nasadzeniu.
Wstępnie kalkulowana stawka płatności wynosić będzie:
- sady odmian tradycyjnych powyżej 15 lat - 2117 zł/ha,
- młode sady odmian tradycyjnych - 4901 zł/ha.
4) „Zachowanie zasobów genetycznych roślin w rolnictwie”
W ramach interwencji wspierana będzie uprawa odmian tradycyjnych lub wytwarzanie materiału siewnego a także zakładanie i prowadzenie tak zwanych „ogródków bioróżnorodności”. Ogródki bioróżnorodności tworzone będą z gatunków lub odmian tradycyjnych, a także pochodzących z kolekcji banku genów (maksymalna powierzchnia ogródka sięgać może 0,5 ha).
5) „Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych zwierząt w rolnictwie”
Podobnie jak w ramach PROW 2014-2020 pomoc przyznawana będzie rolnikom realizującym programy ochrony zasobów genetycznych kierowane przez Instytut Zootechniki – PIB. Płatności przyznawane będą do następujących ras:
1. bydło (wsparcie do samic) - polskie czerwone, białogrzbiete, polskie czerwono-białe, polskie czarno-białe,
2. konie (wsparcie do samic) - koniki polskie, huculskie, małopolskie, śląskie, wielkopolskie, zimnokrwiste (w typie sokólskim i sztumskim),
3. owce (wsparcie do samic) – wrzosówka, świniarka, olkuska, polska owca górska odmiany barwnej, merynos odmiany barwnej, uhruska, wielkopolska, żelaźnieńska, korideil, kamieniecka, pomorska, cakiel podhalański, merynos polski w starym typie, czarnogłówka, owca pogórza, polska owca górska i białogłowa owca mięsna,
4. świnie (wsparcie do samic i samców) – puławska, złotnicka biała, złotnicka pstra,
5. kozy (wsparcie do samic) - koza karpacka, koza kazimierzowska i koza sandomierska.
6) „Wieloletnie pasy kwietne”
W ramach tej nowej interwencji wspierane będzie zakładanie i utrzymanie na gruntach ornych pasów kwietnych obsianych gatunkami rodzimych roślin zielnych (gatunki dziko rosnące oraz uprawne – mieszanka co najmniej 10 gatunków) o szerokości od 3 do 9 m i długości co najmniej 35 m. Wysiew mieszanki będzie mógł nastąpić w terminie od 15 sierpnia do 31 października lub od 1 kwietnia do 15 maja. Przewidywana stawka płatności to 4 207 zł/ha. Pasy kwietne zakładane będą na okres 5 lat (minimalne zobowiązanie).
Szczegółowe i ostateczne warunki korzystania z poszczególnych rodzajów wsparcia znajdą się w krajowych przepisach wykonawczych.
Wojciech Ślósarz, dn. 8.10.2021 r.
Na podstawie drugiej wersji Planu Strategicznego:
https://www.gov.pl/web/wprpo2020/konsultacje-drugiej-wersji-projektu-planu-strategicznego-dla-wspolnej-polityki-rolnej-na-lata-2023-2027