MAŁOPOLSKI OŚRODEK DORADZTWA ROLNICZEGO
z siedzibą w Karniowicach

Panująca obecnie moda na folklor oraz kulturę ludową spowodowała także ożywienie tradycji, w jakże niedocenianej kulturze pasterskiej w województwie małopolskim. Bardzo dobrym tego przykładem jest kurs bacowski zorganizowany już po raz drugi przez Małopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Karniowicach, dzięki przyznanej dotacji podmiotowej z Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego.

Zgodnie z  Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 kwietnia 2010 r. zawód baca i juhas znalazł się na ministerialnej liście zawodów rzemieślniczych. Tylko Izba Rzemieślnicza i Małej Przedsiębiorczości w Katowicach, jako jedyna w Polsce  posiada uprawnienia Ministra Edukacji na przeprowadzanie egzaminu państwowego, który upoważnia do zawodu baca i juhas.

Kurs odbył się w dniach 24 -29 listopada 2014 r. w Piwnicznej –Zdrój. W kursie wzięło udział 20 uczestników. Tak jak to wielkim zaskoczeniem w poprzednim roku był udział kobiety, tak i w tym roku nie małe zainteresowanie wzbudziło uczestnictwo młodziutkiej pasterki z terenów Sądecczyzny.

 Uczestniczka kursu pani Barbara Szwala przyjmuje dyplom i gratulacje
od Dyrektora MODR, Bronisława Dutki

Warunkiem udziału było co najmniej 3- letnie  prowadzenie chowu i hodowli owiec. Zajęcia teoretyczne przeprowadzili doświadczeni wykładowcy Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie m.in. prof. dr hab. Edward Wierzchoś, dr hab. Edyta Molik, dr hab. Urszula Kaczor, dr inż. Małgorzata Bogusz, dr inż. Maciej Murawski, dr Barbara Kiełbasa oraz Instytutu Zootechniki w Balicach - dr inż. Jacek Sikora. Część tematów prezentowana była przez przedstawicieli innych instytucji państwowych jak: mgr Małgorzata Kozień - Wojewódzka Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno Spożywczych w Krakowie, mgr inż. Leszek Skoczek - Państwowa Inspekcja Pracy w Krakowie, Józef Michałek, Piotr Kohut – Fundacja Pasterstwo Transhumacyjne oraz lek. wet. Przemysław Stawarczyk. Tematyka kursu dotyczyła głównie chowu i hodowli owiec, ich fizjologii i chorób, wartości odżywczych mięsa owczego. Kursanci bardzo dużo dowiedzieli się o podstawach ekonomiki, marketingu, elementach racjonalnej gospodarki łąk i pastwisk oraz aspektach prawnych związanych z produkcją owczarską m.in. prowadzenie firmy i gospodarstwa agroturystycznego. Zajęcia praktyczne z zakresu technologii wytwarzania serów owczych odbyły się w Leśnicy, a przeprowadził je mistrz bacowski Kazimierz Furczoń. Podczas zajęć praktycznych uczestnicy doskonalili wiedzę przy puceniu oscypka, wyrobu redykołki, bundzu czy bryndzy owczej.  

Finałem wyczerpujących zajęć był egzamin zawodowy przeprowadzony przez Izbę Rzemieślniczą i Małej Przedsiębiorczości w Katowicach, który odbył się w dniu 8 grudnia 2014 r. w Nowym Targu. Egzamin składał się z 2 części. W części praktycznej każdy musiał zaprezentować i udowodnić umiejętności z zakresu wyrobów serów owczych, strzyżenia owiec i korekty racic. Druga część to egzamin pisemny i ustny z wiedzy teoretycznej, która wbrew pozorom nie była taka prosta. Po całodziennych zmaganiach Komisja Egzaminacyjna przedstawiła wszystkim pozytywne wyniki. Tym samym do grona 19 czeladników i jednego mistrza z roku 2013, dołączyła grupa 20 wykwalifikowanych  zawodowych baców!

Bardzo cieszy to powiększające się grono osób tak pięknego i tradycyjnego rzemiosła, który zaczyna się „liczyć” poza granicami kraju. Uzyskany dyplom po zdanym egzaminie będzie uznawany w całej Unii Europejskiej.

Szeroko rozumiana kultura pasterska to nie tylko agroturystyka, ale również nasze dziedzictwo kulturowe, które powinno się wspierać i promować poprzez stwarzanie możliwości spotkań z innymi ludźmi, nawiązywanie kontaktów i więzi społecznych.

tekst i zdjęcia: Ewelina Stajnder